Her birimiz kendi küçük dünyamızda bir tarih yazıyoruz aslında.
Tarihi insan yazar ama ona hükmedemez…
Tuğrul ve Çağrı Bey
Konu hakkında bilgi sahibi olmayanlar, çoğunlukla Tuğrul Bey’in daha büyük olduğunu düşünür. Ama Çağrı 990, Tuğrul ise 993 doğumludur. (Prof. Dr. Cihan Piyadeoğlu)
Sayfa 66Kitabı okudu
Çağrı Bey'i büyük bir askerî deha olarak tanımlamak yerinde olacaktır. Devletin onun sayesinde kurulmuş olduğunu söylemek hiç kuşkusuz yanlış olmaz. Nitekim Dandanakan Savaşı'ndan önce toplanan Selçuklu liderleri, Tuğrul Bey'in sözleri üzerine Rey, Cibâl ve Isfahan bölgesine çekilmeye karar vermişken onları bu düşünceden vazgeçiren Çağrı Bey olmuştur. Bu dönüş, Selçuklular'a Dandanakan Zaferi'ni, bu zafer de kendi devletlerini kurmalarını sağlamıştır.
"10 Türkmen, 500 Hintli askere saldırsa onları kaçırıyorlar"
İbrahim Yinal’ın asıl görevi, Selçuklular’ın artık Gazneliler’den bağımsız bir topluluk olduğunu göstermekti. Bunun için bu şehirde Tuğrul Bey adına hutbe okutulması gerekmekteydi. Cuma günü mescide gelen İbrahim Yinal’ın en büyük destekçisi Gazneliler’in buradaki görevlisi Sâlâr-ı Bozorgân olmuş ve yanında silahlı adamlarıyla birlikte mescide gelmişti. Cuma hutbesini Horasan’ın en önemli âlimlerinden biri olan Ebû Osman İsmail b. Abdurrahman b. Ahmed es-Sâbûnî en- Nîşâbûrî okuyacaktı. Ebû Osman es-Sâbûni, hutbeyi Tuğrul Bey adına okuması için gizlice ikna edildi. Fakat beklenmeyen tepki halktan gelmişti. Hutbede Tuğrul Bey’in adı okununca mescitte bulunan halk ayaklandı. Uzun uğraşlardan sonra halkın sükûneti sağlanarak Cuma namazı kılınabilmişti. Bir oldu-bittiyle Horasan’a gelen Selçuklular, artık taht ve devlet sahibi olmuşlardı. İkinci aşama, Tuğrul Bey’in Nişâbur’a gelerek Sultan Mesûd’un tahtına oturması olacaktı.
Hacib Subaşı, kendisine gelen emri Ebû Sehl Hamdûy ve Sûri’ye göstererek savaşmaktan başka çaresini kalmadığını söylemişti. Onlar ise bu karara itiraz etmesinin daha doğru olacağı şeklinde görüş belirttiler. İlginç olan Subaşı’nın savaşmak üzere harekete geçtiği Sultan Mesud’a bildirildiğinde onun vermiş olduğu tepkiydi. O, kararından dolayı pişman olarak Ebû Nasr-ı Mişkân’a: “Acele ettik. Hacib ve askerin durumunun düşman karşısında ne olacağını bilmiyoruz.” demişti. Görüldüğü üzere sultan da Selçuklular karşısında bazı şeylerin çok da iyi gitmediğinin farkına varmış, ancak vermiş olduğu emri geri çekmesi gibi bir durum artık mümkün olmamıştı.
Gazneliler, Selçuklular’a karşı kazanacakları zaferden gayet emindi. 21 Şaban/1 Temmuz tarihinde orduyla birlikte giden haberciler de Gazneliler’in zafer haberiyle dönmüşlerdi. Gelen ilk haberlere göre Selçuklular, öncü kuvvetler karşısında tam bir bozguna uğramış, hatta ordunun sağ, sol ve merkez kuvvetleri savaşa bile girmeye gerek kalmadan zafer elde edilmişti. Üstelik Selçuklularda büyük zayiat vermişlerdi. Gelen haberler beklenildiği şeklindeydi. Bu da Ramazan’ın yaklaşmadı sebebiyle ara verilen eğlencelerin tekrar başlamasına neden oldu. Sultan eğlenceler yapılması için gerekli emirler vermiş, nedimler ve çalgıcılar hemen çağrılmış, herkes güzelce eğlendikten sonra evlerine çekilmişti. Ancak seher vaktinde gelen bir haber, durumun hiç de sandıkları gibi olmadığını bildirmekteydi.
Aslında Selçuklular da Horasan’a sadece yaşayabilecekleri ve hayvanlarını otlatabilecekleri yeni topraklar bulabilmek umuduyla gelmişlerdi. Ancak onları devletlerini kurmanın peşine düşürecek olan şey Sultan Mesut’un akıl almaz kararları ve uygulamaları olacaktı.