Gamzedeyim
“Türkçede, Farsçadan giren bir ek var: ‘-zede’. Bu ek Farsçada ‘vuran, vurulan’ gibi anlamlara sahiptir.
‘Hafifçe yaralamak’ anlamındaki ‘zedelemek’ fiili de bu ekten gelir. Ayrıca ‘depremzede, afetzede, kazazede’ gibi sözcükler de bu ekten türemiştir.
Bir de çok güzel bir şarkının tıpkı kendisi gibi güzel bir sözü var: ‘Gamzedeyim, deva bulamam.’
Buradaki ‘gamzedeyim,’ sözü aslında ‘çene, yanak gibi yerlerde bulunan küçük çukur’ anlamındaki ‘gamze’den bahsetmemektedir.
Bu söz, ‘tasa, kaygı, üzüntü’ anlamındaki ‘gam’ sözüyle ‘-zede’ ekinin birleşmesiyle oluşmuştur.
Haydi şimdi şarkıyı bir de böyle dinleyin…”
Sayfa 120Kitabı okudu
Çin’de Soyadları
“Çin’de M.Ö. 2852’de soyadı almanın mecburi olduğu söylenir. Ancak Milattan önceden beri soyadı kullanan ‘koskoca’ Çin’de, farklı soyadı sayısı hâla 400 civarındadır. Yani milyonlarca Çinli aynı soyadını taşır. Ve ayrıca 1911 Devrimi’ne kadar aynı soyadını taşıyan Çinliler birbirleriyle evlenemezdi.“
Sayfa 168Kitabı okudu
“KÖK, Kelimelerin Serüveni…”
Başta etimoloji meraklıları olmak üzere, Türkçemizin güzelliğine bir kez daha hayran olmak isteyenler için bu bir başucu kitabı. Bizim sanıp başka dillerden alıp dilimize yerleştirdiğimiz bir sürü kelimenin kökeniyle birlikte hikâyesi de anlatılıyor. Dillerle uğraşan biri olarak bildiklerim çoğunluktaydı, ama bilmeyip şaşırdıklarım da oldu. Özellikle doğru bildiğimiz yanlışlar konusunda oldukça faydalı. Kitabın bir güzel yeri de, şüphesiz dilimizle ilgili ara ara siyah sayfalara kondurulmuş özlü sözlerdi..
Günlük hayatta sıkça kullandığımız kelimeler, eski Türkçe olup artık kullan(a)madığımız kelimeler, tabirler, deyimler, ev aletleri, şehir adları, organ-uzuv adları, aylar ve günlerin anlamları, vs.
Hacmine nazaran ziyadesiyle bilgi yüklü ve eğlenceli bir dile sahip bir kitap. Böyle keyifli bir kitap okumamıştım, yazar yer yer esprilerle kitaba renk kattığı için de beğendim. Kelimelerin serüvenini merak edip, kitapla bu yolculuğa çıkmak isteyen herkese tavsiye ederim. Yazarın yakın zamanda ‘
Hatırla’ isminde bir etimoloji kitabı daha çıkmış, onu da listemize alalım..
Son olarak kitaptan bir alıntı bırakalım:
“Türkçe, tek bir ekle yalnızca bir kelime türeterek ‘Benden bu kadar der mi?” (demez tabii ki).
Zengin Türkçemizin kıymetini her geçen gün daha da anlamak dileğiyle…
Desteğiniz için sonsuz teşekkürler!
Sevgili kitapçokseverler,
youtube.com/c/OkurSohbetleri adresinde yaklaşık 8 aydır yayınladığımız podcast kanalımız YouTube tarafından resmi iş ortağı olarak kabul edildi.
Bizi izleyen, dinleyen ve desteğini gösteren herkese içten, sonsuz teşekkür ediyoruz.
Bu YouTube işlerinden anladığımız kadarıyla izlenme, beğeni ve yorum bizi algoritmada öne çıkarıyormuş. Uygun vakti olan, içinden gelerek destek olmak isteyen kitapseverlerimizin bu anlamda yardımcı olmaları bizi çok mutlu eder. Emeğimizin karşılığını bir nebze de olsa almış oluruz.
Eski/yeni bölümlerde görüşmek dileğiyle.
Kendinize çok iyi bakın.
Okur Sohbetleri ekibi,
Tolga Alp TURGUT
Sevan DONİKYAN
R. Arda KALAYCI
Fes
“Özellikle II. Mahmud Dönemi’nde yaygınlaşan, hatta bu dönemde saray ve çevresinde Avrupai giyinme modası başlayınca II. Mahmud için ‘gâvur padişah’ nidalarının yükselmesine sebebiyet veren şeylerin başında gelen ‘fes’, adını imal edildiği ülke olan ‘Fas’tan almıştır.
1840’tan sonra ‘fes’in iyice yayılmasıyla vatandaşın dilinde ‘fes’ için ‘gâvur işi’ kelamı dolaşmaktaydı. Tıpkı 1925’teki ‘Şapka İnkılabı’ndan sonra hayatımıza giren ‘şapka’ya dendiği gibi!”
Sayfa 45Kitabı okudu
Bir ilişki, geri planında iki tarafın karşılıklı ihtiyaçlarının karşılanması amacını taşır.
Psikonet YayınlarıKitabı okudu
