....
Bir işçi ölümünün “dayanılmaz hafifliği”
Zincirlerle çekiyor işçiler
Güneşi yatağımın başına
Ben nasıl çıkarım bu kirli yüzle
Güneşin karşısına?
Celal Sılay
Milan Kundera’nın Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği romanındaki “dayanılmaz hafiflik” ifadesinin, birçok yazıya başlık olmasının artık sinir bozucu hale geldiğini kabul ediyorum. İnsan
"Bizim yaklaşık 300 kg'lık büyük bir domuzumuz var; ben onu çok severim, o da benimle oynamayı sever. Hatta benimle boğuşur, bazen o altta, bazen de ben... Bir gün patron bizi böyle boğuşurken gördü, tabi ki aynı şeyi o da yapmak istedi; durumumuza özenmişti. O da başladı yuvarlanmaya... Hayvanı ben beslediğim için benimle oynamaktan zevk alıyor, ama aynı şeyi ona yapmadı. Yanına yaklaşınca böyle burnuyla itiverdi öbür tarafa... Halbuki patron da genç, 30 yaşlarında.. ama belli ki bizim domuz ondan hoşlanmadı ve onu nakavt etti."
Ama daha sonra, bana öğretilen bu herkesin tanrısında, ruhumun beklediği tanrıyı bulamadım; ben bir Yaradan arıyordum, ama bana bir Büyük Patron sunuluyordu. Aslında ikisi aynıydı, ama bilemiyordum bunu; bu Ferisi idolüne coşku duymadan bağlılık gösteriyordum ve resmî öğreti, kendi inancımı arama fikri dolayısıyla iğrendiriyordu beni. Ne şans ama!
Sayfa 82Kitabı okudu
“Eeeh. İyi kazançlar versin Meryem Ana! Köye büyük bir iyilikte bulunuyorsun. Yoksul aile sahiplerine ekmek veriyorsun, sağ olasın!..”
Arsız ihtiyar, işlerin kötü gittiğini sezmiş olmalı ki, biraz sonra da, avutucu seslerle şöyle dedi:
“Bir şey kazanmasan da oğlum, aldırma! Yine kazançlı çıkarsın, ruhun Cennet’e gider...”
“Ben de onu istiyorum babacığım...”
“Ben pek yazı mazı bilmem ama, bir kere kilisede İsa’nın bir sözünü duydum. Bu söz beynime işlendi, artık çıkamıyor: ‘Neyin var, neyin yoksa satıp sav ve Büyük İnci’yi al.’ Büyük İnci nedir? Ruhun kurtuluşudur oğlum. Sen Büyük İnci’ye doğru gidiyorsun patron...”
15. BölümKitabı okudu
“Peki Zorba, ya Nusa ne oldu?”
Zorba ileri, denize doğru karşılık verdi:
“Bir akşam eve dönünce onu bulamadım. Kaçmıştı. O günlerde köyden genç, güzel bir asker geçmişti, onunla kaçtı. Gidiş o gidiş! Kalbim bölündü, iki parça oldu, fakat namussuz kalp, yine yapıştı. Bilmem göründü mü? Kırmızı, sarı, siyah yamalarla yamanmış, binlerce ekli ve yamaları kalın sicimle dikildiği için en büyük fırtınalarda bile yırtılmayan bazı gemi yelkenleri vardır. Benim kalbim de öyle işte! Binlerce delikli, binlerce yamalı, ama korkusuz.”
“Peki, Nusa’ya kızmadın mı Zorba?”
“Neden kızayım? Sen ne dersen de, kadın başka şeydir patron, insan değil, başka bir şey. Neden kızayım? Kadın anlaşılmaz bir şeydir ve gerek uygarlığın, gerekse dinin bütün yasaları yanılmaktadır kadın konusunda. Böyle davranıyorlar patron! Eğer yasa koymak benim elimden gelseydi, erkek için başka, kadın için başka yasa koyardım. Erkek için on, yüz, bin yasa; ne de olsa erkektir, kaldırır. Ama kadına hiç! Çünkü, sana kaç kere söyleyeceğim patron? Kadının şerefine! Tanrı biz erkeklere de akıl versin!”
7. Bölüm sonuKitabı okudu
Dikkate değer
İnsan canavardır!” diye bağırdı ve sopasını şiddetle taşlara vurdu. “Büyük canavar! Zatın bunu bilmiyor. Bütün işlerin yolunda gitmiş, ama bir de bana sor. Canavar, diyorum sana! Ona kötülük mü ettin? Senden çekinir ve titrer. İyilik mi yaptın? Gözlerini oyar... Aradaki uzaklığı koru patron! İnsanlara umut verme. Hepimizin eşit olduğumuzu, hepimizin eşit haklara sahip bulunduğumuzu söyleme; çünkü hemen senin hakkını çiğner, elinden ekmeğini kapar, açlıktan gebermeye bırakırlar seni. Ben senin iyiliğini isterim, aradaki uzaklığı koru patron!”
Sayfa 74Kitabı okuyor
“İnsan canavardır!” diye bağırdı ve sopasını şiddetle taşlara vurdu. “Büyük canavar! Zatın bunu bilmiyor. Bütün işlerin yolunda gitmiş, ama bir de bana sor. Canavar, diyorum sana! Ona kötülük mü ettin? Senden çekinir ve titrer. İyilik mi yaptın? Gözlerini oyar... Aradaki uzaklığı koru patron! İnsanlara umut verme. Hepimizin eşit olduğumuzu, hepimizin eşit haklara sahip bulunduğumuzu söyleme; çünkü hemen senin hakkını çiğner, elinden ekmeğini kapar, açlıktan gebermeye bırakırlar seni. Ben senin iyiliğini isterim, aradaki uzaklığı koru patron!”
Boğulmuş bir halde, “İyi ama, hiçbir şeye inanmaz mısın sen?” dedim.
“Hayır, hiçbir şeye inanmam! Sana kaç kez söyleyeceğim? Zorba’dan başka hiçbir şey ve hiç kimseye inanmam. Zorba, ötekilerden iyi olduğu için değil; asla! O da canavardır. Zorba’ya inanırım ama. Çünkü yalnız ona sözüm geçer. Yalnız onu bilirim. Bütün ötekiler hayaldir. Ben, onun gözleriyle görüyor, kulaklarıyla işitiyor, bağırsaklarıyla sindirim yapıyorum. Bütün ötekiler hayaldir diyorum sana! Ben ölünce hepsi ölür. Bütün Zorba dünyası güme gider...”
+Sana acı veren o büyük sorunu çözdün mü, kart cehennemlik?
-Hangi sorunu patron?
+Kadının insan olup olmadığını
Sayfa 207Kitabı okudu