Spinoza-Ethica
Yahudi bir ailenin oğlu olarak dünyaya gelen Spinoza 1656 yılında karşıt düşünceleri nedeniyle yahudi cemaatinden aforoz edilir.1670li yıllarda ise Ethica adlı eserini kaleme alır. Eserin ihtiva ettiği 5 bölümde anlatılan tanrı ve ahlak kavramları Spinoza’nın yöntemiyle geometrik olarak oluşturulmuş.
Aksiyomlar, Önermeler, Kanıtlamalar, Önerme sonuçları, ve notlar olarak bir nevi şematize edilmiştir.
Çözümlemek istenilen kavram nasıl mutlu olacağımız.
Önce tanrıyı bilmek kendi özümüzden dolayı onun varlığının farkına varmak zorundayız.
İlk bölümde tanrının sıfatlarının sonsuz olduğunu ve ezeli ve ebedi oluşunun neyi gerektireceğini açıklar. İnsanların dini benimserken buna yatkın olduklarından ancak her şeyin onlar için yaratılmadığından tanrının sevgi veya nefret duyamayacağından çünkü edilgen hiçbir duyguyu yaşayamayacağından bahseder. Duyguların inşaasını zihnin özünü yakalar. Nasıl kontrol edebileceğimiz üzerine önermelerle gelir. En önemlisi tanrıyı bilmek ve aklın buyruğuna uygun yaşamaktır. Bunun kolay olmasını bekleyemeyiz. Yalnızca 3. tür bilgiyle insanın en üstün haline ulaşabiliriz. O zaman doğanın zorunlu olarak bize yaşattığı ve özümüz gereği kapana sıkıştığımız duygular edilgenliğini önemli ölçüde azaltır. Çünkü duygular kendi özümüz olan arzunun yarattığı keder ve neşeden başka bir şey değildir. Bunun sonucunda keder duyduğumuzdan nefret ederken neşe veren şeyi severiz. İnsanlara duyduğumuz tüm duygular, acıma, kıskançlık, pişmanlık, kibir, korku, umut, evham…bu duygulardan türer.
