23 Ağustos 1921 de , 22 gün süren Sakarya Meydan Muharebesinde Gazi Mustafa Kemal’ in Türk toplumunu köleliğe teslim etmemek için 22 gün boyunca savaştığı savaştan hemen sonra okuduğu kitaptır Toplum Sözleşmesi . Kitabı okurken aklımdan geçen düşünceler bunlardı ve sadece cephede değil cehaletle de savaşan Atatürk’ü bu kitabının ne kadar etkilemiş olabileceğini düşünerek de okudum kitabı. Kitap ideal devlet için bir toplum sözleşmesi yapılmasını söyler. Rousseau da tıpkı Platon’un kitabındaki Sokrates gibi demokrasi iyi midir, kötü müdür diye kendine sorar ve demokrasinin en değişime açık bu yüzden de en karışıklığa elverişli yönetim sistemi olduğunu vurgular. Bu yönetim şekli ona göre en çok yiğitlik isteyen yönetim şeklidir. Çünkü demokrasi tehlikeli özgürlüğü kölece rahatlığa değişmeyenlerin tercih edeceği bir yönetim şeklidir. Bir diğer husus ise egemenliğin halkta kalmasıdır. Eğer egemenlik devlete geçerse işte o zaman devlet daralır ve hükümet kalır . Sadece hükümetin kurduğu bir devlet ise zorbalıklarla dolu bir yönetimdir. Bu yüzden devletin hükümetleşmesi kaçınılması gerekilen bir durumdur. Belki de bu yüzden Atatürk bu kitabı herkesin okuması gerektiğini söylemiştir. Çünkü bilgiden uzak , körelmiş gözlerle bakan insanlar bu kaçılmaz devlet daralması ve hükümetin kendini efendi yerine koymasına izin verirler. Bu durumda da toplum sözleşmesi bozulur ve halk köleleşir.