OSMANLI, İSLÂM AŞKINDA ERİMİŞ...
İbrahim Sabri Bey konuşmasını, babası Mustafa Sabri Efendi'nin şu sözleriyle noktalamak istediğini söylemiş ve şöyle demişti:
- "İslâm, Müslüman olmak şerefiyle müşerref olan her kavme yakışmıştır; Fakat Türk'e daha da çok yakışmıştır. Osmanlı, İslâm'ı ilminin yanında edebi ile birlikte almış, benimsemiştir. Osmanlı, İslâm'ı yaşamak aşkında erimiş; dini, bütün hayatına, hâl ve harekâtına tatbik gayesinde fânî olmuştur..."
Sayfa 316 - 2.Kısım, (Kahire, Ezher'de Okuduğum Yıllar), -Üstad Mahmud Şakir-, Osmanlı İslâm'da Erimiştir, Kaynak YayınlarıKitabı okudu
*ZİHAFSIZ ve **İMALESİZ ARUZ VEZNİ...
İbrahim Sabri Bey, konuşmasına şöyle devam etti:
- "Osmanlı Dil ve Yazı'da yaptığını Şiir lisânında da yapmıştır. belki tuhafınıza gider; inanması güçtür, fakat bu olmuştur ve Osmanlı son devirde, aruzu o hâle getirmiştir ki, zihaf ve imâleyi kaldırmıştır. [...] Şairlerimiz Tanzimat'la başlayan, Fikret, Âkif ve Yahya Kemal'le devam eden bir edebî hareket neticesinde, lisanımız bu hâle gelmiştir. M. Âkif Bey'in Safahat'ında ve Yahya Kemal'in şiirlerinde, vezin icabı, zihaf ve imâleye ihtiyaç duyulmamıştır...
Sayfa 315 - 2.Kısım, (Kahire, Ezher'de Okuduğum Yıllar), -Üstad Mahmud Şakir-, Türkçenin Zenginliği, Kaynak YayınlarıKitabı okudu
TÜRK ve HÜSN-i HAT SAN'ATI...
İbrahim Sabri bey Türk yazı san'atı bahsine geçti ve şöyle devam etti:
- "Osmanlı, yazı bahsinde de (ilmî ve edebî asahada olduğu gibi) büyük bir hamle yapmıştır. Arabın ilk kullandığı primitif, iptidaî yazı şeklini, Kûfî yazıyı almış; dokuz güzel şekilde geliştirmiş, faekalâde bir sanat eseri hâline getirmiştir: Sülüs, celî, nesih, rik'a, ta'lik, dîvânî, icaze, kûfî, reyhanî... Bunlarla bir hüsn-i hat sanatı ihdas eylemiştir ki, bu netice ömürler süren çalışmalarla mümkün olabilmiştir...
Sayfa 315 - 2.Kısım, (Kahire, Ezher'de Okuduğum Yıllar), -Üstad Mahmud Şakir-, Aruzun Türkçeye İntibakı, Kaynak YayınlarıKitabı okudu
TÜRKÇENİN SERÜVENİ...
Üstad mahmud Şakir'in Türkçenin nasıl bu kadar zenginleştiğine dair sualine İbrahim Sabri Bey'in cevabı muhteşem oldu, herkesi hayrette bıraktı:
- "Efendiler, Selçuklu'yla tekâmüle başlayan ve Osmanlı'yla, Türkün ilmî ve edebî san'at dili o hâle gelmiştir ki, Arapçadan ve Farsçadan daha zengin olmuştur, dersem şaşmayın! Niçin? Çünkü Arapça ve Farsçada yalnız Arapça ve Farsça kelimeler var. Halbuki Türkçe, bu iki lisânın en güzel, en âhenkli ve en lüzumlu kelimelerini almış; üç dilin en güzel kelimeleri ile güzeller güzeli, âhenkli bir lisân teşekkül etmiştir. Türk şairleri de bu sayede, kelime ve kâfiye zenginliğine kavuşmuşlar ve divan edebiyatını, öyle güzel bir terkib ile en yüksek edebiyat şahikasına eriştirmişlerdir..."
Sayfa 314 - 2.Kısım, (Kahire, Ezher'de Okuduğum Yıllar), -Üstad Mahmud Şakir-, Türkçenin Zenginliği, Kaynak YayınlarıKitabı okudu
TÜRKÇENİN ZENGİNLİĞİ...
Mahmud Şakir, Yesari Asım Bey'in mısraını dinledikten sonra hayranlıkla:
- "Yâhu, Türk, İslâm'ı kabul etmekle neler kazanmış! ben Türkçeyi bilmem, fakat zannederim ki, İslâm'ı kabul etmeden önce, Türk lisânında bu âhengi verecek uzun heceler yoktu. Bu nâmütenahiliklere âit fikirleri ifâde etmek için gereken dil zenginliği, nasıl tekâmül edip bu kadar genişlik ve derinlik kazanabildi?.."
Sayfa 314 - 2.Kısım, (Kahire, Ezher'de Okuduğum Yıllar), -Üstad Mahmud Şakir-, Türkçenin Zenginliği, Kaynak YayınlarıKitabı okudu
BEZMİNDE GEÇEN HER GECEYİ BİN YIL UZATSAM...
Üstad Mahmud Şakir'in, Geceye Şiirinden sonra, sohbete bende katıldım ve: - "Efendim, sizin ifâde ettiğiniz mânâyı, bir Türk Şairi, bir mısra ile ifâde etmiştir; müsaade buyurursanız okuyayım." "Buyurun memnuniyetle dinleriz" dedi.
Allah rahmet eylesin Yesari Asım Bey merhumun şu mısraını okudum: "Bezminde geçen her geceyi bin yıl uzatsam." Mısra biter bitmez, Mahmud Şakir bir feryât kopardı: "Ey Âli Ulvî! Okuduğun bu mısradan mânâ olarak bir kelime anlamdım. Fakat mısradaki, musikî, âhenk beni büyüledi. Allah aşkına bir daha oku." dedi.
Sayfa 313 - 2.Kısım, (Kahire, Ezher'de Okuduğum Yıllar), -Üstad Mahmud Şakir-, Bezminde Geçen Her Geceyi, Kaynak YayınlarıKitabı okudu
İtilaf Devletleri çevreleriyle ilişkisi olan gerici grubu, Rauf Bey, Kara Vasıf Bey, Ali Fuat Paşa ve Refet Paşa'nın idare ettiğini zikretmiştim. Bunlar gizli liderlerdi. Parlamentodaki 'ikinci grup'un açık liderleri ise, Hüseyin Avni Bey ile Hüseyin Selâhaddin Bey idi. Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal Bey de bazen onların etkisinde kalırdı. Ama onun dış politika çizgisini daima Atatürk düzetirdi.
Sayfa 176
