Kurtuluş Savaşı’nı kumanda ettiği zamanlar
Sağ böbreğim fazla muztarib ediyordu. Derhal yatmaya mecbûr oldum. Tamamen hastalanmıştım. Doktor Hulusi Bey geldi. Fazla olarak kalbimde tekattu' olduğunu buldu... 3'de bir tekattu (güçsüzlük) var. Muâyene ve tedâvi. Bütün gece muztarib.
23 Defter da böyle kişisel satırlarda var
Karargâha avdet. Saat 08.00'e kadar yalnız kaldım. Mustafa Abdülhâlık Bey geldi. Hafıza Kur'an okuttuk. İsmet Paşa'da geldi. Yemekten sonra gittiler. Ben de yattım, saat 11.00. Çok fırtına vardı. Bugün çok limonata bağırsaklarımı ağrıttı rahatsızım."
Bir Gencin Hatıra Defterine Yazdığı Satırlar
Hâtırât defterini, başkalarının yazıları ile doldurmaya heves etmekten ise, hayat defterini kendi faâliyet ve fazilet eserlerinle doldurmaya bak.
Gazi Mustafa Kemal"
Pâdişâh ve İstanbul Hükûmeti, milleti fetvâlar ile, irâdeleriyle iğfâl ederek aleyhimize isyan ettirdiler.
Atatürk inançsız diyenlere gelsin
Ordumuzun büyük bir zaferle maddi kuvvetini manevi kuvvetle on misli.
Yunanlılar İzmir’i İşgal Edince
"Maskara bir kavmi, Türkiye'yi istilâ ettirerek cihangir yapmak."
"- Siyasî ve askerî bir gaflet numunesi."
Emperyalistler Anadolu yu İşgal Edince
Tarih, İngiltere Hükûmeti'nin böyle gülünç bir teşebbüse rapt-ı ümid etmesini (umut bağlamasını) hayretle kaydedecektir."
Kurtuluş Savaşı’ndaki Kararlılığı
Atatürk:
"Ma-fevk-ul kânûn" (kanunun üstünde değildir) cümlesi ile başlamış;
"Bırakmam. Yani bıraktıramazsınız."
Yahya Kaptan
"- Hacı Doğan Karakolu yanında Gavri'nin hanesinde İsmet Bey'in yanında, Yahya Kaptan'ın refikası, Şevkat Hanım." Yahya Kaptan İzmit dolaylarında Ankara için çok önemli bir Milli Mücadelecidir. İstanbul yanlısı sayılarak yanlışlıkla ortadan kaldırılır. M. Kemal savaş içinde de olsa sosyal bir gereksinimi, insani bir sahiplenişi unutmamaktadır.
Cücenler(Avarlar)
Defterdeki yazılar "Cücenler" hakkındaki kısa bilgi ile bitmesine karşın, defterin tümü doldurulmamıştır. Bu da defterin tamamlanmadığı izlenimini vermektedir.
Atatürk’ün Türk tarihini aydınlatma çabaları
Çabuk ve özensiz yazıldığı için bazı yerlerinin okunmasında güçlük çekilen deftere, Oğuzlarla başlanmış, Orhun Abideleri hakkında bilgiler verilmiş, Şaman kuralları, Hunlar ve göçleri, Türk ismi ile ilgili kuramlar, diğer Türk boyları, Türklerin İslâmiyete girişleri, Selçuklular ve Cengiz Han'dan söz edilmiştir.
31 Mart Olayı 1909
Özellikle defterin dördüncü sayfasına düşülen notlar arasındaki "Sarık saran hafiyelerin din perdesi altındaki ilkaâtı, menfaatten başka bir şey değildir. Din, şeriât, hamiyet- i vataniye muktezâsı hakikisi, Kur'an-ı Kerim'in ahkâmını ve onun ahkâm-ı icabâtından olan Kânun-u Esâsiyi muhafaza etmektir. İşte bizim hareketimiz gibi" cümlesi ilginçtir.
İstiklâl Madalyası
En son yazılı sayfaya kaydettiği; en son ve en kıymetli mücevheri olarak değerlendirdiği anlaşılan "İstiklâl Madalyası"dır. Bu sayfadaki yazının büyüklüğü ve rahat bir şekilde yazılışı da bu kanıyı kuvvetlendirmektedir. Osmanlı Ordusunda general olan unvanlı bir subay, ayrıca Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı olan bir devlet adamının tüm mücevherlerinin bu kadar oluşu da dikkat çekicidir.