Sorarım sana:
Koskoca imparatorluksun. Yıkıntından kırk devlet doğmuş. Gerektiğinde Viyana kapılarına kadar at koşturduğunla övünürsün. Niye içindeki milletlere eşit davranmamışsın? Avrupa almış başını gitmiş Bilimde, teknikte ilerlemiş. Fransa'da aydınlanma başlamış. Ulus fikri doğmuş. Dünyaya dalga dalga yayılmaya başlamış. Sen fermanlarla yasaklamışsın. Fikirler topla tüfekle, asıp kesmeyle, emirle fermanla yok edilebilir mi? Doğacak çocuğu cezayla, fermanla anasının karnın da tutabilir misin? Doğumu önleyemeyince doğan suçsuz, savunmasız yavrudan almışsın hıncını, öfkeni. Bu mudur adalet?
Kur'ana muhalif olan hukuk-u medeniyetin ne kadar haksız olduğunu isbat eden binler misallerinden iki misal:
فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْاُنْثَيَيْنِ
olan hükm-ü Kur'anî, mahz-ı adalet olduğu gibi, ayn-ı merhamettir. Evet adalettir. Çünki ekseriyet-i mutlaka itibariyle bir erkek, bir kadın alır, nafakasını taahhüd eder. Bir kadın ise,