Emre Ç.
@Ad_Vitam_Aeternam
Bilgisayar Mühendisliği
25 reader point
Joined on May 2021
Okuma Hedefleri
(2)
- Beş çeşit devlet olduğuna göre, beş çeşit de insan vardır öyleyse...
- Öyle ya.
- Aristokrasi şeklinin karşılığı olan insan üzerinde durmuştuk; ona iyi ve doğru insan diyebiliriz.
- Evet, bunu konuştuk.
- Şimdi değerce ondan sonra gelenleri ele almak gerekmez mi? Önce şan, şeref arayan insanı alalım, Lakedemonia devlet şeklinin karşılığı olan insanı. Sonra oligarşi, demokrasi ve zorbalık insanlarını. Bunlar ara sinda en eğri, en haksız insanı bulunca, onu en doğru insanla karşılaştırırız. O zaman görürüz, kanıksız doğruluk mu, yoksa katıksız eğrilik mi insanı daha mutlu ya da daha mutsuz ediyor. Bakalım Trasymakhos'un yolundan gidip eğriliği mi tutacağız, yoksa gerçeği apaçık görüp doğruluktan yana mi olacağız.
-Evet, öyle yapalım, doğrusu bu. -Madem insanlardan önce devletlerin huylarımı inceledik, bu yolu daha aydınlatıcı bulduk, gene öyle yapalım, ilkin şeref devletini ele alalım. Bu devlet şeklinin belli bir adı olmadığı için ona timokrasi ya da timarşi diyeceğim; arkasından da bu şeklin karşılığı olan insana geçeriz. Ondan sonra oligarşiyi ve oligarşi insanını alırız. Sonra demokrasiyi ve demokrasi insanını... Dördüncü olarak da zorba devleti ve zorba ruhlu insanı. Böylece ele aldığımız meseleyi iyice anlatabiliriz.
-Bu yoldan gidebiliriz; anlamak için de, bir yargıya varmak için de en doğrusu bu.
Sayfa 269Kitabı okudu
Dört Devlet Şekli
(1)
-Bu dört devlet şekli neymiş, merak ediyorum.
- Bu merakını gidermek zor iş değil; çünkü belli adları var bu şekillerin. Söyleyeyim: Birinci ve en ünlüsü, Girit ve Lakedemonia'nın devlet şekli, değer bakımından da ikincisi, oligarşi dediğimiz şekildir; bunun bozuk yanları saymakla bitmez. Sonra bunun karşıtı olan demokrasi gelir; ondan sonra da hepsini bastıran zorbalik; devletin dördüncü ve en son hastalığı! Bunlardan apayrı bir başka devlet şekli biliyor musun? Babadan oğula geçen krallıklar, satın alınan beylikler ve bunlara benzer şekiller söylediklerimiz arasına girebilir... Yunanlılarda da, yabancılarda da bunların türlü türlüsüne rastlanır.
-Çok var, sahi... Hem bazıları ne kadar tuhaf.
- Kaç çeşit insan yaradılışı varsa, o kadar da devlet şekli olacak elbet. Devlet şekilleri meşe ormanlarından, kayalıklardan mi çıkıyor dersin, yoksa yurttaşların her işte ağır basan huylarından mı?
-Huylarından herhalde.
Sayfa 269Kitabı okudu
-Felsefenin gözden düşmesi, onunla uğraşanların ona layık olmamaları yüzündendir. Felsefeye girecekler onun piçleri değil, öz evlatları olmalı.
- Ne demek istiyorsun bununla? Felsefeye girecek olan, çalışmada topallamayacak, yani kimi işte çalışkan, kimi işte tembel olmayacak demek istiyorum. Öyle insan vardır ki jimnastiği, avi, her çeşit beden çalışmalarını seve seve yapar da, dersten, konuşmadan, araştırmadan hoşlanmaz. Her türlü kafa işinden kaçar. Bunun tersi olan da gene topal sayılır.
- Çok doğru.
- Doğruluk karşısında topal sayacağımız insan da ne yapar? Bile bile yalan söylemekten iğrenir. Ne kendinde, ne başkalarında bunu hoşgörmez; ama bilmeden yalan söylemeye kolayca katlanır. Bilgisizlikten iğrenmez, çamura yatan domuz gibi, bilgisizliği içinde keyif çatar.
- Öyledir. Ölçü, yiğitlik, büyüklük gibi öteki bütün değerler karşısında da doğuştan bozuk olanla olmayanı ayırt etmeliyiz. Yoksa insanlar da, devletler de değerleri ararken kendilerini körü körüne topalların, piçlerin, kötü dostların, kötü devlet adamlarının ellerine bırakırlar.
Sayfa 258Kitabı okudu
Reader Follow Recommendations
Diyalektik Üzerine
-Diyalektik gücünün aslı nedir? Diyalektik kaç çeşittir ve hangi yollardan gider? Varacağımız yere bu yollarla varmak üzereyiz artık; mola yerine varmak üzere olan yolcular gibi...
- Ben kendi hesabima, daha ileri gitmek için elimden geleni yapacağım, sevgili Glaukon. Ama sen ardımdan gelebilir misin, bilmem. Şimdi artık göreceğim, iyinin benzeri
Sayfa 256Kitabı okudu
Kavranan ve Görünen
-Dikkat edecek olursan, duyularımıza çarpan nesnelerden bazıları insanı düşünmeye götürmez. Duyularımız onların ne olduğunu anlamaya yeter. Bazılarıysa incelenmek ister. Çünkü bize verdikleri duyuş açık değildir.
- Uzaktan görülen şeyleri, gözü aldatan resimleri söylemek istiyorsun herhalde.
- Hiç kavrayamadın ne demek istediğimi
- Ne demek
Sayfa 243Kitabı okudu