Bir serinin sonu ama aynı zamanda da bir başlangıç kitabı. İnsanın kendini sorgulamasına dair, insanın insanı sorgulamasına ve anlamasına, anlamaya ve de anlamlandırmaya çalışmasına dair bir anlatı. Kişinin hayatı boyunca yadsıdığı, yadırgadığı veya nasıl diyim doğru bulmadığı şeyleri yapmasına, bizzat yaşaması ve de yaşatmasına dair. Sahi insan ne başına gelirse bunları yapabilir? Hiç dönüp düşündünüz mü? "Bu ne?! Bunu asla yapmam! Yok yok, daha neler! Bu kadarı da çok fazla ama!" dediğiniz bir şeyi hangi sınıra gelirseniz yaparsınız? Neyin, kimin uğruna? Çünkü bu çok ince bir sınır. O sınırı geçivermek bazen bir an meselesidir sadece. Ufacık bir an. Deza da bunu sorguluyor, sorgulamak ile de kalmıyor bizzat deneyimliyor.
Genel olarak seriye bakacak olursak, her bir kitabın arka planındaki olaylar da oldukça çarpıcı idi. Gerçek yani yaşanmış olayların kurguya yedirilme tarzı, kurgunun bir parçası haline gelmesi, anlatının desteklenmesine ve de zenginleşmesine imkan sunuyor. Aynı zamanda da, hikayenin kurgusu içerisindeki bellek izlekleri ve sorgulamaları ile serinin akıcılığı ve bütünlüğü kurulmuş oluyor. Buna rağmen, benim için Marias denince aklıma ilk gelen hala anlambilim ve dilbilim. Serinin o ilk kitabındaki kelimeler ile dans etmesi, kelimelerin anlamları ve de yan anlamları üzerinden kayıp gidercesine oluşturduğu kaydıraklar bir oyun aleminin çarkları adeta. Bu nedenle, serinin ilk kitabının yeri bende her zaman ayrı olacak.
