Herakleitos
"İnsanlar bilgiyi küçük dünyada ararlar. Daha büyük ve ortaklaşa yaşadığımız dünyada değil."
Aristoteles mantığına karşı deneyi ve dolayısıyla tümevarımı savunan görüşü ileri süren İngiliz filozof, bilim adamı Francis Bacon (1561–1626) ile aynı dönemlerde Fransız filozof, matematikçi ve doğa bilimcisi René Descartes (1596– 1650) yeni mantık ve metot anlayışının öncüsü olmuşlardır. Bacon’ın felsefesinin merkezinde bilim vardır. Ona göre bilim, doğanın özüne yönelmelidir. Doğayı deneyle kavramaya çalışmıştır. Bacon’a göre bilimin başlıca yöntemi tümevarım yöntemidir (Bacon, 1999). Aynı zamanda matematiksel çözüm yöntemlerini felsefeye uyarlamaya çalışan Descartes, temeli Yunan filozofu Sokrates tarafından atılan ve özellikle matematikle diğer pozitif bilim dallarında uygulama sahası bulan tümevarım metodunu kendi düşünsel felsefesine adapte etmiştir (Descartes, 1967). Bu bağlamda Aristoteles mantığı gerçekleri düşünceden çıkardığı hâlde bu yeni anlayış, düşünceyi gerçeklerden çıkarmaktaydı. Gerçeğe varma yolundaki bu yöntem değişikliği metafiziğin yerine fiziği koymaktadır (Ross, 1984).
ODTÜ Fen ve Edebiyat Fakültesi
Reklam
Zenon, felsefenin bir yemiş bahçesine benzediğini; mantığın bu bahçenin duvarı, fiziğin ağaçları ve ahlakın da yemişi olduğunu, ya da felsefenin yumurtaya benzediğini; mantığın bunun kabuğu, fiziğin akı, ahlakın da sarısı olduğunu söyler.
Resim