Estetik yargılar her zaman öznel, duygusal ve bundan ötürü bir beğeni işi değildirler. Bir anlamda nesnel olabilirler, çünkü az çok yerleşmiş ölçütler vardır. Ama bu ölçütlerin genel-geçerlikten yoksunlukları estetik yargının mantıksal bir çıkarım olmasını engeller. Bunda bir sakınca yoktur, çünkü genel-geçer ölçütler olmadanda iyi eleştiri yapılabilir ve keyfiden uzak, akla yatkın yargılar verilebilir.
Sayfa 328Kitabı okudu
Nereden gelirse gelsin; dağlardan, kuşlardan, denizden, insandan, hayvandan, ottan, böcekten, çiçekten.Gelsin de nereden gelirse gelsin!... Bir hişt sesi gelmedi mi fena. Geldikten sonra yasasın çiçekler, böcekler,insan oğulları....
-Hişt,hişt.
-Hişt,hişt.
-Hişt,hişt.
Sayfa 268 - Sait FaikKitabı okudu
Feminist hareketin bir parçası olarak 1960'lardan bu yana gelişen feminist eleştiri, erkek yazarların eserlerinde kadına karşı takınılan tavrı meydana koymakla işe başlamış, daha sonra kadın yazarlara yönelmiş, onların eserlerindeki özellikleri saptamış ve edebiyat tarihinde de kadın yazarların ayrı bir gelenek oluşturduklarını kanıtlamaya çalışmıştır. Ve nihayet, ataerkil düzende dilin de kadını aşağılama ve ezme aracıolduğunu belirterek kadın söylemi sorununu gündeme getirmiştir.
Sayfa 262Kitabı okudu
Amerikan biçimcilerinin şu temel ilkeyi ileri sürmeleri doğaldı; Kendi kendine yeterli olan edebiyat eserinin değerlendirlmesi içn gerekli bütün veriler eserin kendinde var olduğundan, metnin dışına taşan ve yazınsal olmayan olmayan ölçutlere başvurulması gereksiz ve yersizdir.
Sayfa 208Kitabı okudu
Şu ana ilkeleri tüm yapısalcıların paylaştığını söyleyebiliriz
1. Edebiyat incelemesi tektek yapıtların yorumlanmasıya da değerlendirilmesi değil, edebiyat yapıtlarının tümünün uyduğu sistemin araştırılması demektir.
2. Bundan ötürü, edebiyatın tarih içindeki gelişimi birayana bırakılarak, her şeyden önce eşzamanlılık içindeincelenmesi gerekir.
3. Edebiyatın eşzamanlılık içinde, kendi başına, bağımsız bir yapı olarak incelenmesi ise, bu yapıyı oluşturan öğelerin birbiriyle olan, bağıntılarının, yani işlevlerinin saptanması demektir.
4. Bunu yapmak için de, dilbilimdeki söz'e tekabül edensomut edebiyat yapıtlarından yola çıkarak bunlarınuyduğu sisteme (dil'e) ulaşmak şarttır; çünkü sistemile tek tek yapıtlar arasındaki bağıntı, dilbilimde dil ilesöz arasındaki bağıntının benzeridir.
Sayfa 198Kitabı okudu
Sanatçının yaşantısını, nevrozunu psikanaliz yoluyla keşfetmenin eseri değerlendirmekte işe yaramayacağı doğrudur. Ancak psikanalize dayanan yöntem her zaman sanatçının psikolojisine yönelmez, bazen de doğrudan doğruya eseri çözümlemeye çalışabilir. Eserdeki karakterleri bu açıdan inceleyince bunların davranışlarını, kişiliklerini daha İyi kavrayabiliriz. (Freud ve E. Jones'un Hamlet karakterini inceleyişleri bu bakımdan ilginçtir, ama bu iki psikanalist Hamlet'in davranışlarını sonunda Shakespeare'in ruhsal durumuna bağlamakla yine sanatçıya yönelmekten kendilerini alamamışlardır.) Bugün özellikle modern edebiyatı incelerken psikanalizden bu yolda yararlanmak yerinde olabilir, çünkü modern sanatçılar Freud'dan ve Jung'dan etkilenmiş ve psikanalist öğretiyi kendi eserlerini yazarken uygulamışlardır. Ne var ki sözünü ettiğimiz eleştiri yöntemi sanatçı ya dönük eleştiri yöntemleri arasına girmez; bakışlarını esere çeviren bir eleştiridir.
Sayfa 156Kitabı okudu