Bir Kadının Yirmi Dört Saati

Kumarhanede tutkusunu gördüğü yabancıyı kurtarma arzusuyla tanıştığı adamın merhametine aşık olan orta yaşlı bir kadının yaşamından yirmi dört saati anlatıyor Stefan Zweig . 24 saatin bir insanın yaşamını nasıl değiştirdiğini ve bir ömür boyu o 24 saatte yaşanılanların akıldan bir an olsun çıkmadığını oldukça başarılı bir şekilde ele almış yazar ve unutmamak gerekir ki tutku oldukça yoğun bir duygu olmasıyla beraber , hissedildiğinde geriye kalan her şey önemini yitirir.

Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu kitabının bende bıraktığı büyük etkilerden sonra okumaya karar verdim Zweigin diğer kitaplarını ve yine ben de büyük etkiler bıraktı. 20 yıl önce yaşadığı hic kimselere anlatamayıp hep içinde tuttuğu 24 saati anlatıyor bir kadın daha önce hiç tanımadığı bir kadına. Zweig kitaplarında öyle güzel betimlemeler, tasvirler yapıyor ki kendimizi kitabın içinde bulmamız kaçınılmaz oluyor. Ancak bence bazı benzetmeleri çok uzatmış bu da ben de ne zaman bitecek hissi uyandırdı, hikaye olarak güzel ancak bence diğer kitaplarına göre bir miktar daha başarısız

Yıllar önce, ölen kocasını yâd etmek için Monte Carlo'ya, ölen kocası ile birlikte gittiği kumarhaneye giden soylu bir kadın; kumarda tüm parasını kaybetmiş, ölümün eşiğindeki bir gence yardım etmek ister. Kendisinden yaşça oldukça küçük olan genç adamla karşılaşmaları ve daha sonra yaşanılan olaylar hepi topu 24 saat sürmüş, fakat kadın bunu bir ömür boyu vicdanında bir yük olarak taşımıştır.
...
Yıllar sonra kaldığı bir otelde, içindeki yükü hafifletmek amacıyla yaşadığı bu 24 saati bir yabancıya anlatır. (Bu yönüyle Amok Koşucusu'nu anımsattı.)
...
1920'ler Avrupa'sının -ben bu deyişi çok sevdim- "ikiyüzlü ahlâk anlayışı" na değinilmiştir. Biraz kaba bir tabir olacak ama günümüzün "namuslu namussuz" larını bu anlayış içerisine dahil edebiliriz.
...
Şunu da eklemeliyim ki; ahlâk ince bir çizgi ve insan çoğu zaman bu çizgiyi aştığını belki de fark bile edemiyor.
...
Keyifli okumalar.

Zweig, 24 saat ile bir olay anlatıyor. Anlatırken de kadınları konuşturuyor ve o açıdan bakarak bir şeyler söylüyor.
Anlatım şekli olarak sizi içeriye çekebiliyor. Sıkılma, kasma yok ama konu sizin için uygunsa. Ama uygun değilse bitse de kurtulsam diyebilirsiniz.

Yer ve kişi tasviri ayrıntılı. Sanki oradaymışsınız hissi verebiliyor. Kumarhanenin içini ve kumarbazların davranışlarını ayrıntılı bir şekilde paylaştığından, kendinizi kumar masalarına yukarıdan bakmış hissedebilirsiniz.

Bir kadın, arzu ve tutkularının ne kadar esiri olabilir ve nereye kadar gidebilir?

Herşey bir tatil mekanında başlıyor. Mutlu, güleç insanlar bir anda burjuva olduklarını unutup bariz ve galiz hakaretler eşliğinde tartışmaya başlar. Bu tartışmanın sebebini ise daha sonra okuyoruz. Genç, yakışıklı, sarışın güçlü bir Fransız erkeği. Kadın ve erkeklerden oluşan grup buradan hareketle yoğun bir tartışmanın içinde kendilerini bulduktan sonra başlayan tartışmalar konuyu farklı alanlara taşır.

Anlatım dili diğer Zweig kitaplarında olduğu gibi sade, açık ve anlaşılır niteliğe sahip. Kadın erkek ilişkileri; arzu ve tutku nereye kadar götürülebir; anlattığı konu ve kişilerin ayrıntılı tasvirini yaparak sizi olayın içine dahil etmeye çalışır.

Anlatıcı bir kadın ve kadının gözünden olayları okuyoruz.

Kadın ve erkek ilişkilerinin masaya yatırıldığı bir anlatım ile birbirine bağıntılı konuların iç içe geçirildiği bir konu işleniyor.

Açıkça söylemek gerekirse hiç beklemediğim, tahmin etmediğim ve hatta düşünemediğim şekilde kitap bitti....Nasıl yani dediğim oldu. Zweig, 24 saati anlatıyor ama esasında daha kapsamlı yazabilseydi, iyi bir sosyal psikolojik roman çıkabilirdi. Ama diğer kitapları gibi kısa tutup, başka bir kitaba geçiyor.

Ters köşe yaptı. Ayrıca kumar tutkusunun nereye kadar insanı götürebileceğini de görebiliyoruz.

Tavsiye ederim.

Notlar:
++ Okuduğum kitap Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları'ndan çıkmış. 6. Basım Mart 2017 tarihli
++ 13 Haziran 2018 günü hazırladığım yazıyı ancak (buraya yazamadığım yazılar -incelemesi bitmiş- var ama bunu unutmuşum) bugün 08/08/2018 tarihinde ekliyorum.

Bu kitap bir kadının yirmi dört saati değil ömrünün her bir anını kaplayan aşkı, hayalleri, umutları, nefret ve en derinden yaşadığı pişmanlıklarını bir solukta insanın ruhuna işleyen bir kitaptır şüphesiz.
Bir kadının daha önce hiç tanımadığı bir erkek uğruna tüm hayatını, onurunu hiçe sayıp ' onun için sokaklarda dilenirdim' diyebilecek kadar aşkı doruklarında yaşamasının yanı sıra aynı adamın ölüm haberini aldığında 'hiç etkilenmedim, mutlu bile oldum, çünkü onunla yeniden karşılaşma korkum sonsuza dek yok olmuştu' diyecek kadar pişmanlık, nefret ve hayal kırıklığıyla sarmalanması sanmıyorum ki daha iyi anlatılabilsin!
Mrs. C'nin sevdiği adam tarafından görülmediği o anlardaki hisleri, onu kaybettiğinde yine onun anılarına sığınışı, mekanları sevdiği adamın hatıralarıyla bağdaştırma çabasıyla sıkışan yüreğinin ihanetle karşılaşması... Her biri efendim, her biri ruhumun acıyla kavrulmasına neden oldu. Bilmiyorum belki de bu hisleri Mrs. C'yle birlikte doruğunda yaşamam içinde bulunduğum yoğun ruh halleri dolayısıyladır.
Zira onun gibi tek bir hatıraya tutunabilme çabasıyla Yıldız Parkı'na gitme isteğiyle yanıp tutuşan, reddedilme hissini bir kenara bırakıp İstiklal'de çekilen iki fotoğraf arasında adım sayan hatta ümitli anlarda 'Âh evet bu fotoğrafta iki adım uzaktaymışım ' diye sevinen, kalan diğer tüm anlarda ise 'Sanırım beş adım...' diyerek üzülen bir yüreğe sahiptim.
Ancak elbette bu hisleri derinden yaşamış olmam Zweig'in bir kadının ruhsal tasvirini çıkarmadaki başarısını inkar etmeme değil aksine perçinlemeye çalıştığım tüm o hisleri tekrar tekrar yaşayıp kitabı bitirmemden günler sonra bile hala bu kitap hakkında düşünüp ilk incelememi yazmama sebep oldu.
Zweig, bir kadının ömrüne sığdırdığı yirmi dört saati, hissiyatıyla insanın omuzlarını çökerten 90 sayfalık bir kitapla anlatıyordu ve size sadece bir nefeste okuyup eriyip bitmek kalıyordu.