"İslâm Dünyası, kazandığı zaferlerle ve elde ettiği başarılarla yetinip kendini rahata bıraktığı bir dönemde, Avrupa, korkunç bir dinamizm içinde, kendini, yeni baştan yoğuruyordu. İslâm Dünyası'nda öylesine bir üstünlük kompleksi (complex supériorité) teşekkül etmişti ki, Avrupalı'nın her hamlesi "bırakın şu gâvurları", her yeni buluşu "gâvur icâdı" biçiminde küçümseniyordu.