II. Mehmed ’in otoritesini kuvvetlendirmek ve saltanatta kayıtsız şartsız yetkili olabilmek için eski ailelerin ve Türk devlet adamlarının nüfuzunu kırdığını belirtmiştik. II. Mehmed için yok edilmesi gerekli en büyük engel, Çandarlı Halil Paşa idi. Bu Veziri - Âzam o kadar kuvvetliydi ki II. Mehmed ' i bir kere tahttan bile uzaklaştırmıştı (1446/ 850). Gerek orduda, gerek ulema arasında nüfuzu çok büyüktü. II. M e h m e d gibi bir hükümdar, tahta kesin olarak geçtiği zaman bile (1451/855), bu kuvvetli devlet adamını yok edememişti. Onu makamında bıraktı. Ancak İstanbul'un fethi dolayısı ile kazandığı büyük nüfuz üzerine onu azl ve tevkif ettirdi, fakat hemen öldürtemedi. II. Mehmed bu büyük devlet adamının katlinden dolayı tepkiler bekliyordu. Halil P a ş a ancak kırk gün sonra öldürüldü. II. Mehme d , Çandarlıyı öldürtmek için kuvvetli sebepler de uydurmak zorundaydı. Bu yüzden onun, İstanbulun fethedilmesini istemediği ve Bizans’dan rüşvet aldığı hakkında rivayetler çıkarıldı.
II. Bayezid , sonuçta, Devletin diktatörü kesilmiş Gedik Ahmet Paşayı bertaraf etmiş (1482/8875, Çandarlı Halil Paşa'nın oğlu İbrahim Paşa (1498-1499/904-905) vezir-i âzam yapılarak, Osmanlı Devletinin ilk geleneklerinin tekrar ihyası yoluna gidilmişse de bu kere devşirmeler partisi ayaklanmış ve durumdan faydalanan I. Selim başa geçmiştir (1512-1520/918-927).
Çandarlı Halil Paşa...
...Şimdiden şunu söyliyelim ki siyaseten katledilen ilk vezir-i âzam, bu paşadır ve Osmanlı tarihinin bu ilk vezir-i âzam katli için II. Mehmed pek çok tedbir ve tertibe ihtiyaç duymuştur. Fakat bu nüfuzlu vezirin katledilmesi, Fâtih' in otoritesini iyice arttırmıştır. II. Mehmed , bundan sonra kul sistemini geliştirmiş, vezir-i azamlarını hep kul aslından seçmiş (sonuncusunu Karamani Mehmed Paşa hariç) ve bunlardan Rum Mehmed Paşa ile Mahmud Paşay ı katlettirerek, Osmanlı hükümdarlarının artık kolaylıkla en büyük devlet adamını bile öldürtebileceğini göstermiştir.
Görüldüğü gibi, Fatih, bir yandan Çandarlı Halil Paşa'yı öldürterek Türkler'in devlet üst yönetiminde önünü keserken, bir yandan da Türk olmayanların yönetici olarak yetişmeleri için Enderun'u kurmuş bulunuyor.
Sayfa 265Kitabı okuyor
Eski İran ve Abbasi Hilafeti dönemlerinde gelişmiş bürokratik sistem ve defter metodlarını Osmanlılar, 14. yüzyıl sonlarında veziriazam Çandarlı Ali Paşa zamanında almıştır.
Sayfa 154Kitabı okuyor
Çandarlı Kara Halil Paşa Yeniçeri ocağının kurulmasında etkin rol oynamıştır.
2.Mehmet tahta geçtikten sonra dört yönlü ya da aşamalı bir politika izlemeye başladı: İstanbul'u almak, Çandarlı Halil Paşa'dan kurtulmak, yeniçerileri örgütleyip güçlendirerek tam anlamıyla kendisine bağlamak ve gaza felsefesini devlet politikası haline getirmek.
Sayfa 56Kitabı okudu
Rüşvetçiler-Hırsızlar Listesi...
Bu gökkubbe altında sır kalmıyor ...
Tarihten bir kesit sunmak istiyorum:
- Çandarlı Kara Halil Paşa, Osmanlı askeri örgütünün ilk adımı sayılan "Yaya" sınıfını kurduğunda, adım listeye yazdığı hemen herkesten rüşvet aldığı için yargılandı mı ? Hayır! .. Oğlu Vezir Ali Paşa da, İstanbul kuşatmasını kaldırması için Sultan Bayezit'i
Sayfa 267 - Kırmızı Kedi Yayınevi 1. Basım 2016Kitabı okudu
Tarihi iyi bilen Sadrazam Çandarlı Halil Paşa, İstanbul kuşatmasını tasvip etmemiştir. Yüz kuşatmanın 99’unda haklı çıkma ihtimali olan Halil Paşa’nın talihsizliği, tarihteki belki yüzde bile değil milyonda 1’lik istisnai duruma, yani bir harp dâhisine rast gelmiş olmasıdır.
Sayfa 31Kitabı okudu
Testgâh
Fatih Sultan Mehmed Han'ın hocası olarak bilinen/Akşemseddin Hazretleri, tabib ve eczacıdır. Aynı zamanda tarihin bilinen ilk onkoloji uzmanı, yani kanser araştırmacısıdır ki, Sadrazam Çandarlı Halil Paşa'nın oğlu Kazasker Süleyman Çelebi'yi tedavi etmişliği vardır.
Kendisinden tam 100 sene sonra yaşamış bir İtalyan doktor ve kimyager Piemont'lu Alexis'in 1500'lü yıllarda kaleme aldığı bir kitap, o devirlerde doğu ve batı tıbbının hangi seviyede olduğunu kolayca anlamamızı sağlıyor:
"Bir porsuğun dişini veya sol bacağını alın ve sağ kolunuza bağlayın. Yine her ay bir defa, bir kızıl kekliğin safrasını alın ve bununla şakaklarınızı, cildinize ve etinize emilecek şekilde ovalayın..." Alexis, bu tavsiyeyi kimler için yapıyordu?...
a-Saç dökülmesi şikayeti olanlara
b-Kilo vermek isteyenlere
c-Güçlü bir hafıza isteyenlere
d-Cilt bakımına önem verenlere
Cevap: c
Not: Kitabın İngilizcesi: The secrets of Maister Alexis of Piemont. internetten PDF olarak indirebilir başka parlak (!) tavsiyeleri de okuyabilirsiniz.
Fatih Çandarlı Halil Paşa'yı öldürmek için kuvvetli sebepler icat etmek mecburiyetinde kalmıştır. O'nun İstanbul'un fethedilmesini istemediği ve Bizans'tan rüşvet aldığı yolunda söylentiler yayılmıştır. Ancak buna rağmen ölümü büyük üzüntü uyandırınca kamuoyuna taviz vermek için Çandarlı'nın düşmanlarını yönetimden uzaklaştırmış ve Osmanlı tarihinde devlet adamları için ilk defa görülen bir şey yaparak, müsadere edilen mal varlığını mirasçılarına geri vermiştir.
Osmanlı İmparatorluğu, diğer imparatorlukların aksine belli bir ırkın veya milletin hâkimiyetine dayanmıyordu. Osmanlı'da ırk veya millet yerine ümmet hâkimiyeti söz konusuydu. Bu imparatorlukta Türkler, imparatorluğun tüm yükünü taşımalarına rağmen Çandarlı Halil Paşa'dan sonra veziriazamlık makamında nadiren görev yapmışlardır.
Sayfa 59
Fatih Sultan Mehemmed Han
Padişah hep İstanbul'un fethini düşünüyordu padişahın gece gündüz huzuru kaçmıştı. Elinde kalem ve kağıt daima İstanbul'un haritasıyla uğraşıyordu. Yine bir gece aynı düşünce ile uykuyu kaybetmiş ve veziri Çandarlı Halil Paşa'yı gece yarısından sonra konağından sarayına çağırmıştı. Böyle vakitsiz bir çağrıştan korkan yaşlı vezir elinde altın dolu bir tepsi ile huzura çıkmayı münasip görmüştü. Bununla beraber yine de ayaklarına kapanıyor ve getirdiği hediyeler dolayısıyla tereddütlü olarak özür diliyordu. Fakat padişah hediyelerden memnun olmamış ve "Bana bunlar değil İstanbul lazımdır şurada otur konuşalım" der. Padişah vezirin gevşek davranmasından ve imparatorun hediyelerine mağlup olmasından endişe eden genç padişah: "Lala bak! Uykum ve rahatım kalmamıştır. Bu büyük mesele rüyamdan çıkmıyor senden ciddi yardım istiyorum" ihtarını yapar.
Sayfa 276Kitabı okudu
