Muhiddin Arabi Füsus’ta mealen diyor ki “ İnsanın kendini bilmesi , kendi dışını , yani doğayı ,toplumu vb bilmesine nispetle daha kesindir ! Zira insan kendini hem İçten hem de dıştan kavrayabilirken , kendi dışını sadece dıştan kavrar ! “
Sokrates ise Phaidros’ta şöyle diyor : “ Ben şu ane deyin, Delphoi tapınağının kapısındaki öğüt gereğince, henüz kendimi bilmiş değilim.(…)
Daha kendimi bilmezken, bana yabancı şeyleri bilmeye çalışmak bana gülünç geliyor. İşte bunun için bu gibi masallara kulak asmıyorum ve geleneğe bağlı kalıyorum. Demin de söyledim; ben efsaneleri değil, kendimi inceliyorum.”
Kesinlik insanın kendini araştırmasında daha belirginleşir . Bu nedenle Herakleitos Felsefeyi “ kendi kendini araştırma “ olarak tarif eder .
Son olarak bu meseleye Hz Peygamber nokta kor : Kendinde arif olan Rabbinde arif olur !
Münir Efe Canbay