Kerim Köksal Kaya
Kerim Köksal Kaya
@Geraltofrivia
Ortaçağ, beylikler, Selçuklular, Seyahatnâmeler, Şiirler
Dr. Öğretim Üyesi
Doktora
İstanbul
Yozgat
188 reader point
Joined on June 2018
Şu anda okuduğu kitaplar
Okuma Hedefleri
Osmanlı Türkçesinde Kendini Geliştirmek İsteyenler İçin Birebir
Kitâb-ı Cihân-Nümâ klasik devir Osmanlı kaynaklarından biridir. Eserin müellifi II. Bayezid devrinin önemli müderrislerinden ve âlimlerinden Mevlana Mehmed Neşrî'dir. Eserin 13 tane yazma nüshası tespit edilmiş olmakla birlikte, üstadlarımız Prof. Dr. Mehmed Altay Köymen ve Faik Reşit Unat'ın hazırlamış olduğu bu eser 5 nüshanın incelenmesiyle Viyana nüshası esas tutularak hazırlanmış ve ilk cildi 1987, ikinci cildi 1995 tarihlerinde neşredilmiştir. Eserin dili Osmanlı Türkçesi'dir. Bununla birlikte kitabın sol sayfaları Arap harfli Osmanlı Türkçesi, sağ sayfaları da transkribe edilmiş Osmanlı Türkçesi'dir. Bu bakımdan hem araştırıcıya büyük kolaylık sağlamakla ve hem de Osmanlı Türkçesi öğrenmeye çalışanlar için son derece faydalı olmaktadır.
Eserin başında muhtasar bir Oğuz ve Türkiye Selçuklu tarihi bulunmakla birlikte Osman Gâzî'den Fatih Sultan Mehmed'in ölümüne kadar ki Osmanlı Tarihi eserin asıl içeriğini oluşturmaktadır. Pek çok açıdan orijinal bilgiler veren eser güvenilirdir ve içindeki bilgilerin pek çoğu Osmanlı'nın diğer kronikleriyle mukayese edildiğinde gayet tutarlıdır.
Benim araştırma alanım olan Anadolu Türk beylikleri konusunda ise özellikle beylikler arası münasebetler hakkında son derece kıymetli kayıtlar tespit ettim. Bu açıdan eser Anadolu Türk beylikleri konusunda da çok büyük bir ehemmiyete sahiptir.
Kullanılan dil genel olarak ağır olmasa da bazı yerlerde bir Osmanlı Türkçesi sözlüğü lazım olabilir. Eseri okurken bunu da göz önünde bulundurmak lazım.
Mehmet Neşri Kitab-ı Cihan-nüma Neşri TarihiFaik Reşit Unat · Türk Tarih Kurumu Yayınları · 20139 okunma
1081-1118 Yıllarında Bizans İmparatorluğu yapan Alexios Komnenos'un kızı Anna tarafından yazılan eser Bizans gözüyle ilk Haçlı seferi, Türkiye Selçuklu Devleti'nin ilk zamanları, Normanların Bizans üzerine hareketleri gibi konularda önemli bilgiler vermektedir.
Anna Komnena, babasının tarihini yazdığı için doğal olarak babasını idealleştirmede, onun hatalarını göz ardı ederek çok yaptığı her işi kutsamakta, işine gelmeyen olayları kısacık bilgilerle geçmektedir. Örneğin Alexios Komnenos'un kat'i zafer elde ettiği Bohemod ile yaptığı antlaşmayı her detayına kadar verirken; Bizans'ın zararlı çıktığı I. Kılıç Arslan'a yapılan antlaşmayı bir kaç satırla vermektedir. Bu bakımdan eseri okurken devrin diğer kaynaklarıyla eserdeki bilgileri karşılaştırmak daha sağlıklı bir okuma sağlayacaktır.
Eser 15 bölümden oluşuyor. Alexios'un tahta çıkması, Normanlarla ve Türklerle yapılan savaşlar ve kurulan münasebetler, Bizans'ın iç meseleleri ve Alexios'un ölümü bu bölümler arasında kronolojik olarak kaydedilmiş durumda.
Eserin farklı dillerde de çevirisi bulunmakla beraber galiba en iyi çevirisi Bilge Umar tarafından yapılan Türkçe çevirisidir. Bilge Umar, eseri dipnotlardaki açıklamalarıyla son derece zenginleştirmiş ve neredeyse anlaşılmayacak hiçbir yer bırakmamıştır. Çevirinin dili de gayet akıcı.
Böyle kıymetli bir eserin maalesef piyasada baskısı kalmamış olması da son derece üzücü. Ama yine de konuya ilgi duyan herkes kütüphanelerden temin ederek de olsa okumalı.
XVII. Yüzyıl'da Osmanlı Devleti'nin önemli âlimlerinden olan Müneccimbaşı Ahmed, Sultan IV. Mehmed devrinde yaşamış ve "necm" ilmi(Gökyüzü bilimleri) konusunda kendini ön plana çıkarmıştır. Ki bu konudaki ehliyetinden dolayı "Müneccimbaşılık" mevkiine kadar gelmiştir.
Ancak müneccimbaşılık konusundaki yetkinliğinden ziyâde biz Ahmed Efendi'yi yazmış olduğu Câmîü'd-Düvel adlı Dünya tarihiyle tanıyoruz. Bu eser Osmanlı'da en son hazırlanan genel bir Dünya tarihi olması bakımından önemli olmakla birlikte eserin hacmi, referans olarak gösterilen kaynaklar ve en önemlisi yazarın bir konudaki bilgiyi farklı kaynaklardaki bilgilerle kıyaslayarak ortaya koyması kaynağın güvenilirliğini arttırıyor.
"Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Tarihi" adıyla okuduğumuz kısım ise Câmîü'd-Düvel'in Osman Gazi'den Fatih Sultan Mehmed devrinin sonuna kadar Osmanlı tarihidir. Şu anda Mardin Artuklu Üniversitesi'nin rektörü bulunan Ahmet Ağırakça hoca bu kaynakla doktorasını tamamlamıştır. Yani eser bir doktora tezinin kitap olarak neşredilmiş hâlidir. Bu bakımdan yer yer dipnotlardan dolayı boğulabilirsiniz. Ancak ilmî bir çalışma yürütenler için son derece kolaylık sağladığını da itiraf etmeliyim. Dipnotlara göz atmadan doğrudan sadece metni okursanız çok akıcı. Ama bu durumda da bilgileri analiz etmekten yoksun kalabilirsiniz.
Çevirisi gayet başarılı, anlaşılması kolay. Bu bakımdan Osmanlı Devleti'nin kuruluş sürecine ilgi duyan herkes okuyabilir. Bununla birlikte araştırıcıya inanılmaz kolaylık sağlayan müthiş bir dizine de eserin sonunda yer verilmiş. Böylece herhangi bir konuya veya kavrama kolayca ulaşmak mümkün oluyor.
Reader Follow Recommendations
Muazzam Eser, Kötü Yayınevi
Ebü'l-Fidâ Coğrafyası olarak Türkçe'ye çevrilmiş olan Kitabü'l-Büldân, Ortaçağ İslam coğrayfa eserlerinin son ve en önemli örneklerindendir. Eser 1321 yılında tamamlanmış ve eserin müellifi Ebu'l-Fidâ, İbnü'l-Esir, İbn Havkal, İbn Hurdadbih gibi devrin önemli tarihçilerinin ve coğrafyacılarının eserlerinden nakillerle kendi bildiklerini
Destanların her milletin kendi kültürü münasebetiyle son derece büyük ehemmiyete sahip olduğunu herkes bilir. Türkler gibi zamanının çoğu cihan hakimiyeti için sürekli savaş ve mücadelelerle geçen milletlerin kahramanlarının ve kahramanlıklarının edebiyata yansımasıdır destanlar. Türk tarihi, kültürü ve edebiyatı da bu bakımdan son derece zengindir.
Dânişmend Gazi Destanı, Anadolu'nun fethi ve Türk vatanı haline gelmesi sürecinde Büyük Selçuklu emirlerinden Melik Dânişmend Gazi'nin askerî ve siyasî faaliyetleri anlatıyor. Tabii olarak destanın gereği abartılara manzum ve mensur şekilde yer vererek..
Pokemon çizgi filmini duymayan yoktur sanırım. Orada ana karakterimiz Ash'le sürekli uğraşan ve sürekli yenilen bir roket takımı vardı. (Jesse, James kardeşler.) İşte Danişmend Gazi Destanı'nda bu durumu çok sık görüyoruz. Melik Gazi'yi sürekli ortadan kaldırmaya çalışan kafirlerin sürekli yenilgileri.. Yenilen pehlivan güreşe doymaz misali...
Spoiler vermek istemediğim için destanın en önemli kahramanlarının ismini vermekte iktifa edeceğim. Melik Gazi, Artuhî, Efrumiyye baş karakterlerdir. Bunların çerçevesinde şekillenen destanda neredeyse her bölümde birden fazla rüya motifleri işlenmiş durumda.
Türk kültürüne dair pek çok unsurun yer aldığı destanda savaş aletleri, yemekler, içecekler, bozkır hayatı hakkında da bilgiler edinmek mümkün. Bu bakımdan okunmlı, okutulmalı.
