Eylül'de başladı bu acı, nâm-ı diğer sirkât.. Ömrüme mahkûm bir sancı, her demi şeb-i firkât.. Gönlüme inşirâh, gözüme nûr, derin hakîkât.. Hüzün sana mübâhtır, göresin ey şeb-i yeldâ!..
Bir kara gözlü dilber, dili bu hüzne müptelâ; Sevdâsı gözünde girye, gönlünde acı nârâ.. Nûr-ı aynım ağlama, sen sar bu derin bir yara; Suçlusun, durma çabuk gidesin ey şeb-i yeldâ!..
Ötelerden lâl sesler, ay geceler dilimde yâd; Kıyâmetim olacak, bu gece aklımda tek ad.. Leyli leyli beni de eder misin bugün azâd?.. Şâir yabancı sana, bilesin ey şeb-i yeldâ!..
Hüzün sana teslim kalbe inen bir ince yara, Gidiyor musun ey hazân dilinde yok elvedâ?.. Gitme desem kalacak mısın acep şeb-i yeldâ?.. Ne olur gitme deme bana, ey sessiz vâveylâ!..
|•Tuba Küçük Yeşilyurt🌾
Yelda
Farsça şeb-i yeldâ “en uzun gece”, 25 Aralık gecesine verilen ad. Şairin dediği gibi, Şebi yeldâyı gammrâ seherî peydâ nîst, “derdimin uzun gecesine bir seher görünmüyor”.
Neymiş acaba diye bakınca hayret edecek şeyler öğreniyorsun. Meğer 25 Aralık eski İran tanrılarından Mithra = Mihr’in, yani Güneş’in doğum günüymüş. O zamanki hesaba göre
Polonya Edebiyatı
Dün akşam yapılan "Polonyalı yazar ve şairler gecesi" çok güzel bir havada geçti.
Şeb-i Yelda"nın organize ettiği gecede yazar Stanisław Witkiewicz'den Nobel ödüllü şair Wisława Szymborska'ya, hayatı hüzün ve trajedilerle geçmiş yazar Gabriela Zapolska'dan, bilim kurgunun Polonya'da ki mucidi Stanisław Lem'e kadar dopdulu bir gece yaşandı. Özellikle gençlerin bu programa ilgi göstermesi, her iki ülke insanının birbirini anlaması ve geleceğe ortak paydalar bulunması adına ümit vericiydi.
Programın sonundaki saz dinletisi ise dinleyenlerin kulaklarında ki pası aldı.
Nice böyle güzel gecelere...🌷
Bu gece hiç uyumayaya karar verdim
Zaten sabah erkenden hastaneye gideceğim.
Şeb-i Yelda, en uzun gece demek. Dilimize Farsçadan girmiştir.Edebiyatımızda sıkıntıyla geçen uzun gecelerin tasvirinde kullanılır.
21 Aralık en uzun gece. Bu tarihten sonra yarım küremizde günler uzamaya geceler kısalmaya başlayacak. 💫
Yalda geceniz kutlu olsun
Yelda (Farsça: شب یلدا, Şeb-e Yeldā) yılın en uzun gecedir.
İran'da yaklaşık 2000 yıldan fazla zamandır 20 Aralık'ı 21 Aralık'a bağlayan gece kutlanan ve günlerin kısalmasının son bulduğunun habercisi olan kutlamaların adıdır.Yelda kelimesi sembolik anlamı olarak kozmik düzenin kurucusu ve ışığın tanrısı Mithra’nın doğum gününü temsil ediyor.Romalıların İranlılardan devr aldıkları bu kutlamayı hıristiyanlık döneminde de sürdürmeyi amaçlamış oldukları düşünülür. İsa'nın doğumunun kutlandığı Noel gününün de her nasılsa üç gün farkla bu tarihe çok yakın bir tarihe rastlaması bu savı güçlendirmektedir. Bu gecede hep birlikte Hafız'ın şiirlerini okuyoruz, Nar, karpuz, tatlılar ve özel kuruyemişler hazırlıyoruz.Pilav ve balık pişirip yılın en uzun gecesini birlikte geçiriyoruz.
bu gecede nar yerseniz yıl boyu hiçbir hastalık size yanaşamazmış, Kapınızın önünde nar kırarsanız yıl boyunca nar gibi bereketiniz olurmuş, Konuklarınıza nar sunarsanız, gönül kırgınlıklarınız geçer, küskünlükleriniz diner, yürek yaralarınız azalırmış Nar evinize girerse yıl boyunca tam da bu gece olduğu gibi karanlık kısalır biter, aydınlıklarınız olurmuş.
Bir "cenin", içimde varlığım. Bir "cünûn", içimde varlığım. Fihî mâ fîh... İçindekinin içi... İçimin içinde, içimin derinliklerinde saklı bir şeyler... Gecenin içinde saklı bir şeyler...
Takvîm.. Arapça "kiyam" kökünden geliyor...düzenlemek manasına... "Fî ahsanî takvîm"... Allah insanı en güzel şekilde
Şeb-î Yelda En Uzun Gece Kışın Başlangıcı
Bu gün Şeb-î Yelda
Diyelim dertlere elveda
Muhabbet ve Dua
Inanın her derde deva
KK
Nardugan bayramı diğer adıyla
Şeb-i Yelda…
21 Aralık'a verilen isimlerden biri olan Şeb-i Yelda, birçok ritüeli de içerisinde barındırıyor.
En uzun gece..Türklerde Güneş’in Doğuşu anlamına gelmektedir. Bu gün, bolluk, bereket, huzur, mutluluk gibi güzel dileklerin dilendiği çok kültürde de yer almaktadır.
Günümüzde ise; Nardugan'a şu anlamlar yüklenmektedir:
Bu gece, Aralık'ın 21.gecesi, Şeb-i Yelda.
Bu gece karanlık kısalıyor. Belki bu gece bizim de karanlığımız azalır...
Gönül kırgınlıklarımıza, kalp ağrılarımıza ve tüm yaralara iyi gelecektir bu gece
Şeb-i Yelda...
En uzun gece...
Öğreneceğiz;
Kırılan umutlarımızı mücadeleyle yeniden onarmayı.
Biliyoruz her yeni günün yeni bir UYANIŞA gebe olduğunu.
Şeb-i yelda
"/ Eylül'de başladı bu acı, nâm-ı diğer sirkât!..
Ömrüme mahkûm bir sancı, her demi şeb-i firkât!..
Gönlüme inşirâh, gözüme nûr, derin hakîkât!..
Hüzün sana mübâhtır, göresin ey şeb-i yeldâ!..
Bir kara gözlü dilber, dili bu hüzne müptelâ!..
Sevdâsı gözünde girye, gönlünde acı nârâ!..
Nûr-ı aynım ağlama, sen sar bu derin bir yara;
Suçlusun, durma çabuk gidesin ey şeb-i yeldâ!..
Ötelerden lâl sesler, ay geceler dilimde yâd;
Kıyâmetim olacak, bu gece aklımda tek ad!..
Leyli leyli beni de eder misin bugün azâd?..
Şâir yabancı sana, bilesin ey şeb-i yeldâ!..
Hüzün sana teslim kalbe inen bir ince yara,
Gidiyor musun ey hazân dilinde yok elvedâ?..
Gitme desem kalacak mısın acep şeb-i yeldâ?..
Ne olur gitme deme bana, ey sessiz Vâveylâ!..
En Uzun Gece
Rahmetli dedem, ilkokul yıllarımda coğrafya bilgimin iyi olduğunu bilir ve zaman zaman, "Dünyanın en kısa günü, en uzun gecesi, senenin hangi dönemlerine denk gelir?" diye sorardı. Ben de her seferinde, coğrafya bilgime güvenerek, "Kuzey yarımküre için 21 Aralık, Güney yarımküre için 21 Haziran'dır." şeklinde cevap
Şem'ê dê can dit ji şewqê bête ber subhê nefes Narit axir ger bi mûyek behsê zulfa yari bit
Tercüme: Sevgilinin zülüflerinin hikâyesi, bir kıl miktarınca, çok az ve kısa bir tarzda mum ışığında ve en uzun gecede anlatılsa; mum, hikayenin uzatılmasına duyduğu özlemden can verecek, sönecek, o gecenin şafağı sökecek; fakat bu hikâye bitmeyecektir.
Açıklama: Sevgilimin zülüflerinin özellikleri, güzellikleri, gönülleri cezbeden kıvrımları, âşıkların başından akıl ve şuur almaları, insanı mest eden o hoş kokuları, şeb-i yeldâ denilen yılın en uzun gecesinde mumların en büyüğünün ve de en güzelinin ışığında anlatılsa, velev ki bu anlatma çok kısa ve özet bir şekilde, o zülüflerin güzelliklerinin ancak bir kısmına münhasır olsa bile; bu açıklama sona ermeden mum bu kıssanın uzatılmasına duyduğu özlem sebebiyle ruhunu teslim edecek, tümüyle yanacak, o uzun gecenin sabahı nefes alacak, yani şafak sökecektir. Bu zülüflerin detaylı bir tarzda anlatılmasına gelince, buna milyonlarca gün, gece, ay ve yıl yetmeyecektir.
Sayfa 42Kitabı okuyor
En Uzun Hece
Aşk, eğer en uzun, bitmez heceyse;
O hece bu gözle okunmaz artık!
Şeb-i yelda bugün, bitmez geceyse,
Ruhumda bir güneş dokunmaz artık!
Saklandım hülyada kuytu dehlize,
Yol aldım zihnimde kutlu bir ize…
Hüzün, rozet gibi takıldı bize,
Bu yürek feryattan yakınmaz artık!
Diyelim ki kavuştuk nice bahara,
İstikamet Orhun ya da Buhara.
Doğuştan talibiz yârim bu hara!
Gökyüzü mücevher takınmaz artık…
Sevdayı öldürsek hangi ruh sızlar?
Hasretini çektik, onlar ruhsuzlar…
Geceye nam olsun parlak yıldızlar,
Dolunay öksüzce bakınmaz artık!
Gece sessiz değil, hep bir gürültü;
Gökgeler içinde çığlık örültü…
En uzun heceden madem bu dürtü,
Gönül savaşmaktan sakınmaz artık!
Sayfa 96 - “En Uzun Hece” şiirindenKitabı okudu
