Osmanlı'da Fikir Özgürlüğü
Gerçekten örf ve maslahat, Hanefi mezhebinin hukuksal referanslarında yer almaktadır.Bu anlamda örf, doğru bilinen uygulama kadim ve töresel gelenek ve yasalar anlamına gelir.Bu, padişahın hukuk üstü olduğu anlamına gelmese de, padişahlar birçok kez hukuk ihlallerinde bulunmuşlardır.Doğal olarak sistemden kaynaklanan siyasal statüleri ve kendilerine böylesine bir ayrıcalık kazandırmaktatır.İlim ve bilim insanlarını sevdiği söylenen Fatih çok değerli bir bilim insanı olan Sinan Paşayı haksızca sürgüne gönderirken Sinan Paşa'nın öğrencisi Molla Lütfi de dedikoduların kurbanı olarak önce sürgüne gönderildi.Daha sonra katledildi.Yavuz ise İran seferine katılmak istemeyen Yeniçerileri kışkırttığı için Cafer Çelebi'yi idam ettirdi.1529 da Melami Şeyh İsmail Maşuki, 1561 de Melami Şeyh Hamza Bali, 1602 yılında Nadajlı Sarı Abdurrahman, 1663 de Melami Şeyh Sütçü Beşir ve müritleri katledildiler.Ulemayı dokunulmazlıkları nedeniyle siyaseten katletmekten çekinen padişahlar, daha çok görevden alarak ya da sürgüne gönderek cezalandırmıştı.
Sayfa 153 - Çıra Yayınları 1.baskı
1600 • Şeker gibi söz söylemek istersen, sabret, hırstan vazgeç, nefsânî zevkler helvasını yeme.
• Çünkü helva yemeyi, çocuklar arzu eder; akıllı ve fikirli kişiler ise sabrı arzu ederler.
1602 • Sabreden göklerin üstüne yükselir, helva yiyen ise geriledikçe geriler.
