Özellikle son zamanlarda benden 9-10 yaş gerideki jenerasyonu incelerken kendimi Naim Efendi gibi hissediyorum.
Ah Naim Efendi, vah Naim Efendi!
Ne imiş bu insanlarda konak derdi?
Herkesin dediği gibi bende diyeyim, aman eksik kalmayayım. ;) 'Kuşak çatışması' bolca işlenmiş. Tabii bunu takiben gelen kültür gelenek değişimi de bolca yer alıyor. Değişimlere uyum sağlayamayanlar bir köşede üzüm üzüm üzülüyor. Ama bir düşünün ömrünüzün %87-90 lık kısmı farklı bir dönemde geçerken birden nasıl değiştiğini bile anlayamadığınız, size yapılan çoğu eylemin ters geldiği bir dönemde ömrünüzün geri kalanını huzurla geçirmeye çalışıyorsunuz. Belki tek başınıza iyice durumu analiz edip alışacaksınız yahut da başka birileriyle konuşsanız. Ama ne yanınızdakiler sizi rahat bırakıyor, her gün sizi başka yeniliklerle şaşırtıyor; ne de siz birileriyle iletişim kurmuyorsunuz. İşte Naim Efendi de tam bu durumda.
Peki ya İstanbul' daki yüksek hayatların savaştan hiç etkilenmemesine ne dersiniz? Ben doğruluk payı olduğunu düşünüyorum. Tabii ki de herkes o kadar umursamaz değildi belki o dönemde ama umursamadan düşünmeden yaşayanlar vardır elbet.
Eski dönemde yazılmış kitapları okumaktan sıkılmıyorsanız kitap çok akıcı. Iyi anlatıma sahip. Yazar araya girip olayları bölmek yerine karakterlerin ağzından aktarmış düşüncelerini. Iyi de yapmış.
Okumanızı tavsiye ederim. :)
Kiralık Konak
Kitap bitmeden elimden bırakamadım neredeyse.
Yakup Kadri Karaosmanoğlu bizi adeta kitapla birleştiriyor.Hakkı celis i çok sevmiştim.Seniha'nın yaptığı hareketler de çok gıcığıma gidiyordu.Kitabın sonunda ise Seniha'ya bir küfür ettim öyle kapattım.Kitapta ne anlatılmak istediğini okuyunca anlayacaksınız.Çok beğendim.
Kesinlikle okumanız gereken kitaplar arasında.
İlk defa Yakup Kadri nin bir kitabını okudum. Naim efendi ile başlayan Tanzimattan 1. Cihan harbine kadar devam eden süreçteki batılılaşma rüzgarını konu ediniyor. Batılılaşma ile gelen eski Osmanlı ananelerini terk eden toplumunun aşamalı olarak nasıl çözüldüğünü işliyor. Naim efendi İstanbulin giyen eski kuşağı, damadı servet bey redingotlu Tanzimat kuşağını, frak ve smokinli faik, Cemil Avrupai yeni nesli temsil ediyor. Naim efendi ve ailesinin maddi ve manevi yönden çöküşünü anlatıyor. Olaylar Naim efendinin torunu seniha üzerinden anlatılıyor. Seniha ailesinin batılı tarzda yetiştirdiği bir kızdır. Bu yüzden büyük babası Naim efendin Osmanlı terbiyesine zıddır. Naim efendi bu durumdan rahatsız olsada damadı servet beyin düşmanca tavırları yüzünden tepkisini ortaya koyamaz. Seniha kardeşi cemilin arkadaşı faik ile birlikteliği ile gittikçe pervasızca davranır. Seniha ile faikin yaşadıkları İstanbul dedikodulara sebep olur; hatta ailesine isimsiz mektuplar bile gelir. Seniha etrafında pervane olan akrabası hakkı celis masum bir bir karakterdir, o da seniha ya aşıktır. Zamanla seniha ve faik birbirlerine olan itimadı yitirirler. Seniha ın Avrupa ya kaçması ve geri dönüşünden sonra başka adamlarla olan halleri ayyuka çıkıyor. Naim efendi kızı ve damadı tarafından terk ediliyor. Konağında fukara bir vaziyette ölümü bekliyor. Nihayetinde hakkı celis in Çanakkale de şehadeti ile son buluyor.
Kitap, Cihangir'de bulunan bir konakta yaşayan üç kuşağın çatışmasını ve batılılaşma konusunu ele almaktadır. Öncelikle romanın konusunun geçtiği dönemi göz önünde bulundurmak gerekir. Roman, Osmanlı Devleti'nin artık son dönemlerini yaşadığı, Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı'nın olduğu dönemlerde geçmektedir. Yani hem ülke içinde hem
Toplum, dalında aile denen birimden oluşan koca bir ağaçtır. Bir ağacın dalındaki meyvenin nasıl kendine münhasır bir görüntüsü var ise, her aile yapısının da kendine özgü bir şekli vardır. Bu şekil farklılığının nedeni edep, ahlak, kültür gibi değerlerin aileyi kuran bireyler( Anne ve Baba) tarafından nasıl anlaşıldığıyla alakalı bir durumdur. Kuşaktan kuşağa aktarılan bu değerlerde eksik bir taraf kaldığı zaman; bu durumdan önce aile zarar görür, daha sonra topluma sirayet eder ve en nihayetinde toplumsal sorunlar yaşanmaya başlanır.
Bugünkü nesil saygı ve ahlaktan hala biraz eksikse bu onların kusurundan değil; anne ve babanın çocuğu zamanın şartlarına göre yetiştirme hatasındandır. Eğer bir aile --çocuğun içine utanmak kabiliyetini vermezse, alafranga olsun alaturka olsun hiçbir terbiye usulünün faydası olmaz-- ve buna bağlı olarak: --Çocukların ileride yapacağı kusurlu haraketler sonucu anne ve babaların hissesine düşen keder, onların yetiştirme tarzlarındaki hatanın bir cezası olarak geri döner--
Kitap:
Avrupai bir yaşam biçimini benimseyen karakterlerin yukarıda bahsini yaptığım durumdan nasıl zehirlendiklerini ve bu zehirlenmenin tesiriyle de ailevi ilişkilerinin nasıl çarpıklaştığını anlatıyor. Bu karakterlerin batılılaşma sürecini kendi iradeleri doğrultusunda anlayarak, duygu ve düşüncelerini bu sürece göre belirlemelerinden ötürü meydana gelen sorunları ortaya çıkarıyor.
Özet olarak: Zaman koşullarının birey ve toplum üzerindeki etkisini inceleyen, bunun da zararlarını anlatan bir eserdir.
Uzun bir dönem sonunda okuduğum ilk Türk Edebiyatı kitabı olan Yakup Kadri Karaosmanoğlunun ilk eseri Kiralık Konak
değişim sürecine giren Türkiye'de geçen olayları dile getiriyor. Genel olarak baktığımızda bir dede ve torun sorununu yani nesiller çatışmasını ele alan bu Türk klasiği yazıldığı dönemi göz önüne aldığımızda dili gayet sade ve anlaşılırdır. Klasik saydığımız bu Türk Edebiyatı kitabı yazıldığı dönemdeki toplumu iyi yansımakta olup kesinlikle okunması gereken klasiklerdendir.