(*) Atatürk'ün Kurdurduğu Komünist Partisi: Rusya ile ilişkilerin yoğunlaşması üzerine gizli komünist faaliyetler de çok artmıştı. Bu arada Ankara’da Arif Oruç, Emekli Binbaşı Hacıoğlu Salih, Şerif Manatov’un kurucusu oldukları gizli Komünist Partisi kurulmuştu. Bir önlem olmak üzere Atatürk de yakın arkadaşları Tevfik Rüştü (Araş), Mahmut Esat (Bozkurt), Yunus Nadi (Abalıoğlu), Kılıç Ali, Hakkı Behiç (Bayiç), İhsan (Eryavuz), Refik (Koraltan) gibi kişilere bir Komünist Partisi kurdurdu.
Bunun sebebini 31 Ekim 1920 tarihli telgrafında Ali Fuat Paşa’ya şöyle anlatmıştı:
“Komünistliğin yalnız ülkemizde değil henüz Rusya'da bile uygulanmasına ilişkin açık görüşler ortaya çıkmış değildir.
İçimizden ve dışardan bir çok kişinin, çeşitli amaçlarla, bu akımı ülkemize getirdikleri görülmektedir. Bunlara karşı önlem alınamadığı takdirde, milletimizin muhtaç olduğu birlik ve huzurun bozulacağı görülmektedir. Bunun için en akılcı önlem olarak, aklı başında arkadaşlardan, Hükümetin bilgisi içinde bir Türkiye Komünist Partisi kurulması düşünüldü. Böylece ülkedeki bu fikre yönelik bütün hareketleri kontrol ederek yararlı hâle dönüştürme olanağı bulunacaktır."