İslâmcıların «ulu hakan» olarak niteledikleri Abdülhamid dönemi, Osmanlıların yarı sömürgeliklerinin kesinleştiği dönemdir. Batıyı «gâvur» olarak gören islâmcıların bu tepkisi, batı için hiç de önemli değildir. Aksine islâmcı akımın, sonuçta, emperyalizmin egemenliğine yol açan tutumunu, batı daha çok benimsemektedir. Batı, islâmı, sömürgeleştirmenin bir aracı olarak görüp, kullanmıştır.