DURAKLAMA DEVRININ BAŞLICA SEBEPLERI
1) Osmanlı devleti Avrupa’da, Karadeniz ve Akdeniz sahillerinde yayılmakla daha kuvvetli düşmanların karşısında kaldı. Orta Çağ dere beylikleri son bulmuş ve her yerde kuvvetli merkezi hükümetler kurulmuştu. Diğer taraftan Avrupa Rönesans ve reform sayesinde pek derin fikri ve ruhi inkılaplara girmişti. Yapılan icat ve keşifler de Avrupa âlemini madden ve iktisaden yükseltiyordu. Osmanlı alemi ise, ilerleme sebebi olan bütün bu hareketlere yabancı kalmıştı, bunun için karşısına çıkan ve ilerlemekte olan düşmanlara sonsuza kadar üstün gelmesi mümkün olamazdı. Orta Çağ’da Akdeniz’den geçen ticaret yolu, Amerika’nın ve ümit burnu yolunun keşfi ile batıya ve dış denizlere geçmiş ve Osmanlı devleti bu yolun dışında kalmıştı.
2) Osmanlı imparatorluğu çok genişti, halkı homojen değildi. Osmanlı toplumunu oluşturan başka başka unsurlar arasında birliği tutan bazı sebepler, özellikle maddi ve iktisadi sebepler bulunsa bile ortak ve esaslı manevi bir bağı yoktu.
3) Devleti idare eden hanedan, hükümet ileri gelenleri, yeniçeriler, timar ve zeamet sahipleri Kanuni Süleyman devrinden itibaren bozulmaya başlamıştı. İkinci Selim’den itibaren padişahlar ve şehzadeler tamamen saraya kapanmışlar ve ömürlerini kadınlar ve haremağaları arasında geçirmişlerdir. Kapıkulu askerleri de tamamen bozulmuş ve siyasete karışmışlardı.
4) Eskisi gibi savaş ganimetleri olmadığından, devlet mali sıkıntıya düşmüş ve rüşvetçilik artarak halk soyulmaya başlamıştı.