Benim öykümün kahramanı, hakikattir!
“Savaşı bando, mızıka ve dalgalanan sancaklar
eşliğinde at oynatan generaller, düzgün
sıralar oluşturup pırıltılı giysiler içinde geçit
yapan askerler olarak değil, gerçek yüzüyle
görüyorsunuz: Kan, acı ve ölüm olarak” (s.11).
Bu yıl içerisinde savaşın yıkıcılığını, doğaya, insan ve toplumlara verdiği zararı Leonid Andreyev’in “
Kızıl Kahkaha”¹
Hemşire:
FLORANCE NİGHTİNGALE
▪1853-1856 yılları arasında Kırım Savaşı'nda yaşanan İngiliz ordusundaki yaralı askerlere bakmak üzere gönüllü hemşire ve rahibelerle İstanbul Selimiye kışlası'nda kurulan askeri hastaneye gönderildi.
▪Gece gündüz demeden yaralı askerlere baktığı için kendisine 'Lambalı Kadın' denmiştir.
▪Londra'da hemşirelik vakfı'nın temelini atmıştır.
▪Doğum günü her yıl 'Uluslararası Hemşirelik Günü' olarak kutlanmaktadır.
Batılı anlamda yazılan ilk tiyatro örneğimiz olan 
Vatan Yahut Silistre , Tanzimat Dönemi önemli yazarlarımızdan olan 
Namık Kemal ' in eseridir. Defalarca oynanmış ve bir çok dile de çevrilmiştir.
Eser, 1853 yılında Osmanlı ile Rusya arasında yaşanan Kırım Savaşı döneminde birbirine aşık olan İslam ve Zekiye' nin hikayesini anlatıyor.
İslam, vatanına olan sevgisi her şeyden üstün olan bir gençtir. Ve bu nedenle Zekiye ile vedalaşıp kuşatma altında olan Silistre Kalesi' ni savunmaya gider. Aşkına dayanamayan Zekiye ise kılık değiştirerek İslam' ın peşinden savaşa gider. Bundan sonrasında ise eserde, savaşta yaşananlar ve İslam ile Zekiye' nin başına gelenler anlatılıyor.
Namık Kemal denince akla gelen vatan sevgisini, bu eserde yoğun olarak hissediyorsunuz.
Kısa ve oldukca akıcı bir eser. Bu durumda tiyatro eseri olmasının da etkisi var. Daha uzun bir eser olsaydı da sıkılmadan okunurdu.
Tarihi kitaplar okumayı sevmeyenler için teşvik edici ve doğru bir başlangıç olur. Okunması gerektiği de bence tartışılmaz bir konu.
Keyifli okumalar.
📍Efsane gemi Mahmudiye Kalyonu ile denizlere açılıyoruz. Mısır’dan Kırım’a, esaretten kahramanlığa uzanan bir macerada tarih ve efsaneler arasında seyrüsefer ediyoruz… Vira Bismillah…
🔹️Rusların 1770 tarihinde yaptığı baskında Çeşme Limanı’nda demirli halde bekleyen Osmanlı gemilerini yakmasıyla Osmanlı Donanması büyük bir güç kaybetmişti. Artık
Osmanlı padişahı sadece bir önceki yüzyılda Çar'ın ordulanna karşı tam üç kere savaşmış, yalnız bir seferinde, Kırım Savaşı'na katılan İngiliz-Fransız ittifakının yedeğinde (1853-1855) ga lip tarafta olmayı başarmıştı. Padişah l914'te askerlerine hi taben -daha önce de alıntıladığımız- konuşmasında Rusya'yı Osmanlı'nın içine düştüğü felaketin ana sorumlusu sayıyordu:
"Siz petrolü ilk kimin rafine ettiğini biliyor musunuz? Bilmeniz gerekmiyor, ben söyleyeyim, yıl 1852 yılı, Polonya'da votkaya düşkün bir kimyager petrolden votka yapmaya kalkıyor. Patatesten alkol çıkıyor, alkol yanıcı bir madde. Petrol de yanıyor. Çünkü o yıllarda Avrupa şehirleri petrol lambalarıyla aydınlanıyor. O zaman onun içinde de alkol olmalı. Alkol varsa, alkolden votka da olur, diye düşünüyor. Petrolün içinden kerosen dediğimiz gazyağını çıkartıyor. İngiltere'de sanayi devrimini başlatan makineler buharla çalışıyor. Buhar için de çoluk çocuk madenlerden kömür çıkarıyor. Ama kerosen gibi yanıcı bir sıvı bulununca kömüre gerek kalmıyor. İşte o gün, yani 1852 yılında İngilizler haritaları açıp dünyanın neresinde petrol var diye bakıyorlar. Bir de ne görsünler, bütün petrol yatakları üzerinde benim dedelerim oturuyor. İşte o gün Osmanlı İmparatoru'nu petrol yatakları üzerinden nasıl çıkarırız diye hesaplar yapmaya başlıyorlar. 1853 yılında Ruslar Kars'ı işgal ediyor. İngilizlerle Fransızlar, 'Sizi Ruslardan kurtaracağız' bahanesiyle Osmanlı'nın içine giriyorlar. Sonra kendimizi Kırım Savaşı'nda buluyoruz. Sonra reformlar oluyor. 1908 yılında da üç tane paşa, ki bunlardan biri postanede pul satan bir memurken paşa olmuş, imparatorluğu ele geçiriyor, üç dört sene içinde imparatorluğu mahvediyorlar.
İki savaş; 1853 Kırım Savaşı ve ardından 1877-78 Rusya Savaşı maliyeyi eritmiştir. Her iki savaşta da Türk orduları ve komutanları maharetini göstermiştir. Fakat iaşe ve savaş teçhizatı konusunda her iki taralia olan dengesizlik savaşı uzatmış ve galip tarafı bile eritmiştir. Bu nedenledir ki Ayastefanos-Berlin Antlaşması’ndan sonra Rusya ve Osmanlı Devleti sulh içinde yaşamayı tercih eder oldular. İki tarafın savaşa girişinde Avrupalıların dünyayı felakete sürükledikleri çılgın I. Cihan Harbi’ne bu iki devleti ayrı kanatta müttefik olarak sürüklemeleri neden olmuşmu:
Sayfa 107Kitabı okudu
Veysel Atayman Ağustos 2004, İstanbul
Tolstoy’un bizzat katıldığı Kırım Savaşı, Osmanlı Devleti, İngiltere, Fransa ve Sardinya-Piemonte ittifakının, dönemin Çarlık Rusyası’na karşı yürüttüğü bir savaştı. Büyük devletlerin çıkar çatışmalarının sonucu olan Kırım Savaşı’nın görünürdeki nedeni ya da bahanesi, Rusya’nın, Osmanlı tebaası arasında yer alan Ortodoks cemaatini kendi
Spoıler içerebilir.
Bu eserin konusu 1853-1855 yılları arasında geçen Kırım Savaşı'ndan alır. Tolstoy kitabı yazmış ama yayımlayamamıştır. Hacı Murat ve Şamil karakterleri gerçek hayatta Kırım Savaşı'nda olup savaşan askerlermiş. Şamil bir kafkasyalı ve Hacı Murat ise onun yakın dostudur. Kitapta Hacı Murat düşmanları olan Ruslarla görüşüp onlardan Şamil' i öldürmek için yardım istiyor çünkü Şamil eski dostu olan Hacı Murat'ın ailesini rehin almıştır. Tolstoy bu kitap için çok fazla araştırma yapmış ama Hacı Murat'ın Şamil'le arası bozuk olduğu için mi Ruslarla işbirliği yapmak istemiş yoksa Rusları tuzağa çekmek için mi onların arasına girmiş bu tam olarak belli değilmiş yani Tolstoy bununla ilgili gerçeğe ulaşamamış.
-
-
Kitap konusu bakımından ilgi çekici ve gerçek hayattan esinlenerek yazılmış olması da kitaba duyulan ilgiyi artırmaktadır.
-
Bu kısımda da hoşuma gitmeyen birkaç küçük pürüz söyleyeceğim. Kitap kısa olmasına rağmen(165 syf.) çok fazla karakter girip çıkıyor ve bunları not almama rağmen sürekli yenilerinin çıkmasıyla belli bir süreden sonra not almayı bıraktım. Tolstoy bu kadar çok kişiyi kitabın içine yerleştirmesinin amacı; kitabın hitap ettiği dönemde yaşayan farklı statüye sahip insanların yaşam tarzlarına ve düşüncelerine tanık olmamızı istediği içindir. En nihayetinde Tolstoy bu kitabında tekrardan savaşa karşı olduğunu ve bunun vicdana aykırı bir durum olduğunu açıklamıştır. Çok güzel bir konuyla mesajını alnının teriyle veren güzel ve akıcı bu kitap sizleri bekler.
Lev Tolstoy 
Hacı Murat
