Öznur Özel
@Mynameisapoyusiken
Sahte düzensizlik mükemmel disiplin gerektirir, sahte korku cesaret gerektirir, sahte zayıflık güç gerektirir.
The Art of War
x.com/rabicdestroyer?...
Ankara
6 Mayıs
60 okur puanı
Ekim 2023 tarihinde katıldı
Okuma Hedefleri
Şehzade Vahideddin Efendi'nin 1916 Ekim'inde Almanya'ya yaptığı resmî ziyarete ordu temsilcisi olarak katılan Mustafa Kemal, refakatinde bulunduğu veliahda Enver Paşa'nın aleyhinde sözler söyleyecek, Sultan Vahideddin seneler sonra kaleme aldırdığı hatıralarında Mustafa Kemal'in yolculuk sırasındaki sözleri ile davranışlarını şöyle yazacaktır:
"...Mustafa Kemal Paşa'yı ilk defa o zaman tanımıştım. Çok parlak bir zekâya sahipti ve sonraları onun bu zekâsını değerlendirmeye çalıştım. Ama asıl ilgimi çeken tarafı daha yükseklere çıkma tutkusu ve Enver Paşa'ya karşı duyduğu sınırsız nefret olmuştu....
Yolculuk boyunca Enver Paşa aleyhine konuştu, hareketlerini ve büyüklük kompleksini eleştirdi, hatta Osmanlı Hanedanı'nı yıkmaya çalıştığını bile söyledi... Her fırsatta bana sadakatını ispat ediyor ve Almanlar'a karşı duyduğu nefreti saklamıyordu."
Sayfa 17
Ama, Enver'in Mustafa Kemal'e seneler sonra, 17 Temmuz 1921'de Moskova'dan gönderdiği mektubunda kullandığı "...maateessüf, Trablus'tan beri bildiğim ahlâk-ı şahsiyenizin (şahsî ahlâkınızın) bugün vardığınız mevkide bile tebeddül edemediğini (değişemediğini) görüyorum. Ve benim yalnız iktidarınıza bakarak görmek istemediğim diğer noksanlarınızı artık göze sokacak surette belli ettiniz. ...Sizi, şahsî hırsınıza mağlup olarak bu kadar küçülmüş gördüğümden dolayı teessüf ederim" şeklindeki ifadeleri, Libya'da ciddi bir tatsızlık yaşadıklarını göstermektedir.
Sayfa 17
Ama asıl kopuş İttihad ve Terakki'nin 1909 Eylül'ünde Selânik'te toplanan İkinci Kongresi'nde yaşanacaktır. Kongre'ye Trablus delegesi olarak katılan Mustafa Kemal, askerin siyasetin dışında kalması gerektiğini söyleyecektir ama bu görüşün İttihad ve Terakki'nin gücünü askerin desteğinden alan idarecileri tarafından kabul edilmesi bir tarafa, telâffuzu ve hoş karşılanması bile mümkün olmadığı için Mustafa Kemal partiden daha da uzak tutulacak ve asker kanadın liderliğine hazırlanan Enver ile zaten zayıf olan münasebeti daha da zayıflayacaktır. İttihad ve Terakki, Mustafa Kemal'i üstelik ölüme mahkûm edecek, kararın infazı ile Enver'in bir yaş küçük amcası Halil Bey görevlendirilecek ama Halil Bey partinin emrini yerine getirmeyecektir.
Sayfa 16
Okur Takip Önerileri
Aralarındaki ilk anlaşmazlık, daha doğrusu ilk çatışma, Mustafa Kemal'in arkadaşı ve cumhuriyetin ilânından sonra başbakanı olan
Fethi Bey'in (Okyar) teşviki ile 1907 sonbaharında Selânik'te Ittihad ve Terakki'ye katılmasından hemen sonra çıkmış ve Mustafa Kemal'i bünyesine alan ama ondan pek hoşlanmayan Parti, genç subayı bir müddet sonra müfettişlik gibi bir vazife ile Libya'ya göndermiş, yani merkezden uzaklaştırmıştır.
Sayfa 16
Birbirlerinden hoşlandıkları pek söylenemez ve hoşlanmadıkları da zaten bir gerçektir. İkisi de hırslıdır, gençliklerinden itibaren daima yükselme hevesi içerisindedirler ama Enver'in yıldızı önceden parlamış, Mustafa Kemal oldukça geride kalmış ve talih çizgisi ancak önündeki yıldızın, yani Enver'in parlaklığının sönmeye başlaması ile yükselmeye başlamıştır.
Sayfa 16