Aleksandr Puşkin' in şiirleri ile tanışma fırsatı bulmamı sağlayan ve genellikle epik ve pastoral şiirlerin ağırlıklı olduğu seçkinin kendi adıma gayet başarılı olduğunu söyleyerek, yazıma başlamak istiyorum.
Eseri okumaya başlamadan önce, seçkiye adını veren "Seviyordum Sizi" şiirinden hareketle Puşkin' in genel olarak lirik şiirlerinin seçkide ağırlıklı olarak yer aldığını düşünsem de giriste bahsettiğim gibi kitabın içeriğinde genel olarak dönemi yansıtan epik, hatta yer yer dizelerde görebileceğiniz satirik şiirler yoğunluktaydı.
Ancak yine de sayıca daha fazla yer verilmesini umut ettiğim lirik şiirleri de güçlü ve yeterli buldum. Haliyle genel hatlarıyla eseri sevmiş bulundum.
Ayrıca kitaptaki şiirlerin türü ve konusu haricinde Puşkin' i okurlara tanıtmak adına genel olarak isabetli şiir seçimleri yapıldığını söyleyebiliriz.
Özellikle kitabın başında yer alan
Aleksandr Puşkin' in şiiri ve hayatı üzerine yazılan önsöz de okura fikir vermesi adına bu açıdan oldukça başarılı olmuş.
Son olarak eklemek istediğim ve dikkatimi çeken bir husus da
Aleksandr Puşkin' in seçkideki son şiirlerinden biri olan "Ben insanüstü bir anıt diktim kendime" şiiri aracılığıyla kendine seslenişi oldu.
Bu şiirden anlaşılacağı üzere kendisi oldukça cesur ve özgür biri oluşunu kalemiyle bizlere resmetmiş.
Ben de Puşkin' in kendisine atfettiği bu şiirden ilhamla, yazmış olduğum incelemenin başlığını onun yaptığı gibi yine kendisine ithaf ediyorum.
İyi okumalar.
Seviyordum SiziAleksandr Puşkin · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 20191,390 okunma
Exegi monumentum*
Ben insanüstü bir anıt diktim kendime,
Halkın yolu geçecek ordan,
Boyun eğmez başıyla daha da yükseklere
Çıkacak o, Aleksandr Sütunu'ndan.**
Hayır, büsbütün ölmem ben-ruhum kutsal lirdedir
Aleksandr Puşkin
Ben insanüstü bir anıt diktim kendime, Halkın yolu geçecek ordan,
Boyun eğmez başıyla daha da yükseklere Çıkacak o Aleksandr Sütunu'ndan.
Hayır, büsbütün ölmem ben-ruhum kutsal lirdedir Yaşayacak bedenim ve kaçacak çürüme-
Şu yeryüzünde yaşadıkça tek bir şair
Duyulacak ünüm her yerde.
Aleksandr Puşkin
Ben insanüstü bir anıt diktim kendime, Halkın yolu geçecek ordan,
Boyun eğmez başıyla daha da yükseklere Çıkacak o Aleksandr Sütunu'ndan.
Hayır, büsbütün ölmem ben-ruhum kutsal lirdedir Yaşayacak bedenim ve kaçacak çürüme-
Şu yeryüzünde yaşadıkça tek bir şair
Duyulacak ünüm her yerde.
Ben insanüstü bir anıt diktim kendime,
Halkın yolu geçecek oradan,
Boyun eğmez başıyla daha da yükseklere
Çıkacak o, Aleksandr Sütunu'ndan.
Hayır, büsbütün ölmem ben-ruhum kutsal lirdedir
Yaşayacak bedenim ve kaçacak çürüme-
Şu yeryüzünde yaşadıkça tek bir şair
Duyulacak ünüm her yerde.
Adım dilden dile dolaşacak tüm
Puşkin'in topu topu 38 yıl süren ömrü, komploya çok benzeyen bir düelloyla son bulmadan 21 yıl öncesinden başlayıp 1 yıl öncesinde biten; aşk, tutku, özgürlük, doğa, tarih dolu 126 sayfalık bir serüvene çıkmış olmaktan şeref duyarım.
Rus ve Etiyopya aristokrasisine mensup aile bireyleri, Tsarskoye Selo'daki imrenilesi eğitim, Fransız yazarlar,
Şiirden anlamayan biri olarak Puşkin'in de kendi deyimiyle "Ben insanüstü bir anıt diktim kendime..." lafına sonuna kadar katılıyorum. Cesur bir şair, cesur bir aşık öyle ki bir düelloda can vermiş. Kuran'a öykünmeler kısmına ise bayıldım diyebilirim. Daha önce Kur-an'ı Kerim meali okumuşsanız hangi düşüncede olursanız olun Puşkin'in arapça olan Kuran'ı dönemin rusça şiiri biçimine nasıl başarıyla soktuğununun farkına varır ve takdir edersiniz. Çarlık rejimine olan eleştirilerini, Kazakların arasında mutlulukla geçirdiği sürgün yıllarını, Stenka Razin olarak bilinen ve 1600lü yıllarda yaşamış, çarlık rejimine başkaldırması sonucu idam edilmiş Kazak liderine olan hayranlığını dile getirmesini, bir aristokrat olarak sayılırken alt tabaka diye nitelendirilen köleleri, köle ırklarının hakkını savunmasını sade bir şiir dili kullanarak anlatmasını da sevdim. Alabileceğim maksimum verimi aldım. Ki bu kitaba başlamadan önce amacım sadece dönem, şair ve Rusya'nın siyasi tarihi hakkında belki bir kaç fikir oluşturmaktı kafamda. Aynı zamanda Kazıklı Voyvoda olarak bilinen, vampir dizi, filmlerine konu olan Dracula efsanesinin esin kaynağı, osmanlıda Fatih Sultan Mehmet'le öğrenim görmüş daha sonra aslında kazığa oturtmak gibi işkence yöntemlerini kullanarak osmanlı askerleri dahil yirmi binden fazla insan öldürmüş cani lideri de tanımış oldum daha ne olsun efendim.
Seviyordum SiziAleksandr Puşkin · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 20191,390 okunma
Ben insanüstü bir anıt diktim kendime,
Halkın yolu geçecek ordan,
Boyun eğmez başıyla daha da yükseklere
Çıkacak o, Aleksandr Sütunu’ndan.
Hayır, büsbütün ölmem ben-ruhum kutsal lirdedir
Yaşayacak bedenim ve kaçacak çürüme-
Şu yeryüzünde yaşadıkça tek bir şair
Duyulacak ünüm her yerde.
Adım dilden dile dolaşacak tüm Rusya’da,
Ona özgü her dilde herkes bilecek onu.
Gururlu torunu Slav’ın, Finli, şimdilik yabanıl Tunguz,
Ve Kalmuk, bozkırların dostu.
Ve halk gönlünde taşıyacak beni uzun zaman,
İyi duygular uyandırdığım için lirimle,
Özgürlüğü övdüğüm için şu acımasız çağda
Ve merhamet uyandırdığım için düşenlere.
Ey esin, boyun eğ buyruğuna Tanrı’nın,
Övgüyü de iftirayı da umursama,
Ne hakaretten kork ne çelenk iste
Ve tartışma aptalla.
Sayfa 110 - İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
"Aleksandr Puşkin üzerine düşünmek Rus edebiyatının tümü üzerine düşünmekle eşanlamlıdır." diye başlıyor önsöz ve sayfalarda ilerledikçe bunu daha iyi anlıyoruz.
Günümüzdeki Rusya 250 yıl Tatar- Moğol istilası altında kalır ve bu durum, Rus Ortaçağı'nın uzamasına neden olur. 1. Petro ile hızlı ve köklü Batılılaşma sürecine giren
Ben insanüstü bir anıt diktim kendime,
Halkın yolu geçemeyecek üstünden,
Boyun eğmez başıyla daha da yükseklerde
Çıkacak o Aleksandr kulesinden.
Hayır, büsbütün ölmem ben-ruhum kutsal lirdedir
Yaşayacak bedenim ve kaçacak çürüme-
Şu yeryüzünde kaldıkça tek bir şair
Duyulacak ünüm her yerde
Adım dilden dile dolaşacak tüm Rusya' da,
Ona özgü her dilde herkes bilecek onu
Gururlu torunu Slav'ın, Finli, şimdilik yabanıl Tunguz,
Ve Kalmuk, bozkırların dostu.
Ve halk gönlünde taşıyacak beni uzun zaman,
İyi duygular uyandırdığım için lirimle,
Özgürlüğü övdüğüm için şu acımasız çağda
Ve merhamet uyandırdığım için düşenlere
Ey esin, boyun eğ buyruğuna Tanrı'nın,
Övgüyü de iftirayı da umursama,
Ne hakaretten kork ne çelenk iste
Ve tartışma aptalla.