Niyeti ve düşüncesi ne ise; insan o’dur.
Kendi nefsini daima kötülemek, kendi küçük kusurlarını büyük görmek, başkalarının büyük kusurlarını küçük görmek, yüksek bir fazilettir. Takvada, doğrulukta, edep ve ahlâkta kendisi azimetle amel etmeye çalışmak, başkalarının lâkaydlıkları ile meşgul olmamak veya ikaz ve hatırlatmakta mütevâziyane ve yumuşaklık göstermek, büyük bir fazilet ve din
Merhamet tohumunu eken, muhakkak huzur ve saadet meyvesini elde eder.
• Öfke zamanında hürmet ve merhamet ne güzel ahlaktır.
. “Rıfktan, şefkatten mahrum olanlar hayırdan, sevaplı amellerden mahrum kalırlar.” (Hadis meali)
• “Hiddete getirilince kızmayıp, hilm ve sabır gösteren kimse, Allah’ın sevgisine mazhar olur.” (Hadis meali)
”Allâh-u Teâlâ’nın şerefleri ne ile kıymetlendirdiğini ve dereceleri ne ile yükselttiğini size bildireyim mi?
Ashab cevap verdi:
“Buyur, bildir, yâ Resûlallah.”
Hz. Peygamber buyurdular:
“Sana karşı cahilâne hareket edildiği zaman halîm ve yumuşak olursun, sana zulmedenleri bağışlarsın, sana vermeyenlere sen verirsin ve senden alâkasını kesenlerle, sen alâkalanırsın.”
“Allah-ü Teâlâ rıfk sahibidir, her hayırlı işte rıfkı sever.” (Hadis meali)
İrade
• Müsbet bir şeyi devam ettirmek, insandaki istidatları kemâle ulaştırır.
“Her şeye el atan, her şeyi terk eder.”
• Okunan ilmî ve imanî meseleyi zihnen tekrar etmeli, sonra sesli olarak okumalı, sonra kelimelerle anladığını yazmaya çalışmalı, şuurlu çalışmalı, düşünerek okumalıdır.
Suyu uzunluk ölçüsü ile ölçmek, hakikate ne kadar uygun değilse; his ve düşünceleri, madde ile kıyas etmek de o kadar yersiz ve isabetsizdir.
Acı nasihat, faydalı şerbettir.
Hâlini, tavırlarını, gidişatını başkasından dinle! Çünkü senin fenalığın, yanlışlık ve hataların kendi nefsine iyi görünür. Seni methedenlere aldanma. Senin yanlışlıklarını ve isabetsiz hareketlerini sana söyleyenler, senin hakikî dostlarındır. Hastaya şeker vermek câiz olmayabilir. Hastalığı için acı ilâç faydalıdır. “Senin yolunda şöyle bir kuyu var” diyen insan senin hayırhahındır.
Terbiyenin en makbul olanı, kendi kendimizi terbiye etmektir.
Fikirler hisler ile beslenir, kuvvet bulur. Fikir kendi başına bir kuvvet değildir. His ve heyecan, onun mücadele için, muvaffak olabilmesi için muhtaç olduğu kuvvet menbaıdır. Fikrin mücâdelede muvaffak olabilmesi için iki kuvvete ihtiyacı vardır. O da his ve heyecandır.
Bütün tehlike okuyamamaktan çıkıyor. Okuyamamaktan kork!
Her hatayı yapabilirsin, fakat bir hatayı iki defa yapma.