Muhammet Ali Ünüvar
@Muhammetali1594
Konya
260 okur puanı
Temmuz 2019 tarihinde katıldı
Okuma Hedefleri
Osmanlı İmparatorluğu, şeriatla ondan tamamen bağımsız bir biçimde gelişen seküler hukukun yan yana yaşadığı tipik bir modern-öncesi İslami yönetim özelliği göstermekteydi. Bu seküler hukuk, "kanun"du. Dini bir topluluğun hukuku olan şeriattan farklı olarak kanun, imparatorluğun hukukuydu.
Sayfa 30 - Tarih Vakfı Yurt YayınlarıKitabı okudu
Osmanlı Devleti'nin menşe; meselesini ele alan ilk Osmanlı kronikleri, XV. yüzyılda, yani kuruluştan 100-150 yıl sonrasına ait bulunmaktadır.Bu kaynaklar çoğu defa birbirleriyle irtibatlı olarak menşe meselesini ele alırken kuvvetli bir Türkmen/Oğuz geleneğini ortaya koymuşlar ve beyliğin meşru zeminini bu etnik yapıda aramışlardır.
Sayfa 152 - Kitabevi YayınlarıKitabı okudu
Saruhanoğulları, 1300 yıllarında Manisa bölgesinde faaliyet gösterip Manisa'yı zabtettikten sonra bölgedeki güçlü Türkmen beyliklerinden biri olmuşlardı. Özellikle Bizans'a karşı düzenledikleri akın seferleri yanında denize açılmak suretiyle adalara ve Trakya sahillerine çıkmışlar, elde ettikleri esir ve ganimetlerle iktisadî güçlerini artırmışlardı. Aynı zamanda yakın komşuları Aydınoğulları ile de müşterek hareket etmişler, genellikle uç bölgesindeki diğer beyliklerle iyi geçinmeye çalışmışlardı. Moğol baskısı altında bulunan beylikler arasında, herhangi bir dış tehlikeye karşı zaman zaman siyasî dayanışma oluşmakta, hatta bunlar bazen içlerindeki -mesela Germiyanoğulları veya Karamanoğulları gibi- güçlü beyliklerden birini lider olarak tanımaktaydı.
Sayfa 134 - Kitabevi YayınlarıKitabı okudu
Okur Takip Önerileri
Mevlânâ'nın vefatından sonra Mevlevilik bir tarikat şeklini alarak özellikle Anadolu'nun şehir merkezlerinde yayılmış ve buralarda Mevlevî tekkeleri inşa edilmiştir. XIII-XIV. yüzyıl Anadolu'sunun içinde bulunduğu fevkalade siyasî ve sosyal gelişmeler bu yeni manevî hareketin yayılmasında önemli bir rol oynadığı gibi bu faaliyet de değişik ve farklı bir yaklaşımla cemiyetin üst kademelerine nüfuz ederek siyasî birlik, toplum ahengini temin yönlerinden yep yeni oluşumlara imkân vermiştir. Özellikle Anadolu'daki Moğol hakimiyeti sırasında başlayan ve Karamanoğulları, sonra da Osmanlılar döneminde adetâ resmî bir nitelik kazandığı bilinen Mevleviliğin aynı zamanda Anadolu'nun uç mıntıkalarında kurulan Türkmen beylikleri üzerinde de tesiri olmuştur.
Sayfa 133 - Kitabevi YayınlarıKitabı okudu
Bir taraftan Osmanlılar'ın diğer taraftan Orta Anadolu'da Karamanlılar'ın giderek iki büyük güç haline gelişleri, Batı Anadolu bölgesindeki siyasî teşekküller açısından yeni dengelerin zuhuruna yol açtı. Beylikler üzerinde I. Murad zamanında oluşturulan hızlı siyasete Karamanlılar'ın mukabil cevabı gelmekte gecikmedi. Osmanlılar Bizans ile ilişkilerini derinleştirip Rumeli'de fetihlere hız verirken, Karamanlılar da bir taraftan Orta Anadolu'daki beylikler üzerinde nüfuz tesisine çalışıyor, öte taraftan Güney kıyılarında Latin ve Ermeni krallıklarına karşı "cihad" yaparak Osmanlılar'la imaj yarışı içine giriyordu.
Sayfa 124 - Kitabevi YayınlarıKitabı okudu
Batı Anadolu Türkmen beyliklerinin ortaya çıkışı, Türk tarihinin pek kavranamayan en önemli gelişmelerinden birini teşkil eder.
XIII. yüzyıl Anadolusu'nun siyasî ve sosyal şartlarının bir sonucu olarak kurulup; bağımlı veya yarı bağımlı, XV. yüzyılın ilk çeyreği ne kadar siyasî varlıklarını ve etkilerini sürdüren söz konusu beyliklerin tarihi, şüphesiz onlardan biri olup zamanla hepsini kendi bünyesinde eriten bir bakıma yeni bir terkip oluşturan Osmanlı Devleti ile doğrudan bağlantılı bir hususiyet arzetmektedir. Fakat Osmanlı Devleti'nin bu Türkmen beyliklerinden biri olduğu devirlerde, yani XIV. yüzyılın ilk çeyreğinde hatta ilk yarısında bütün siyasî teşekküller, aslında aynı geniş tabanın farklı birer siyasî temsilcisi ve bir bütünün parçası durumundaydılar.
Sayfa 121 - Kitabevi YayınlarıKitabı okudu
Saruhanoğulları, Anadolu'nun batı sınırında kurulmuş olan Türkmen beyliklerinden biriydi ve adını kurucusundan almıştı.
Manisa'yı ele geçiren ve beyliği kuran Saruhan Bey'in kimliği muammadır. Babasının adının Alpağı olduğu kesindir.Bugünkü araştırmalardan, Saruhan Bey'in kökenine ilişkin hikâyenin, onu Harezm emirlerinden biri olarak gösteren İbn Bibî'den geldiği anlaşılmıştır.Ne var ki İbn Bibî'nin sözünü ettiği bu Saruhan'nın Saruhan Bey'in atası olması ihtimali azdır. Sonuç olarak kökenlerine ilişkin bu öyküler sadece varsayımdan öteye gitmemektedir.
Sayfa 118 - Kitabevi YayınlarıKitabı okudu
Batı Anadolu'nun öteki Türkmen beylikleri gibi, Osmanlı Beyliği de gaza ideolojisiyle bütünleşmiş durumdaydı. Osmanlılar'ın Bizans sınırında etkinlik gösterdikleri kuruluş yıllarında kıyı beylikleri denizden ganimet kazanırken, öteki beylikler Anadolu'nun iç kesimlerinde kalmışlardı. Menteşe, Aydın, Saruhan ve Karesi beyliklerinin gaza alanı Ege adaları ve Rumeli kıyılarıydı. Fakat bu sınırlı ve son derece güç bir etkinlikti. Öte yandan, Osmanlılar gaza için son derece elverişli bir coğrafî konuma sahiplerdi ve ünleri öteki Türkmen beylikleri arasında.çabucak yayılmıştı.Ünleri ve propaganda yapmaktaki becerileri sayesinde Osmanlılar, diğer beyliklerin insan gücü kaynaklarından yararlanma siyasetini izlediler ve böylelikle kendi gaza etkinliklerini daha da güçlendirdiler.
Sayfa 115 - Kitabevi YayınlarıKitabı okudu
Bilindiği üzere Kastamonu hattından Antalya-Teke yöresine kadar uzanan bölgede, Moğolların baskıları sonucu Orta ve Doğu Anadolu'daki yaylaklarını kaybeden Türkmen boyları yerleşmiş; zaman içinde bunların oluşturduğu tabanda, bir kısmı Selçuklu ümerası olan beyler ve boy beyleri, Bizans'a karşı giriştikleri mücadele, akın faaliyetleri ile sivrilerek hakim unsur haline gelip hanedan teşkil etmişler ve müstakil-yarı müstakil bir tarzda teşkilatlanmışlardır. Bunlar arasında özellikle eski Selçuklu payitahtı Konya'yı ele geçirip burayı merkez ittihaz eden Karamanoğulları üstün bir mevki kazandılar. Onların Selçuklular'ın varisi olma iddiaları ve diğer beylikler üzerinde hakimiyet kurma siyasetleri, XV. asra kadar sürmüş, bir bakıma Osmanlılar ile olan rekabetin ana görünüşü, yaklaşık bir buçuk asır boyunca bu çerçevede kalmıştır.
Sayfa 101 - Kitabevi YayınlarıKitabı okudu
Söz konusu beylikler Osmanlı idâresi altında sadece eski sınırlarının değil adlarını da korumuşlardır. Germiyan dışında, Saruhan, Karesi, Menteşe, Aydın bunun en güzel örnekleridir. Daha sonraları bunlara Karaman ve Dulkadır eklenecektir. Bunlardan yukarıda hakkında bahsedilen Karesi dışında, Aydın ve Saruhan ele alınırsa, her iki beyliğin iltihakından sonra sancak statüsü kazandıkları, buralardaki şehir, kasaba, köy gibi iskân merkezlerinin aynı idarî çerçeve içinde korunduğu görülecektir.
Sayfa 98 - Kitabevi YayınlarıKitabı okudu
Tahrir sisteminin timar, vakıf, piyade ve müsellem teşkilatının ana birimlerini aktaran verilerine göre, eski beyliklerin hemen hemen herhangi bir sınır değişikliğine bile uğramaksızın "sancak" itibar edildiği söylenebilir.Osmanlılar bu beylikleri kendi topraklırına kattıklarında, o sıradaki coğrafî sınır ve haliyle, yapısını pek bozmaksızın kendi sistemlerine entegre ettiler. Aslında bu Osmanlılar zaviyesinden konuya yaklaşımı ifade eder; halbuki beylikler zaviyesinden bakılırsa ilk idârî birimin unsurları bu şekilde Osmanlı sistemine girmiştir denilebilir. Beyliklerin birer sancak haline getirildikleri nazarı itibara alınırsa, bunların herhangi bir yeni düzenlemeye tabi tutulmaksızın Osmanlı idâresinde bütünleştirilmiş olduğu anlaşılacaktır.
Sayfa 96 - Kitabevi YayınlarıKitabı okudu
Batı Anadolu'da Bizans hududunda kurulmuş Türkmen beyliklerinden biri olan Osmanlılar'ın diğer komşu Türkmen beyliklerine nispetle, müsâit coğrafi ve stratejik mevkii, mânevi ve dini ideoloji, sınır boylarındaki yerli asilzâdeler ve halkla yakın temas, onları kendi sistemlerine ısındırma siyâseti çerçevesinde kısa sürede gelişme gösterdiği bilinmektedir.Diğer Türkmen beylikleri gibi boy teşkilâtından beyliğe geçiş sürecini tamamlamış olan Osmanlılar, ilk dönemlerde Bizans ile siyâsi ilişkiler dışında komşuları olan ve onlarla aynı ideal ve manevî anlayışa, hattâ askerî ve idârî yapıya sahip bulunan Türkmen beylikleri ile de yakın bir temas içindeydi. Aralarında katı sınır sisteminin mevcut olmadığı bir ortam içinde, XIV. yüzyılın ilk çeyreğindeki Türkmen beylikleri siyâsî bakımdan ayrı olsalar da büyük ve geniş bir birlik teşkil ediyorlardı. Osmanlılar'ın beylikler dünyasında seçkinleşip ön plana çıkışında, Bizans ile münâsebetler ve özellikle Rumeli'ye geçiş oldukça etkili olmuştur.
Sayfa 91 - Kitabevi YayınlarıKitabı okudu
Osmanlıların Anadolu'da imaj çabalarının bir başka örneği II.Murad devrinde görülmüştür. Zira Anadolu'da yaşanan problemler, Osmanlılar'ın eski Oğuz geleneğini canlandırmalarına yol açmıştı. Özellikle Şahruh'un faaliyetleri, Karamanlılar'ın beylikler üzerindeki veraset iddiaları, karşı propaganda, II. Murad devrinde Kayı boyuna bağlılığın ön plana çıkarılmasına, buna ait sembollerin kullanılmasına amil olmuştu. Yazıcıoğlu Ali'nin İbn Bibî tercümesinde bu üstünlük iddiaları açık olarak görülür. Bu sayede Anadolu'daki beyler üzerinde belirli bir otorite ve üstünlük imajı ortaya konmaya çalışılmıştı. Ayrıca Kayı boyunun üstünlüğü vurgulanarak devlet kurma yetkisinin bu boya ait olduğu fikri işlenmişti. Fakat şurası bir gerçektir ki, bu devirdeki faaliyetler, Türk dilinin resmî ve ileri bir edebî dil haline gelişine, Türkmen ananesinin yaygınlaşmasına yol açtı.
Sayfa 74 - Kitabevi YayınlarıKitabı okudu
1350'den 1450'ye kadar olan devrede Anadolu'da iyice hissedilen Osmanlılaşma sürecinin, alt yapıda toplumun çeşitli kesimlerinde önemli sayılabilecek bir tepkiyle karşılanmadığı belirtilmişti. Uç bölgesinde taban itibarıyla aynı temele dayanmanın getirdiği avantajları rahatlıkla kullanan Osmanlılar, uç bölgesinin dış cephesinde bu kadar kolay bir hareket kabiliyeti bulamamışlardı. Özellikle Orta Anadolu'da Karaman topraklarında bu tepki açık olarak kendisini gösterir. Zira XV. yüzyıl sonunda dış tesirlerin geniş ölçüde rolü ile ortaya çıkan isyan hareketleri en hararetli taraftarlarını bu bölgeden bulmuştu.
Sayfa 72 - Kitabevi YayınlarıKitabı okudu
Anadolu kavramı, idarî bölge olarak dar bir bölgeyi münhasır kaldığı halde, zamanla anlam genişlemesi sonucu yarımadanın tamamını niteler bir özellik kazanmıştır. Dolayısıyla beylikler dünyasının bütününü ihtiva eden Anadolu tabirinin, Osmanlılar tarafından idarî bir ad oluşu bile açık olarak bir entegrasyonu ifade etmektedir. İdarî olarak Anadolu kavramının, onun dış cephesi olan Rum ve Karaman idare bölgelerini yutup XV. asrın ikinci yarısında Akkoyunlu, Trabzon Rum İmparatorluğu, XVI. asırda Safevî ve nihayet Memlûk nüfuz bölgelerini içine alarak büyümesi, Osmanlı hakimiyetinin bir sonucudur.
Sayfa 64 - Kitabevi YayınlarıKitabı okudu