Yusuf Has Hacip

Yusuf Has HacipKutadgu Bilig yazarı
Yazar
8.7/10
866 Kişi
4.031
Okunma
430
Beğeni
21,2bin
Görüntülenme

Hakkında

Yusuf Has Hacib (Karahanlı Türkçesi: يوسف خاصّ حاجب Yūsuf Hāss Hācib; Arapça: يوسف خاصّ حاجب Yūsuf Khāss Hājib), Türk-İslam tarihi ve kültürü açısından son derece önemli olan Kutadgu Bilig siyasetnamesini yazmıştır. Türk tarihi kaynaklarında Karahanlılar dönemi hakkında yeterli bilgi olmadığı gibi; bu devletin 'vatandaşı' olan “Balasagunlu Yusuf” hakkında bilgiler de yok denecek kadar azdır. M.S. 1017-1019 yılları arasında doğduğu rivayet edilmektedir. Karahanlı Devleti'nde dönemin 'Kuz-Ordu' isimli şehri olan ve bugünkü Kırgızistan'da yer alan Balasagun'da doğmuştur. İyi bir eğitim görmüştür. Çağının geçerli bilimlerinin yanı sıra Arapça ve Farsça da öğrenmiştir. 1077 yılında Kaşgar'da ölmüştür. Türbesi de bugün Çin'de Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin batısında yer alan bu kenttedir. Karahanlı Devleti zamanında yaşamıştır. Temel eğitimini Balasagun'da almıştır. Kendisine önceden Balasagunlu Yusuf denilirken , sonrasında Has Hacib unvanını almıştır. Yusuf Has Hacib, Türk dili ve edebiyatı için temel bir eser olan Kutadgu Bilig (Kutlu kılan bilgi) kitabının yazarıdır. Büyük eseri boyunca adını bile sadece bir kez, "Kitap sahibi Yusuf, büyük has hacib, kendi kendine nasihat eder" başlıklı, son bölümünde anmıştır. Bu başlıktan baş teşrifatçı olduğu da anlaşılmaktadır. Kutadgu Bilig 6645 beyitlik bir eserdir. Eser, Allah'a hamd, Peygamber'e ve Dört Halife’ye teşekkürle başlar. Yusuf Has Hacib, astronomi bilimini öğrenmek isteyenlerin, önce geometri ve hesap kapısından geçmesi gerektiğini söylemiştir: “Aritmetik ve cebir, insanı kemâle ulaştırır; toplama, çıkarma, çarpma, bölme, bir sayının iki katını, yarısını ve kare kökünü alma işlemlerini bilen, yedi kat göğü avucunun içinde tutar. Her şey hesaba dayanır.” Yusuf Has Hacib, Türk edebiyatındaki ilk siyasetnameyi yazmıştır. Türk edebiyatında ilk nazım şeklini de o kullanmıştır. Bu nazım şekli de mesnevidir. Bundan dolayı ona Yusuf Has Hacib denilmiştir. Karahanlı Devleti hükümdarı Ulu Kara Buğra Han'a, Kutadgu Bilig adlı eseri (ilk siyasetname ve ilk mesnevi örneğini) 18 aylık bir çalışma sonunda 1070 yılında sunmuştur. Bu kitabı okuyan “Ulu Kara Buğra Han” kendisine Ulu Has Hacib unvanını ve Kaşgar'da vezir yardımcısı görevini vermiştir. Kutadgu Bilig'in Uygurca olan ilk nüshası 1439'da Herat'da bulunmuştur. Bulunan ikinci bir nüshası Arapça'dır. Kitabın ilk baskısı 1900'de Radloff tarafından yapılmıştır. Yusuf Has Hâcib bu yapıtında bilimin değerini de tartışır. Ona göre, alimlerin ilmi, halkın yolunu aydınlatır; “ilim, bir meşale gibidir; geceleri yanar ve insanlığa doğru yolu gösterir. Bu nedenle alimlere hürmet göstermek ve ilimlerinden yararlanmaya çalışmak gerekir. Eğer dikkat edilirse, bir alimin ilminin diğerinin ilminden farklı olduğu görülür. Mesela hekimler hastaları tedavi ederler; astronomlar ise yılların, ayların ve günlerin hesabını tutarlar. Bu ilimlerin hepsi de halk için faydalıdır. Alimler, koyun sürüsünün önündeki koç gibidirler; başa geçip sürüyü doğru yola sürerler.” Bir siyasetnâme veya bir nasihatnâme olarak nitelendirilebilecek Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hâcib ve içinde yetiştiği çevrenin ilmî ve felsefî birikimi hakkında çok önemli bilgiler vermektedir. Platon'un devlet ve toplum anlayışı çok iyi bilinmekte ve uygulanmaya çalışılmaktadır. Bilimin ve bilginlerin değeri anlaşılmıştır; bilim, güvenilir bir rehber olarak görülmektedir.
Tam adı:
Yusuf Has Hacib
Unvan:
Astronom, yazar
Doğum:
Balasagun, Karahanlı Devleti, 1017
Ölüm:
Kaşgar, Çin, 1077

Okurlar

430 okur beğendi.
4.031 okur okudu.
224 okur okuyor.
2.068 okur okuyacak.
151 okur yarım bıraktı.
Reklam

Sözler ve Alıntılar

Tümünü Gör
Erkekler eş seçerken :
Evlenmek isteyen kimseler şu dört çeşit kadınla evlenirler:Zengin,güzel,asil ve takva sahibi.Evleneceğin kadın takva sahibi ise her dört şeyi birlikte elde etmiş olursun:Arzun zenginlik ise o tasarruf ederek seni zenginleştirir.Ahlakı güzel olan güzel görünür.Kadının güzelliği ve asaleti onun tavır ve hareketidir.İşte bundan dolayı eş seçiminde yegane ölçün dindarlık olsun.
İş Bankası Kültür Yayınları
• Yaşama yazık değil emeğe yazık Emek verilmeyen yaşama yazık
Reklam
Her kim doğarsa ölecektir Her ne yükselirse inecektir
Sayfa 100Kitabı okudu
Memleket kılıçla alınır, kalemle muhafaza edilir.
"Adalet göğün direğidir, yıkılırsa gökyüzü yerinde durmaz.”
Her Müslümanın Okuması Gerektiğini Düşündüğüm Kitaplar ve Yazarlar
Arkadaşlar her Müslümanın okuması gerektiğine inandığım kitapları paylaşmak istedim.Hem sizinde belki önerebileceğiniz ekstra kitaplar ve ekleyebileceğiniz yazarlarda olabilir.Sizden de bu yüzden öneriler bekliyorum.Ayrıca listedeki kitap ve yazarlardan okuduğunuz kitaplar varsa içinde olumlu ya da olumsuz yorumlar yaparsanız sevinirim.Bu paylaşım
#haram #diyanet #midye
Bakara 173.ayet Allah size yalnızca murdar eti, kanı, domuz etini ve Allah’tan başkasının adına kesilmiş olanı haram kıldı. Ama biri zorda kalırsa, haksızlığa sapmadıkça, sınırı aşmadıkça kendisine günah yoktur. Biliniz ki Allah bağışlayan ve esirgeyendir. Maide 3.ayet Murdar hayvan, kan, domuz eti, Allah’tan başkası adına kesilmiş, boğulmuş,
Reklam
"İnsan, kalbini eline alıp utanmadan dolaşabilmelidir."
Yusuf Has Hacip
Yusuf Has Hacip

Yorumlar ve İncelemeler

Tümünü Gör
520 syf.
9/10 puan verdi
·
Beğendi
·
4 günde okudu
Lise yıllarından beri merak ettiğim bir kitaptı. Ve bu yıl nasip oldu şükür :) . Eser dört kişinin münazara tarzında diyalogları şeklinde düzenlenmiştir. Bu dort kişi dört kavramı temsil eder. Hükümdar Gündoğdu adaleti, Vezir Aydoldu baht ve mutluluğu, yine Aydoldu öldükten sonra oğlu Öğdülmüş vezir olmuştur o da akıl ve zekayı, ve Öğdülmüş'ün akrabası olan zahit Odgurmuş ise dünyanın sonunu ve ahiret temsil ediyor. Hükümdar bu 3 kişiden yardım alarak ülkeyi yönetiyor. Bizlere de hayatımızı yönetecek çok güzel tavsiyeler vermiş oluyor. :))
Kutadgu Bilig
Kutadgu BiligYusuf Has Hacip · İş Bankası Kültür Yayınları · 20193,493 okunma
328 syf.
·
Puan vermedi
·
8 günde okudu
Mutluluk Veren Bilgi
Mutluluk veren bilgi... 11.yy'de Karahanlı Hükümdarına sunulan bu eser çok esaslı tavsiyelerde bulunuyor. Güzellik, doğruluk, iyilik, bilgi ve akıl gibi önemli meseleler içeriyor. Diyanet Vakfı tarafından basılan bu kitap, bahsi geçen değerleri ayet ve hadislerle süslemiş. Bu yönünü sevdim ancak birebir çevirisi değil. Cümleler yorumlanarak aktarılmış. Bazı yerlerde manzum çeviriye yer verilmiş. Tavsiye ederim. Tatlı bir başucu kitabı..
Kutadgu Bilig
Kutadgu Bilig
Kutadgu Bilig
Kutadgu BiligYusuf Has Hacip · Diyanet Vakfı Yayınları · 20183,493 okunma
520 syf.
8/10 puan verdi
·
8 günde okudu
1000 Yıllık Ansiklopedi...
Türk edebiyatının yazılı ilk eserlerinden biri olan Kutadgu Bilig 11. Yüzyılda Yusuf – Has Hacib – adında bir kişi tarafından on sekiz ayda 6645 beyit olarak yazılmıştır. Kutadgu Bilig ismi “Mutluluk veren bilgi” olarak günümüze çevirmek mümkündür. Eser yazıldıktan sonra Hakan Buğra Han’a sunuldu, hakanın eseri beğenmesinden sonra Yusuf mabeyinci
Kutadgu Bilig
Kutadgu BiligYusuf Has Hacip · İş Bankası Kültür Yayınları · 20193,493 okunma