Yalnızlığın en çarpıcı romanı...
Evet yalnızlar okumalı ilk önce bu kitabı.Çevrelerindeki kalabalıklara rağmen yalnız olan,anlaşılamayan,hissettiklerini haykıramayan insanlar okumalı.Sıradan bir hayatı,sıradan yaşayanlar okumalı.
Çünkü insan okuduğu eserin sayfalarında yaşamından,hissettiklerinden izler bulmak ister.Belki bu yüzden çok fazla etkiledi beni de.Şöyle ki; sayfaları okurken Raif Efendi'de beni,ben de Raif Efendiyi buldum.Bu sebeble yalnızlığın romanı benim için bu eser.
Bunları başta söylüyorum çünkü yaşamdan zevk alan,kalabalıklar içinde kendini yalnız hissetmeyen okurların beklentilerini çok da fazla yükseltmek;'Tamam güzel bir eser,fakat abarttığın kadar değil' dedirtmek istemiyorum.Ne demek istediğimi elbette eseri okurken anlayacaksınız. Ama şunu da rahatlıkla söyleyebilirim ki dili anlaşılır olan bu klasik eserimiz, henüz okumamış olan kitap severler tarafından mutlaka beğenilecektir.
Aşkı,hasreti,gurbeti,savaşı,acıyı,göçü,kini,öfkeyi ve nice duyguyu bu denli gerçek hissettirebilen edebiyatımızın güzel bir eseridir.Bir sayfada Settarhan olup aşkınızdan,hayatınızdan vazgeçiyorsunuz,bir sayfada Büyükhanım olup Rus işgalinde çileli yollarda göç ediyorsunuz, bir sayfada İsmail olup Balkanlar'da vatan uğruna acı çekiyorsunuz...Ama hepsinin sonunda bir nehrin denize döküldüğü kısımda birleşiyor geriye dönüp bunca olaya,duruma hayretle bakıyorsunuz.Bu bakımdan; aynı zamanda farklı coğrafyalarda yaşanmış bunca tarihi gerçekliği okura hissettirebilen yazarı tebrik etmek gerekir.Ayrıca Güney Azerbaycan havzasını,mistisizmini,yaşayışını,gelenek ve göreneklerini okuyucuya adeta film sahnesi gibi yansıtması,yaşatması da ayrıca dikkat çekicidir.Lakin iki eleştirim olacak ki bunlardan biri kitabın uzunluğuyla alakalı.Bir kitabın uzunluğuyla kalitesi arasında paralellik olduğunu düşünmüyorum bu bakımdan gereksiz bilgi,olay ve kısımlar çıkarılıp daha içi dolgun,duru bir kitap haline getirilebilirdi.İkinci olarak ise bunca çileli yoldan,sıkıntıdan sonra insan Setterhan ve Zehra'nın kavuşmasını biraz daha okumak istiyordu.Kavuşma çok çabuk oldu bitti ye geldi.Demek istediğim gereksiz kısımlar çıkarılıp bu olay üzerinde durulsaydı kitap benim için dört dörtlük olabilirdi.Ama her şeye rağmen keyifle okuyup bitirdiğim bir kitap.Gönül rahatlığıyla tavsiye edebilirim.