"Ahlakın tarifi, öğretmen yazdırdı."
"Bir şey anladın mı?"
"Yoo! Anlamak şart değil ki! Kimse anlamıyor, ezberle yeter!.."
Sayfa 78Kitabı okudu
İmam Hasan el-Basri güzel ahlakın tarifi hakkında sadece üç kelime söylemiştir: "Eziyeti terke etmek, iyiligi sergilemek ve güler yüzlü olmak." Eziyeti terk etmek yani, eziyetini inşalardan çek! İnsanlardan eziyeti çekmek ne demektir?
Yani, söz veya fili olarak eziyetini çek. insanlara dilin ile eziyet etme. Gıybet, dedikodu, sövmek ve başkaları ile dalga geçmek gibi kötü şeylerden uzak dur. Bundan dolayı Nebi sallallâhu aleyhi ve sellem Allah'ın sevdiği ve razı olduğu Müslümanı açıklarken şöyle buyurmuștur: "Müslüman, Müslümanların elinden ve dilinden güvende olduğu kimsedir." İnsanlar onun dilinden güvendedirler. Dilini insanlara karşı tutmayan kişiden insanlar eziyet görürler. İnsanlar söver ve insanlara lanet eder. Bazı insanların genelde dilinde lanet vardır ve hep gıybet ederler. Bu kişiye deriz.ki: Senin güzel ahlakında bir eksiklik vardır. Neden? Çünkü sen söz eziyetini insanlardan çekmemişsin.
-Oğlum bu ne?
-Ahlakın tarifi, öğretmen yazdırdı.
-Bir şey anladın mı?
-Yoo! Anlamak şart değil ki! Kimse anlamıyor, ezberle yeter!...
Ahlakın Tarifi
Oğlu ortaokula gidiyordu. Akşam eve gelince derslerine yardım ederdi. Yemekten sonra sordu:
"Oğlum, derslerin nasıl, çalıştın mı, yarın ne var?"
"Ahlak çalıştım, baba."
"Anlat bakayım."
Çocuk geçti karşısına, papağan gibi bir solukta okudu:
"Ahlak, hulk'un cem'idir. Hulk tabiyyat ve seciyye demektir. Buna huy denir. Seciyye ve huy denilen şey, insanda yerleşmiş melektir. O melek sebebiyle nefisten ef'al kolayca çıkar."
Şaşırdı: "Oğlum bu ne? Nereden ezberledin bunu?"
"Ahlakın tarifi, öğretmen yazdırdı."
"Bir şey anladın mı?"
"Yoo! Anlamak şart değil ki! Kimse anlamıyor, ezberle yeter!..."
Koyun olmanın tarifi sanki...
“Senin de ahlakın, bilgin tıpkı onlarınki gibiydi. Kendi adına düşünüp, kendin gibi davranmıyordun. Senin de fikirlerin, tıpkı giysilerin gibi başkaları tarafından üretilmiş; eylemlerini toplumsal onay biçimlendirmişti."
