Parayla Mutluluk Olur mu?
On altıncı yüzyılda Amerika' daki yerlilerin yaşamını ele alan kayıtlar, Kızılderililerin maddi açıdan son derece basit, ancak psikolojik açıdan tatmin edici bir yaşamları olduğundan bahsediyordu: kabileler küçüktü, iç içeydi, eşitlikçi, dindar, oyunbaz ve savaşçıydı. Kızılderililer parasal açıdan oldukça geri bir durumdaydılar. Meyve yiyerek ve vahşi hay mvanları avlayarak besleniyorlar ve çadırlarda yatıyorlardı, bireysel mal mülkleri pek azdı...
Avrupalıların kıtaya ayak basmalarıyla Kızılderililerin statü sistemlerinde köklü bir devrim oldu;..
Artık Amerikan yerlileri için önemli olan, bilgelik ve doğanın kurallarını özümsemiş olmak değildi, artık silaha, mücevhere ve alkole sahip olmak önemliydi. Kızılderililer gümüş küpelerin, bakır ve pirinç bileziklerin, teneke yüzüklerin, Venedik camından yapılmış kolyelerin, buz keskilerinin, silahların, çaydanlıkların, boncukların, çapaların ve aynaların hasretini çekmeye başlamışlardı...
Ancak ne yazık ki bu tutkuyla arzulanan şeylerin elde edilmesi, Kızılderilileri daha mutlu insanlar yapmadı. Artık daha fazla çalışmaları gerekiyordu
Sayfa 228Kitabı okudu
Bu bölgeler arasında Kaliforniya, Kuzey Amerika'nın Büyük Okyanus kanadının kuzeybatısı, Arjantin pampaları, Avustralya ile Sibirya bulunmaktadır. Yakın yüzyıllara kadar bu bölgelerde hâlâ avcı/yiyecek toplayıcılar yaşıyordu -ilk üçünde Amerikan yerlileri, son ikisinde Avustralya ve Sibirya yerlileri. Bu bölgelere gelen ve yanlarında kendi tarım bitkilerini getiren, geldikten sonra yerli hiçbir yaban türü (Avustralya'da Macadamia yemişi dışında) evcilleştirmeyen Avrupalı çiftçiler ve hayvan yetiştiricileri bu avcıları öldürdü, onlara mikrop bulaştırdı, onları yurtlarından kovdu ya da onların yerini aldı.
Amerikan yerlilerinin başlangıçta at ve tüfek diye bir şey bilmediklerini kolayca unuturuz. Bunları oraya Avrupalılar getirdi ve bunları eline geçiren yerli toplulukları bunlarla birlikte değişti. Bereket versin Kuzey Amerika'nın ovalı yerlileri, Güney Şilinin Araucania yerlileri ve Arjantin'in pampalarında yaşayan yerliler, atları ve tüfekleri kullanmayı öğrendiler de öteki Amerikan yerlilerine göre istilacı beyazlara karşı çok daha uzun bir süre direnebildiler, ancak 1870'lerde ve 1880'lerde beyaz hükümetlerin büyük askeri harekâtlarına dayanamadılar.
Avrupalıların fetih hareketlerine yüzyıllarca ayak direbilen tek Amerikan yerlileri, tüfek ve at sahibi olup bunları kullanmayı öğrenerek aradaki eşitsizliği azaltan kabilelerdi.
📸 
Y Â š M į N Y e Š ⭐
Jared Diamond 
Tüfek, Mikrop ve Çelik
Empati
Amerikan yerlileri buna "başkasının ayakkabıları içinde bir mil yürümek" diyorlar.
Uzaylılar bizi ziyaret ederse ne mi olur?
- Dalga geçmeyin! Ben bir iyimserim, bir gün yıldızlara ulaşacağımıza inanıyorum.
- Peki ya biz uzaya çıkmadan uzaylılar bize gelirse?
- Dua edinde böyle bir şey olmasın!
- Niye?
- Uzaylılar bizi ziyaret ederse, sonuç Kristof Kolomb’un Amerika’ya çıkmasına benzer!
- Yani?
- Bu keşif, hatırlarsanız Amerikan yerlileri pek hayırlı olmamıştı. Karşılaşmak istemediğimiz zeki canlıların bize ne getireceğini görmek için kendimize bakmamız yeter.
Sayfa 57 - Dokuz yayıncılık 1. BasımKitabı okudu
