Kur'an'ı Kerim'de zikir ve türevlerinin geçtiği ayetleri ele aldığımızda zikir kavramının pek çok farklı anlamlarda kullanıldığını fakat genel itibariyle hatırlama ve hatırlatma bağlamında olduğunu görmekteyiz. Bu kullanımlara göz atacak olursak karşımıza şöyle bir pencere çıkmaktadır: Tefekkürle birlikte hatıra getirmek, çokça hatırlamak ve hatırlatmak, Allah'ın insana verdiği nimetleri ve bu nimetlerin şükrünü eda etmek,4 Kur'an ayetlerinden ders almak, ayetleri tezekkür ve tefekkür etmek,5 peygamberler,6 tevhit,7 Allah'ın yardımına güvenmek, dua etmek, namaz kılmak, telbiyede bulunmak, tekbir getirmek,8 bütün hallerde Allah'ı saygıyla anmak, iman, ibadet, Allah'ın emir ve yasaklarına itaat etmek, Allah'ı rahmet ve mağfiretiyle hatırlamak,9 geçmiş peygamberlere gönderilen ilahi mesajlar, vahiy, Kur'an ve Tevrat...10 Bu manaların tümünü bünyesinde barındıran zikir kavramının, hiçte azımsanmayacak bir muhtevaya sahip olduğu görülmektedir(Bilgiz, 2006: 210-211).
*******
4. En'âm, 6/69; Bakara, 2/40A'râf, 7/201; İbrahim, 14/5; Kehf, 18/63; Ra'd, 13/19;Meryem, 19/16 |
5.Bakara, 2/269; Âl-i İmrân, 3/7, İsrâ, 17/41 *
6.Talak, 65/9-10
7 Enbiya, 21/36
8.Bakara, 2/198; A'râf, 7/205; Enfal, 8/45; Hüd, 11/30,Hud, 11/114; Nür, 24/36; Ankebüt, 29/45; Cum'a, 62/9;
9. Bakara, 2/151-153, 238-239; Âl-i İmrân, 3/191; Enfâl, 8/2; Yüsuf, 12/42; Tâhâ, 20/14 En'âm, 6/118; Ra'd, 13/28; İsrâ, 17/46; Tâhâ, 20/14, 33-34; Mü'minün, 23/110; Nür, 24/37; Sâffat, 37/3 Bakara, 2/63; A'râf, 7/130; Tevbe, 9/126
10.Âli İmrân, 3/58; A'râf, 7/63; Hicr, 15/6, 9; Nahl, 16/44; Kehf, 18/28; Enbiyâ, 21/24-25; Furkan, 25/2930; En'âm, 6/68