İKİ FARKLI DÜŞÜNCE PARADİGMASI
"Var ki düşünebiliyorum" demişti ezcümle Aristoteles. Yani, benim düşünmem, evvel-i emirde varlığa bağlı. Gayet makul!
Buna mukabil "Düşünüyorum, o halde varım" demişti Descartes da. Yani varoluşum, düşününceyle anlaşılır, düşünceden başlar. Oooo, buyur buradan yak!
Bu tavuk-yumurta çıkmazında düşünce tarihi ikincisiyle birlikte yeni bir mecraya girdi:
1) Aristoteles, hakikat orada-burada vardır ve keşfedilir demişti; yani varlık birincil ve aktif, zihin ikincil ve pasiftir. Aristoteles mantığı ve felsefesi bu keşifçi projenin açılımıdır. Klasik dönem İslam felsefesi de mantığıyla, fiziğiyle ve metafiziğiyle buna dahildir. Allah fiziki hakikatleri evren olarak vahyetmiştir, akıl onlara yönelir ve bilir.
2) Descartes da hakikat zihinde inşa edilir demişti (en azından öyle yorumlandı); yani zihin birincil ve aktif, varlık da ikincil ve pasiftir. Allah fiziki hakikati evren olarak vahyetmiş olsa bile ondan duyulara yansıyanlar zihinde mayalanır, zihin boş bir kalıp olmadığı için gelen veriler din, dil, tarih, gelenek, toplum, kültür gibi soslara banar, dolayısıyla zihne giren ham veriler ile bir ürün olarak çıktıları arasında büyük farklar vardır ya da olabilir. Son yüzyıllardaki bilim, mantık ve düşünceler de bu inşacı ve yorumcu projenin açılımıdır.
Adına felsefe denilen son 400 yıllık düşünce tarihi farklı perspektiflerle bu ikinci bakışın değişik tezahürlerinden ibarettir. Felsefe denilen etkinliğin metodu ve anlam çerçevesi değişmiştir.
Özeti budur.
Kierkegaard'ı Övme Söylevi
"Sanki bilgelik kupasından içmemiştim de, içine düşmüştüm."
Dünyamızda sadece 42.5 yıl gibi kısa bir zaman zarfında yer bulan Søren Aabye Kierkegaard için ne söylesem eksik kalır, onu bilerek başlıyorum bu yazıya. Kierkegaard, o bilgelik suyunun içine düşmüş, bize de kendisini okuma fırsatı ve kendisinin hayatımızı aydınlatma fırsatı
13. HİKAYE TAMAMLAMA ETKİNLİĞİ - HİKAYEMİZİN TAMAMI part-1
Güzel bir hikaye tamamlama serüveninin daha sonuna geldik.. Sürprizlerle dolu ve başlangıçta 19 kişinin katılımıyla ( 19 u koruyamadık tabii :) sonrasında 15 kişi kalarak hikayemiz tamamlandı.) Fantastik olarak kurgulanmaya başlayan hikayemiz, yazım süreci içinde Fantastik-Bilim Kurgu ya dönüşmüş ve birbirini tamamlayan herbirisi şahane
Körlük (Saramago)
Öncelikle şunu belirteyim : Kitap incelemesi yapmayacağım. Yazının başlığı her ne kadar aksini iddia etse de boşverin onu. Meselenin odak noktası kitap ve hayal ürünü karakterler yerine dibine kadar gerçek bir insanın hikayesi olacak. (Böyle söyledim diye korkmayın. Realist değil sürrealistim.) Bundan epey zaman önce bir etkinliğe katılmıştım.