Cumhuriyet merkezi, yukarıdan-aşağı değiştirici gücünü teleolojik zihniyeti rehberliğinde kullandı; feda edilenler ise demokrasi ve bireycilikti. Özü itibariyle Cumhuriyet, farklılıkların bileşimi olması gerekirken, bireyler aynılaşmaya zorlandı ve teleolojik zihniyetle belirlenen
politikalarla “bugünler”, “aydınlık yarınlar” için feda edildi.
Cumhuriyet döneminde merkezin ideolojisini çevreye taşıyan eğitim aygıtları okullarla sınırlı kalmamıştır. Halkevleri, Halkodaları ve Köy Enstitüleri gibi aygıtlar da olmuştur.
Cumhuriyet döneminde Müslüman olmayan nüfusun oranında sürekli azalma oldu, artık merkezin nüfuz gücü dışında kalan geniş bir kitle yoktu.
"Mutsuz bir halk yurdunu sevmez; hiçbir şeyi sevmez; bir cumhuriyet kurmak istiyorsanız, önce halkı kemirip bozan güvensizlik ve yoksulluktan kurtarmaya bakın..."
Sayfa 197
Gençler ne bilsin, 'alafrangalığı' cumhuriyetle başlamış sanıyor; oysa, kelimenin kendisi bile, 'Osmanlı'dan kalmadır: Osmanlı'nın alafrangalığı, 'Tanzimat alafrangalığı'; Cumhuriyet 'alafrangalığından' farkı ne, ikincisi laik ve demokratik olması!
Sayfa 198
1970'lerden beri dünya ölçeğinde geçer li olan neoliberal küreselleşme düzeni artık sona eriyor. Onun yerini nasıl bir düzenin alacağı henüz belli değil. Ancak önümüzdeki dönemde son neoliberal dönemdeki uygulama ve yanlışlardan çıkarılan derslerin ışığında, dünya ekonomisinin işleyiş kurallarının daha farklı ya da daha gevşek olması, hem gelişmiş hem de gelişen ülkelere kendi iktisat politikalarını kendilerinin belirleyebilmesi yönünde daha fazla manevra alanı bırakılması beklenebilir. Böyle bir değişiklik, eğer gerçekleşirse, önümüzdeki dönemde diğer gelişen ülkeler gibi Türkiye için de önemli bir fırsat olabilir.
Sevket PamukKitabı okudu
