Aydınlanma okulları
“Marksizm, bir yandan da sosyal teoriyi kapitalizmin gerçek işleyişine ve onu alt etmenin yöntemini sunan bir araca dönüştürerek kapitalistler açısından tehlike çanlarını çaldırdı. Burjuvazinin ileri bir rol oynama kapasitesinin sona ermesi açısından 1848 Devrimleri bir milat oldu. 1848 Devrimleri döneminde işçi sınıfıyla sokakta karşı karşıya gelen burjuvazi, kapitalizmi devrimsel atılımlarla yerleştirmenin tehlikelerini hızla keşfederek feodalizmin egemenleriyle uzlaşma ve siyasal iktidarı yavaş yavaş ele geçirme yoluna gitti. Bu tarihten itibaren şişeden çıkan cini (devrimcileşen alt sınıfları) şişeye geri sokmak için geleneğin gücüne bel bağlayan burjuvazinin kendisi oldu: Din tekrar yardıma çağırıldı, muhafazakâr aile yeni bir biçimde ayakları üzerine oturtuldu. Aklın egemenliği denilen şey, akıl ve bilimin kapitalist üretimin çıkarları çerçevesinde düzenlenmesinden başkası olmadı.”
Marksist Bakış - Postmodernizm ve Soldan Geriye Kalan | Modernizm ve Aydınlanma VS Postmodernizm: Marksistler Nasıl Yaklaşmalı?, Güneş Gümüş
Taşıran damla, kabın içine düşen ilk damladır. Cumhuriyet devrimleri, tarihimizde aydınlanma ve bilgiye ulaşma yolunda biriken damlaların ortaya çıkardığı bir yükselişin sonucudur. Harf devriminden yüz yıl önce Ikinci Mahmut'un yaptığı konuşmada, ilk damlalardan birini görebiliriz.
Sayfa 32Kitabı okudu
Ahmed Yesevi
“Candan geçmeden aşk sırrını bilmek olmaz; maldan geçmeden benlik fikrini koymak olmaz; maksat olmadan yalnız kendini sevmek olmaz; öyle aşk halk gözünden gizli olur.”
Sayfa 35
(…) kısaca Atatürk Devrimleri ya da Aydınlanma Devrimleri dediğimiz reformlar, Saltanat ve Hilafet'in kaldırılması, eğitim ve öğretim birliğinin sağlanması, yazı, dil, tarih ve kıyafet devrimleri, en önemlisi de Medeni Kanun'un kabulü, Batı'nın yüzyıllarca süren, çok kanlı olan, ardında Aydınlanma, Endüstrileşme ve Kentleşme yatan, laikleşme ve demokratikleşme süreçlerini, yeni Türkiye'de birkaç on yıla sığdırmıştır.
Sayfa 172
Osmanlılar Mısır'da dört yüz yıla yakın kalmışlar, ülkeyi yönetmişler. Mısır'daki piramitlerin nasıl bir tarihi, bunların içinde neler olduğunu sorgulayan tek bir Osmanlı çıkmış mı diye değerli Tahsin Özgüç hocaya sordum; böyle bir çalışmanın Osmanlı döneminde görülmediğini söyledi. Batılılar Anadolu'daki ören yerlerini geçen yüzyıldan beri bir yandan araştırıp bir yandan soyarken, bu yerlerin tarihini, değerini Atatürk dönemine dek hiç sorgulamamışız. İşin en acı yanı 15., 16., 17. ve 18. yüzyıllarda Avrupa'da neler olup bittiğini merak etmemişiz ve bu yüzden de düşünsel gelişmede insanoğlunun yaşadığı en önemli devrimleri, Yeniden Doğuşu, aydınlanma akımını yüzyıllar boyunca kaçırmışız.
Sayfa 12 - türkiye bilimler akademisi yayınları, pdf
