Veba, Ölümün Utkusu, XIV. Yüzyılın İkinci Yarısında Teokratik Resim
Başlangıca, veba ile hayat veya bizi ilgilendiren konuya, yani veba ile sa­ nat arasındaki kesişmeye gelecek olursak, çözülmesi gereken düğüm ta­rihte değil, tarihyazımında aranmalıdır. Bu düğüm, 1951 'de Princeton'da yayımlanan dahiyane ve son derece ilginç bir kitap olan Millard Meiss'ın After the Black Death[Kara Ölümün Ardından] kitabından kaynaklanmış­ tır. Bu eserde başrolü oynayan 1348'in Kara Vebası, XIV. yüzyılın ikinci yarısında Floransa'da sanat alanında yaşanan gerilemenin ardındaki be­lirleyici faktör olarak görülür. Amerikalı araştırmacının veba salgını sonrası ile ilgili bu teorisinde haklı olup olmadığı, aslında o yıllarda yeni sona ermiş dünya savaşından etkilenmiş olmasının mümkün olup olmadığı çok tartışılmıştır. Başka bir deyişle, Meiss'in kara vebanın bitişinden sonra Floransa resim sanatın­ da izlediği aşkın ve teokratik, yeni orta çağcı ve Giotto karşıtı eğilimin, Meiss'in çağdaşı olan figüratif eğilimlerin bilinçaltındaki yansıması ola­rak mı görülmeliydi? Sanki savaş sonrası Amerikan resminin soyut eği­limi Meiss'ı, Andrea Orcagna ve Floransa'daki müritlerinin meta-tarihi (ve doktrinci ve muhafazakar) resimlerini benzer şekilde yorumlamaya it­mişti. Burada söz konusu olan, 1343-1368 arasında faal bir mimar, oyma sanatçısı ve ressam olup, Floransa gotik stilinin ritüel, karmaşık ve son derece süslü bir yorumunun başkahramanı olan ve Orcagna olarak bili­nen Andrea di Cione'dir.