Gökalp maarif sorusunu yeniden ele alarak, “Türkiye’yi başka ülkelerden ayıran özel bir hal var: Başka milletlerde en karakterli kimseler tahsilde en yüksek olanlardır. Bizde bunun aksi oluyor. Türkiye’de vatan için en zararlı insanlar medrese veya mektep görenlerdir. Meşrutiyet’ten beri birçok vakalar bu paradokslu hakikati destekliyor diyor. Bu vakalardan çıkan sonuç şudur: Türkiye’de medrese ve mektep, terbiye ettiği fertlerin karakterini bozuyor. Bu özelliğin sebebi nedir? Ona göre bunun sebebi, başka milletlerde maarifin milli olmasına karşın bizim maarifimizin kozmopolit olmasıdır. İstanbul’daki kitapçı dükkanlarıyla öğretim yerlerine bakınca bu hal görülür. İstanbul’da üç türlü kitapçı var: 1)Sahaflar, 2)Beyoğlu Kitapçıları, 3)Babıali’deki kitapçılar. Sahaflar Arapça ve Acemceye, Beyoğlu kitapçıları Avrupa’ya aittir. Babıali’nin Tanzimat maarifi ise onların perişan tercümelerinden acemice çalıntı ve taklitlerden ibarettir. Milli maarifimizin ne kitapları, ne kitapçıları vardır.
Sayfa 265 - Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Yayılmaktır Türk soyunun tuğrası!
Böyle diyor Oğuz Han'ın yasası!
Yüce Tanrı! Bize pak bir yürek ver,
Temiz aşkla sevmek için vatanı!
Hudut emin değil, bir tunç bilek ver,
O ezmeden, biz ezelim düşmanı!
Ziya Gökalp, Osmanlı zihniyetinin ve Osmanlı geleneklerinin yıkılmasını istiyordu. Onun o vakit ileri sürdüğü fikirler şöyle özetlenebilir: Onca, Osmanlılık Türk'e çok zarar vermişti. Dilini Arap ve Acem kuralları bürümüş, Türk, öz dilini unutmuştu.
Meşrutiyetin gerçek mahiyet alabilmesi için bütün milletin onu anlaması gerekir. Halbuki milletimiz şimdilik derin bir uyku içindedir.
En büyük ideal millete ve hürriyete inanmaktan doğar
Kardeşlerim, ne için duralım böyle kahr ile
Mevdudur bugün bize namusu milletin
Dünya'nın Şarkı da Garbı da bize celî bir surette gösteriyor ki, bu asır milliyet asrıdır; bu asrın vicdanları üzerinde en müessir kuvvet milliyet mefkûresidir
Türk, orada yaşamayı kara toprakta sürünmeye tercih ettiği için, milleti için kolayca hayatını feda edebilirdi. Türkün kahraman olmasına bir sebep de budur.
Sayfa 95Kitabı okudu
Türklerde güneş kadın, ay ise erkektir.
Sayfa 91Kitabı okudu