Rifailerle Kalenderi ve Haydari dervişleri arasındaki benzerliğe işaret eden başka rivayetler de vardır. 8./14. yüzyılda yaşayan ve ismi bilinmeyen bir müellif tarafından kaleme alınan "Kitabu'l-Havâdis"te geçen bir rivayet içerik olarak bu benzerliğe işaret etmektedir. Rivayete göre, 623/1245 yılında Irak'ta ortaya çıkan Halil
Sayfa 115 - Kitap Yayınevi, İnsan ve Toplum Dizisi - 70, 2. Basım, Birinci Bölüm, Şam ve Anadolu Dolaylarında 7./13. Yüzyılda Tasavvuf ve Muvelleh Dervişlik, MUVELLEH KAVRAMI VE TARİKATLAR, Rifâîlik, Hal-Tavır-Görünüş
24 Ağustos’ta Mustafa Kemal, dernekler yasası uyarınca, Şarkî Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin tüzüğünü ve yönetim kurulu (Heyet-i Temsiliye) üyelerini Erzurum valisine sundu. Komitenin dokuz üyesinden, aralarında iki Trabzon delegesinin de bulunduğu üç üye, bundan sonraki işlemlere hiç katılmadılar. Başlarında Mustafa Kemal olmak üzere beş üye, 9 Ağustos tarihinde Kâzım Karabekir’e kendisini Heyet-i Temsiliye’ye üye yaptıklarını bildirdiler. Mustafa Kemal bu yazıyı yalnızca ‘üye’ sıfatıyla imzaladı. Kurallara göre belirli bir aşamada resmî olarak komitenin başkanı seçilmiş olduğu varsayılmaktadır, ama bu unvanını yazışmalarda kullanmayıp, ‘Heyet-i Temsiliye adına’ diyerek imzalamıştır. 1927’deki Nutuk’ta ise, aralarında Kürt Mutki aşiretinin reisi ile Erzincanlı bir Nakşibendi şeyhi gibi ‘zavallı insanların’ bulunduğu bir komiteden hiçbir şey beklenemeyeceğini söylemişti. Aslında Mustafa Kemal, Heyet-i Temsiliye’yi de tıpkı temsil ettiği cemiyeti gibi, kendi aracı olarak görüyordu. Yine de her ikisi de Kafkas kökenli olan, Rauf (Orbay) ile Beyrut eski valisi Bekir Sami’nin (Kunduh) kendilerine özgü fikirleri vardı. Üstelik Bekir Sami kongreye katılmadığı halde üyeliğe seçilmişti.
Sayfa 288Kitabı okudu
Eser, bölümlerinin içeriğinden de anlaşılacağı üzere, tasavvuf tarihi için önemli bir kaynaktır. Özellikle 7./13. yüzyılda yaşamış Kalenderî, Haydâri, Rifâî ve Vefâî dervişleri için ilk elden kaynak durumundadır. Bu dervişlerden bahsederken onlara dair çok sayıda keramet nakletmektedir. Bu kerametlerin, devrin sosyokültürel yapısını aydınlatma
Sayfa 25 - Kitap Yayınevi, İnsan ve Toplum Dizisi - 70, 2. Basım, Giriş
İhsan Raif Hanımın annesi Servet Hanımı padişah ||. Abdülhamid Han, Servet hanımın eşi Raif Paşa Beyrut valisi olunca Şevkat Nişanıyla taltif etmesi aileyi çok memnun etmiş
Dernekler Kanunu’na göre dilekçe yerine geçmek üzere, Erzurum Valiliği’ne verilen 24 Ağustos tarihli yazıda, Heyet-i Temsili’ye üyelerinin adları ve kimlikleri şu şekilde gösterilmiştir:
Mustafa Kemal - Eski 3. Ordu Müfettişi, askerlikten ayrılmış.
Rauf Bey - Eski Bahriye Nâzırı
Raif Efendi - Eski Erzurum Milletvekili.
İzzet Bey - Eski Trabzon Milletvekili.
Servet Bey - Eski Trabzon Milletvekili.
Şeyh Fevzi Efendi - Erzincan’da Nakşî Şeyhi.
Bekir Sami Bey - Eski Beyrut Valisi
Sadullah Efendi - Eski Bitlis Milletvekili.
Hacı Musa Bey - Mutki Aşiret Bey’i
Sultan Abdülhamid'in Kızı Ayşe Sultan
Birkaç zaman sonra büyük biraderimiz Mehmed Selim Efendi'nin Beyrut ta öldüğünü haber alarak yeni bir acı daha duydum. Ailemizin kıymetli büyüğünü kaybetmiştik. Biraz sonra sevgili küçük hemşirem Refia Sultan da genç denilebilecek bir yaşta Beyrut'ta irtihal etti. Bu da beni büsbütün meyus etti. İşte bu üzüntülerle dilhûn iken hayat arkadaşım, aziz ve sevgili zevcim Mehmed Ali Rauf Bey'i de kaybetmekle ne kadar bedbaht ve bikes kaldığımızı hakkıyla yazmaktan acizim. Hânedâna mensup zevâttan Paris'te ilk defa ölen, vatan hasretine kurban giden, maalesef kıymetli zevcim olmuştu. Bundan duyduğum elem ve kederin derecesini nasıl yazacağımı bilemiyorum. Paristeki camie gittiğimiz zaman, Fas Veziri Ben Gabrit'le görüşürdük. Bilgin ve muhterem bir zattı. Bu zat imdadıma yetişti. Eşimin bir Müslüman olarak teçhiz ve tekfinini yaptırdığım gibi Türk Bayrağı'na sardırarak camie naklettirdim, Virofle'deki Fransız ahbablarımız, polisler ve itfaiye heyeti, cenaze merasimine iştirak ettiler. Müslüman Araplar tarafından câmide namazı kılınrak Bobini'deki İslam Mezarlığı'na gömülme müsaadesi verildi. Bu yüzden Bobini 'de Türkler 'e mahsus ayrı bir yer de ayrılmış oldu. Zevcim şimdi hâlâ orada yatmaktadır. Allah gani gani rahmet eylesin!...
Ayşe Osmanoğlu
