Büyüklerden Kibar-ı Kelamlar :
İbrahim en-Nehaî (r.a.) der ki: “İnsanları iki şey helâk olur. Bunlar da fazla mal ve fazla konuşmaktır.” (İbn Ebü’d Dünyâ, Kitabü’s Samt, nr.103)
Büyüklerden Kibar-ı Kelamlar :
Ebü’d-Derdâ (r.a.) sert ve keskin dilli bir kadın görünce, “Şayet bu kadın dilsiz olsaydı onun için daha hayırlı olurdu” dedi. (İbn Ebü’d Dünyâ, Kitabü’s Samt, nr.100)
Büyüklerden Kibar-ı Kelamlar :
İbn Ömer (r.a) şöyle demiştir: “Kişinin, en fazla temizlemesi gerekli şey dilidir.” (İbn Ebü’d Dünyâ, Kitabü’s Samt, nr.99)
Büyüklerden Kibar-ı Kelamlar :
Hikmet ehlinden biri der ki: “Bir adamın bir mecliste konuşmak nefsinin hoşuna gidiyorsa sussun. Eğer susmuşsa ve susmak nefsinin hoşuna gidiyorsa konuşsun (nefsine muhalefet ederek hakkı söylesin) (İbn Ebü’d Dünyâ, Kitabü’s Samt, nr.97)
Büyüklerden Kibar-ı Kelamlar :
Ömer b. Abdulaziz (radıyAllahu) der ki: “Gerçekten, beni çok konuşmaktan meneden şey, övünmek korkusudur. (İbn Ebü’d Dünyâ, Kitabü’s Samt, nr.96)
Büyüklerden Kibar-ı Kelamlar :
Amr b. Dînâr anlatır: “Bir adam Resûlullah’ın (s.a.v) yanında çok konuştu. Bunun üzerine Peygamber Efendimiz (sallu aleyhi ve sellem)) ona, “Dilinin önünde kaç tane perde var?” diye sordu; adam , “İki dudağım ve dişlerim vardır” dedi. Resûl-I Ekrem Efendimiz (sallalahu aleyhi ve sellem), “Bunların içerisinde fazla sözlerini çevirecek hiçbir şey bulunmadı mı?” buyurdu. (İbn Ebü’d Dünyâ, Kitabü’s Samt, nr.93)
Büyüklerden Kibar-ı Kelamlar :
Hasan-ı Basrî : Çok konuşanın yalanı çok olur. Malı çok olanın günahı çok olur. Kötü ahlâklı olana ise azap edilir.
(Zebîdî, İthaf, 9/163)
Büyüklerden Kibar-ı Kelamlar :
Fazla ve gereksiz sözden dilini tutana ve elindeki fazla malını infak edene müjde olsun.
(Hadis-i şerif, İbn Ebü’d Dünyâ, Kitabü’s Samt, nr.43)
Büyüklerden Kibar-ı Kelamlar :
İkinci Âfet: FUZÛLÎ KONUŞMAK
Ayet, Hadis ve Büyüklerin Sözleri
Onların gizli konuşmalarının birçoğunda hayır yoktur. Ancak bir sadaka yahut bir iyilik yahut da insanların arasını düzeltmeyi isteyen kimsenin konuşması müstesnadır. (Nisâ, 54)
Büyüklerden Kibar-ı Kelamlar :
Lokman Hekim’e, “Senin hikmetin nedir?” diye sorulunca, şöyle buyurdu: “Ben yapmam gerekmeyen şeyi sormam. Beni ilgilendirmeyen şeyin de peşine düşmem.” (Ahmed,Zühd,nr:106)
Büyüklerden Kibar-ı Kelamlar :
Dilin insanın karşısına çıkarabileceği çeşitli afetler vardır. Bunlar:
Birinci Âfet: MÂLÂYÂNİ KONUŞMAK
A- Hadisler
Mâlâyâniyi (kendisine bir fayda vermeyen söz ve işleri) terketmek, kişinin müslümanlığının güzelliğindendir. (Tirmizi, Zühd;11)
Enes (r.a.)’den rivâyete göre, şöyle demiştir: “Rasûlullah (sallalahu aleyhi ve sellem)’in ashabından bir kişi vefat etti bu arada bir adam o kimse için Cennetle sevin bakalım”dedi. Bunun üzerine Rasûlullah (sallalahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: “Biliyor musun? Belki de bu kimse kendisini ilgilendirmeyen bir konuda lüzumsuz sözler sarfetmiş veya kendisine faydası olacak konularda harcamamış ve cimrilik etmiştir.” (Tirmizi, Zühd;11)
Büyüklerden Kibar-ı Kelamlar :
Yunus b. Ubeyd, “Ben, dilini korumada dikkatli olan herkesin, diğer amellerini korumada da öyle dikkatli davrandığını gördüm.” demiştir.
Büyüklerden Kibar-ı Kelamlar :
Hasan-ı Basrî (r.a) “Dilini muhafaza etmeyen, dinini idrak edemez/hakikatini bilemez” demiştir.
Büyüklerden Kibar-ı Kelamlar :
Tâvûs (r.a.)şöyle der: “Dilim, yırtıcı canavar gibi tehlikelidir; eğer onu serbest bırakırsam önce beni parçalar.”
Büyüklerden Kibar-ı Kelamlar :
Abdullah b. Mesud (r.a.) demiştir ki: “Kendisinden başka ilah olmayan Allah’a (Celle celaluhu yemin ederim ki, uzun müddet hapsedilmeye dilden daha fazla lâyık hiçbir nesne yoktur.”