Evli insanların vasatı aşamayan yaşam tarzları hiç ilgimi çekmedi. Her sabah sevdiği insanın yanında uyanan mutlu bir asalak asla üretme ihtiyacı hissetmez. Mutsuz ölürler...
Kropotkin / Anarşist Ahlak
Gençlik yavaş yavaş zincirlerinden kurtulur, önyargıları üstünden atar, eleştiri geri gelir.
Sayfa 9Kitabı okudu
Bir süre sonra çocuğa Devrim'in korkunçluğundan söz edecekler,...
Sayfa 8Kitabı okudu
"Merhametsiz cemiyet olabilir mi? Nietzsche her şeye rağmen bir anarşist değildi. Fakat istediği ahlak, bir anarşi ahlakına benzemiyor mu?"
Sayfa 85 - Ötüken - 30. BasımKitabı okudu
"İnsanlık düşüncesinin tarihi, sarkacın yüzyıllardır sorup duran salınımlarını anımsatır. Uzun bir uyku döneminin ardından, uyanma anı geldiğinde yöneticilerin, yasa koyucuların onu özenle sarıp sarmaladıkları zincirlerden kurtulur, bu zincirleri parçalar" diyor Pyotr Kropotkin, Anarşist Ahlak adlı kitabında.
Sayfa 35Kitabı okuyor
Demek ki, iyi ve kötü düşüncesinin dinle ya da mistik bilinçle hiç ilişkisi yoktur; hayvan soyunun doğal bir gereksinimidir bu. Dinlerin kurucuları, filozoflar ve ahlakçılar bize ilahi ya da metafizik mevcudiyetten söz ettiklerinde, her bir karıncanın, her bir serçenin kendi küçük toplumunda uyguladığı şeyi yineleyip durmaktan başka bir şey yapmazlar:
Topluma yararlı mıdır? O zaman iyidir. Zararlı mıdır? O zaman kötüdür.
...
Binlerce benzer olay sayılabilir; iyi ve kötü kavramlarının insanda ve hayvanda ne kadar özdeş olduğunu göstermek için yığınla kitap yazılabilir.
İyi ile kötü arasında ayrım yapmak için Musevi, Budist, Hıristiyan ve Müslüman ilahiyatçılar, ilahi telkinin yardımına sığındılar. Yaban ya da uygar, cahil ya da bilgili, sapkın ya da düzgün ve namuslu olsun, insanın her zaman, yaptığının iyi mi, kötü mü olduğunu bildiğini ve özellikle, yaptığı kötüyse bunun ayırdında olduğunu görüyorlardı; ama bu genel olguya bir açıklama bulamayarak, burada ilahi bir telkin arama yolunu seçtiler. Ardından metafizikçi filozoflar bize bilinçten, mistik buyruk tan söz ettiklerinde, bu zaten bir sözcük değişiminden başka bir şey değildi.
İnsan ne yaparsa yapsın, daima bir zevk elde etmeye çalışır ya da bir acıdan kaçınır.
Nihilist gençliğin, babalarının ahlak öğretisini çöp sepetine attıktan ve tüm ahlak sistemlerini yaktıktan sonra, İncil, "bilinç", "kesin buyruk" ya da faydacıların "özümlenmiş çıkar"larının himayesinde babalarının asla yaşayamadıkları kadar yüksek bir ahlaki gelenek odağını kendi içlerinde yarattıklarını eklemeye gerek var mı?
İşte, "yaşlı dünya"nın önyargılarından vazgeçtiği ve "ne kadar saygıdeğer olursa olsun hiçbir otorite önünde eğilmemek, akıl tarafından ortaya konulmadıkça hiçbir ilkeyi benimsememek" biçimindeki nihilizmin ya da dahası anarşist felsefenin bayrağını açtığı anda Rus gençliğinin düşünce tarzı budur.
''Yoksa, yoldan geçerken ırmağa düşen birinin boğulmasını seyredecek yerde, onu kurtarmak için ben boğulursam daha mutlu olacağıma beni inandırmak isteyen Bentham'ı sevindirmek için mi ahlaklı olmalıyım?
Kant bana, kesin buyruktan, kendi içimden gelen ve bana ahlâklı olmayı emreden gizemli bir düzenden söz ettiği için mi ahlâklı olmam gerekiyor?
Ama bu 'kesin buyruk' niçin benim eylemlerim üzerinde, başka bir buyruktan, arada bir bana sarhoş olmamı emreden buyruktan daha çok hak sahibi olsun? Bir sözcük bu, bir sözcükten başka bir şey değil, cehaletimizi örtmek için keşfedilmiş Tanrı ya da Yazgı gibi bir sözcük!