Ya dertlisin, ya sevdalı…
Eşsiz kalmış keklik misin?
Uçamazsın, sekemezsin.
Alan almış, satan satmış
Beşik kertmesi başın bağlı
Başını alıp gidemezsin!
Yavru kuşum, bu sendeki güzellik
Sayfa 286 - Çınar Yayınları
köyün kadını
söz konusu çokkocalılık türünde yaklaşık on kadından biri “köyün kadını” ( hohombe ) denilen statüde olur. Evlilik soyadıyla Mary Douglas olarak tanınan Britanyalı ünlü antropolog Mary Tew ilk saha çalışmasını Lele halkı arasında yapmıştır. “İster zorla ele geçirilmiş, ister ayartılmış, ister [tacizkâr bir kocadan kaçtığı için] mülteci olarak alınmış olsun, isterse de beşik kertmesi olsun köyün-kadını büyük saygı görürdü,” der. Aslında bir şefin kızı olup değiş tokuşla başka bir köye verilebilir, o zaman köy topluca o şefin damadı sayılır. İlk altı ay boyunca ya da “balayı” döneminde köyün-kadını olağan işbölümünden muaf tutulur, ağır işlere el atmaz, köyün erkekleri tarafından şımartılır, çünkü ona düşen “kadın işlerini” bile erkekler yapar, kadını et türünde hediyelere boğarlar, başka iyilikler yaparlar. Bu başlangıç döneminde iki gecede bir başka bir erkek, barakasında onunla yatar, fakat ormana gittiği zaman köyün herhangi bir erkeğiyle cinsel ilişkiye girebilir. Bu dönem bittikten sonra “piyasaya sürüldüğünde,” ona “kısıtlı sayıda koca [beş tane kadar] tahsis edilir… bu kocaların kadınla barakasında ilişkiye girme hakkı vardır, ayrıca kocalarına düzenli olarak yemek pişirmelidir.” Zamanla kocaların sayısı azalır, fakat ormanda istediği erkekle cinsel ilişkide bulunmasına hâlâ izin verilir. “Köyün-kadınının” doğurduğu çocukların babalığına bütün erkekler talip olur: “Hepimiz. Köyün bütün erkekleri, çocuğu biz peydahladık.” Bu çocuklar hayat boyu saygı görür, özellikle evlenirken, bir de öldüklerinde.
Kavuran bir sıcaklık bedenimi yalayarak derimden adeta ter söküyor, hatırladığım tüm ölümler bir yağmur halinde zihnime boşanarak yaşamımı sorguluyorlar, ölüm nedir bir zavallı asistanla alıp veremediğin, seni savmaya ömrünü adamış birinden dilenebileceğin ne kaldı, güneşli bir çocukluğun kefareti seni, yüzsüz dilenci, çirkin beşik kertmesi.
Sayfa 78 - Kapı Y.Kitabı okudu
Eshefle hayıflanır asap bozan şu mazi perdesi
En saydam hevesler hezeyanların beşik kertmesi
Bireylerin dininin olmasını engellemeye kalkmak beyhude olduğu kadar yanlıştır; fakat bir topluma dini düşünce tarzının ve otoritenin hakim olması o topluma kesinlikle zarar verecektir, milliyetçilik bunun karşısına dikilmek zorundadır-milletine ancak bu şekilde hizmet edebilir. İnsanların birey olarak dinlere bağlanmaları ve kendi gibi gördükleri diğer insanlarla cemaatler meydana getirmeleri de hürriyetleridir, ancak bu hürriyetlere de seküler hukukun koyduğu hudutlar olmalıdır. Türkiye'deki tarikatların, mesela, örgütlenme hakları yoktur, olamaz. Bu hükmü bu kadar ciddi verebilmek için, tarikat kavramını anlamamız gerekir. Evet, tarikat ve cemaatler asırlardır süregelen "geleneksel" kurumlardır ancak bir şeyin eski ve geleneksel olması, iyi olması için yeter şart değildir. Berdel, beşik kertmesi, kadınların ikinci sınıf görülmesi gibi gelenekler de epey köklü ve eskiydi, çok şükür ki "devrim kanunları" bu tür uygulamaları engelleyen tedbirler getirdi.
Sayfa 114 - Yenisey KitapKitabı okudu
İttihad ve Terakki Destanı
İstinye sahile mısra tükürdüm
Belimde piştovum şeytan dürtmesi
Yirmi beş yılımı namluya sürdüm
Yazgımız elemle beşik kertmesi
...
Ben, komita Fuat, Fedai Cemil
Bir deniz cesaret bir tutam bıyık
Boynumuzda ilmek zehirli yeşil