1894 yılında yazılmasına rağmen günümüze hâlâ ışık tutabilen jules payot'un muhteşem eseri.
altını çizdiğim bazı kısımları derledim:
Hakikat/Var Olmak
İstek ve iştihalariyle ferdi duygularından ve her türlü menfaatler sisteminden kendini kurtararak sonsuzluğun ilhâmı ile düşünen insan, mutlak hakikatlere ulaşmıştır. Zira hakikat sonsuzluğun emridir. Bu emri alabilmek için, önce zevklerimizle iştihalarımızdan sıyrılmamız lazımdır. Sonra da şahsî menfaatlerimizden uzaklaşmalıyız. Daha sonra zümre menfaatlerini reddedebilmeli, zümrelerin ve partilerin dışın-da yaşamasını bilmeliyiz. En sonra, ulvi olsalar bile, benliğimize tahakküm eden bütün hislerden, zafer duygularından, muvaffakiyet gururlarından, nefsimize itimatlardan kurtulup havalanarak bir uçuşta sonsuzluğun bölgesine sığınabilmeliyiz. Genç neslin fikir terbiyesini yapanlar, onları bu merhalelerden geçirici nefis terbiyesi yapmalıdırlar. Nesli benlik gururlarıyla hoyratlaştırmak, boş bir gayrettir. Bilelim ki bizimle hakikatin arasında pek çok perdeler gerilidir. Bizden çıkıp hakikate varmak için, bu perdelerin birer birer delinmesi lazımdır. Hakikati bizden saklayan ve birbirimize yabancı hattâ düşman yapan bu perdelerin bir kısmı nefsimize ait iştihalardır, bir kısmı alışkanlıklarla telkinlerin eseridir, bir kısmı da ancak ibadetin dağıtabileceği gafletlerdir. Sonu olan bu âlemde sonsuzluğun yolcusu olan insan, arzımızın bu yalnız yolcusu, burada bir muamma olan hayatına bir hikmet, kendine dost, düşüncesine destek bulabilmek için sonsuzluğa sığınmak mecburiyetindedir. Sonu olan varlıklar, sonsuzluğa dayanarak düşünmekle anlaşılıyorlar.
Sayfa 31
Birtakım davranışları baskı ve zorlamalar altında yapmak zorunda kalan çocukta "sahte ben" oluşacaktır.
Sahte ben çocuğun davranışlarının kendi duygularına ait hislerden değil,
çevresinin kendinden istediği davranışlardan oluşmasıdır. Kişinin hissettiği gibi değil, ondan istendiği gibi davranmasıdır. Mizacına ve
fıtratına göre yaşaması değil, zarara uğramamak için çevreye "uyum" sağlamak zorunda kalmasıdır. Sahte
benlik sahibi kişilerin ortaya koyacağı olumlu davranışlar, o kişinin gerçek hislerini taşımadığı için güven verici
değildir. Böylesi kişiler, gerçek hislerini görünmez hale getirdikçe, bastırdıkça çevrelerinde olumlu düşünceler
uyandırsalar da, göründükleri gibi olmadıkları anlaşıldığında büyük hayal kırıklığı yaşatırlar.
Sayfa 145 - TİMAŞ YAYINLARI
Negatif duygulardan oluşan benlik, derinlerde duyduğu olumsuz hislerden kurtulmak için sürekli çevresiyle etkileşim içinde olmaya çalışır... Oldukça verici ve "fedakâr"dır. Fedakârlığı veya vericiliği, minnet duygusu oluşturup değer görme arayışındandır. Böylesi kisilerin evlerine gelen misafirleri en mükemmel şekilde ağırlama gayreti, misafirlere verdikleri değerden çok, onlara değer vererek kendilerini de değerli hissetme çabasının sonucudur... Aşağıda ben analizlerinde de görüleceği üzere negatif duygulardan gelen hislerle yaşayan kişiler genellikle "edilgen" bir benliğe sahiptirler.