Fransız bilim adamı Maurice Duverger ise Atatürkçülüğü, bir sistem olarak ele almakta, özellikle 1945 sonrası yıllarda bir örnek model haline geldiğini belirleyerek, sistemi Üçüncü Dünya ülkelerine yol gösterecek bir seçenek
olarak tanımlamaktadır.
Mustafa Kemal 'in eseri II. Dünya Savaşı 'na kadar Türkiye çapında değerlendirilmiştir. Eski bir ülkenin çağdaş bir ulus haline gelmesi için harcanan çabayı beğenmeyen yoktur. Söz konusu eser 1945 'ten bu yana bir örnek değeri kazandı. Kemalizm, Türkiye tarihinin bir sayfası olmaktan çıkıp siyasal bir sisteme önderlik etmeye başladı. Çünkü yeryüzünde henüz Moskova ya da Pekin etkisine girmemiş olan üçüncü çeşit devletlere bu sistem yol göstermektedir. Bu sistem yarı gelişmiş uluslar için marksizmin karşısına dikilen ikinci bir seçenektir. (22)
-------------
(22) y.a.g.y. s. 150
Kuzey Afrika'da Tunus'un ulusal kurtuluş savaşımının önderi Habib Burgiba için de Atatürk devrimi esin kaynağıdır:
Sakarya Savaşı, Sakarya utkusu yirmi yaşımın en büyük anısı olmuştur. O zamanlar kendi kendime diyordum: Acaba ben de ulusumu böylesine seferber edemez miyim, onun ruhuna bu kurtarıcı atılımı, bu dizgin tanımaz tutkuyu aşılayamaz mıyım?
Atatürk, ölümü köleliğe üstün tutan bir ulusun neler yapabileceğini hayretler içinde kalan dünyaya göstermiştir. Bu örnek unutulmayacak. Onun ölmez eseri, egemenliklerini elde etmiş ulusların yazgılarına hükmedenler için ışıklı bir örnek ve bir esin kaynağı olarak kalacaktır.
Mustafa Kemal 'in kişiliği, halk kitlelerinin ayaklanması ve halk savaşımlarının ölçüsü olmuştur.
Bu savaşımlar onun ölümünden sonra genişlemiş, Doğu ve Batı bloklarının arasındaki Üçüncü Dünya ya da sıçramış ve onu sömürge baskısından kurtarmıştır. (20)
--------
(20)y.a.g.y., s. 99, 194, 282.
Hindistan'ın Gandi'den sonraki en büyük önderi Nehru, Atatürk' ü Doğu'da "modern çağın yapıcısı" olarak görmekte ve "Kemal Atatürk ya da bizim onu o zamanlar tanıdığımız adıyla Kemal Paşa, gençlik günlerimde benim kahramanımdı. Büyük devrimlerini okuduğum zaman pek çok duygulandım! Türkiye'yi çağdaşlaşma yolunda Kemal Atatürk'ün giriştiği genel çabayı, büyük bir beğeni ile karşıladım. Onun dinamizmi, yılmak, yorulmak bilmezliği insanda büyük bir etki yaratıyordu. O, Doğu'da modern çağın yapıcılarından biridir. Onun büyük hayranları arasında bulunmakta devam ediyorum" demektedir.
Doğu 'da şimdi doğacak olan güneşe bakınız. Bugün, günün ağardığını nasıl görüyorsam, uzaktan bütün Doğu uluslarının da uyanışlarını öyle görüyorum. Bağımsızlık ve özgürlüğüne kavuşacak olan çok kardeş ulus vardır. Onların
yeniden doğuşu, kuşkusuz ki gelişmeye ve gönence yönelik olacak ve kendilerini bekleyen geleceğe ulaşacaklardır.
Sömürgecilik ve elkoyuculuk yeryüzünden yok olacak ve yerlerine uluslar arasında hiçbir renk, din ve anasoy (ırk) farkı gözetmeyen yeni bir uyum ve işbirliği çağı egemen olacaktır. (18)
--------
(18) y.a.g.y., s. 40.