Bunalım

Sene bindokuzyüz birşey. O zaman bu kadar oyuncak yoktu lunaparklarda, hayatlarımız da böyle teferruatlı değildi zaten. Hepimiz büyüktük, ağırbaşlıydık. Korkmayı biliyorduk. Üstümüzdeki örtüye uygun davranıyor, yaşamaktansa, içimize kazıyorduk her şeyi. Hala tek bir an için belleğimizi kanatıp durmamız bundan. Zaten o zamanlar, bu kadar yaygın değildi bilinçaltı, herkeste rastlanmıyordu. Depresyon tedavisi gören yoktu; bunalım bulunmamıştı. O zaman yaşanmışlıklar vardı sadece, bir de yaşanmamışlıklar. Hepsi bu.

Yabancı ülkelerden getirtilen Bunalım Tanrılarının ülkemize bir oyunudur bu. Ülkede kötü günlerin habercisi rüzgarlar esiyordu. Aslında büyük dalgalanmanın başlangıcıydı bu. Ülkenin insanları daha insan olduklarını yeni anlıyorlardı. Millet olmanın heyecanından duydukları bir sarsıntıydı bu. Bu heyecanın içinde ithal malı bir bunalımın yeri yoktu. İşte ne yazık ülkenin aydınları, ülkenin göz bebekleri, binbir sıkıntıyla yetiştirilen, adam başına düşen yıllık gelirden oldukça yüksek pay alan okumuş takımı Ecnebi Bunalım Tanrısının büyüsüne kapıldı. Dünya Nimetlerinden usandığını haykırmaya başladı; dünya nimetlerini yaşamadan, onlardan usandığı kuruntusuna kapıldı. Meyhaneleri ithal malı bunalımlarla doldurdu. Daha biz doyasıya yaşamamıştık ki; büyük ve güzel şeylerin özlemini çekiyorduk henüz. Biz daha feraha çıkmamıştık ki, dünya nimetlerinden bıkalım, bunalımlar geçirelim.

Bunun altında ne tür bir acının yattığını anlamak kolay değildi birçok ıstırabı kendinde toplamıştı adeta, mahrumiyet, bunalım, kayitsizliktan doğan acı, ki kayıtsızlık da zaten aşırı acı çekmekten olur.

Bizleri yarım yüzyıldan fazla, 1929 krizi benzeri bir krizin yenilenmesinden koruyan o türden denetimleri, yeniden yürürlüğe koymak gereklidir. Ama yeterli değildir. Dünya Büyük Bunalım'dan bu yana radikal bir değişim geçirdi. Küresel nüfus üç katından fazla arttı; kaynaklar giderek artan hızla tükeniyor, aynı çevre kirliliğinin, kimyasal zehirlenmenin ve canlı türlerin tükenmesinin giderek artması gibi. Gemiler okyanusların ortasında devasa çöp odalarıyla karşılaşıyor. Aynı şeyi astronotlar uzayda görüyorlar. Yaşayan her sistem bir düşüş sürecinde ve bu süreç giderek hızlanıyor. Bugün, karşı karşıya olduğumuz sorunlar o kadar ciddi ki, bizi felâketin eşiğine getirmiş bulunuyor...