Berkley
şu denizler,
şu denizlerin üstünde denizler gibi esen,
rüzgârların uğultusu.
şu ipi kopmuş
inci bir gerdanlık gibi damlayan su,
şu bir damla su,
uzaklaştıkça, yaklaşılan
hakikatı gizler..
1926
Sayfa 71
Berkley
...beynimiz bal yoğuran
bir kovan.
ona balı dolduran
arıdır hayat.
aldığımız hislerin
sonsuz derin
pınarıdır kâinat!
1926
Sayfa 69
Felsefeciler genel anlamda üç tür idealizmden bahsederler.
1. Trancendental İdealizm: Buna kritik idealizm de denir. Kant tarafından savunulmuştur. Bu görüşe göre bizim yaşantımızın objeleri sadece görüntülerdir ve bizim düşüncemizden bağımsız değildirler.
2. Objektif İdealizm veya Mutlak İdealizm: Hegel tarafından geliştirilmiştir. Varolan her şey bir tek zihnin formudur.
3. Berkeley İdealizmi: Çağdaş felsefede idealizme başka bir yoldan, bilgi içeriğinin analizi yolundan ulaşan, İngiliz filozofu Berkeley'dir. Berkley, Locke felsefesinden hareket ederek sübjektif idealizme varmıştır. Bir yandan Locke empirizminin metoduna uygun olarak bilgi içeriğinin analizini yapan, bir yandan da Descartes'in madde cevherine ait postülatına hücum eden Berkeley, buradan dış dünyanın yadsınması ve sübjektif idealizm denen teorisini çıkarmıştır. Buna göre bilen özne yalnızca kendi bilgi içeriklerini bilir; özne kendi sınırlarının ötesine geçerek gerçekliği bilemez. Özne ancak kendi içkin bilişini gerçekleştirir.
Berkley
Yok üstünde tabiatın
tabiattan gayri kuvvet!..
Tabiat geniş
tabiat derin
tabiat uçsuz bucaksız!..
Sayfa 73 - 835 SATlR