Akış
Ara
Mesajlar
Bildirimler
Kaydedilenler
Ne Okusam?
Profil
Gönderi Oluştur
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.36.17
KlRGlZLAR
İlk büyük Türk imparatorluğu Asya Hunlarına MÖ 202 yılından önce bağlanan Kırgızlar, o zaman Çin kaynaklarındaki isimlerinin ilk transkripsiyonu ile Ke-k'un olarak tanınıyorlardı. MÖ 46' da bir kez daha Hunlara tabi olmak zorunda kalan bu Türk kökenli boy, aradan asırlar geçtikten sonra MS 558 yılında Gök Türk Devleti'ne bağlandı. 648 yılında Gök Türklerin zor durumda olmasından faydalanarak Çin ile siyasi münasebet kurdu. Zaman zaman isyan teşebbüslerine rağmen Kırgızlar, Uygurların uzun süre egemenliklerini tanıdılar. Ne var ki, 840 yılında Büyük Uygur Devleti'ni yıkmak suretiyle bağımsızlıklarını kazanabildiler. 920 yılında doğudan gelen Karahıtaylar, onların devletini ortadan kaldırdı ve Ötüken'den eski yurtlarına Altay Dağları'nın kuzeydoğusu ile Sayan Dağları'nın kuzeyindeki sahaya sürüldüler. Daha sonra Cengiz Han liderliğinde kurulan Büyük Moğol-Türk İmparatorluğuna katılarak onların ordusunda yer aldılar.
Moğolların ilk lideri Cengiz Han yaşamın keyifleri üzerine şu düşünceleri dile getirmişti: "İnsanın yaşayabileceği en büyük zevk düşmanı yenmek, önüne katıp sürüklemek, atlarına binmek, neleri varsa ele geçirmek, sevdikleri gözyaşlarına boğulduğunda suratlarının aldığı hali görmek ve karılarına ve kızlarına sahip olmaktır." Modern genetikçiler bunun kuru böbürlenme olmadığını gösterdiler. Günümüzde eski Moğol İmparatorluğu topraklarında yaşayan erkeklerin yüzde 8'inde Cengiz zamanlarına ait bir Y kromozomu saptanıyor ve büyük bir olasılıkla bunun nedeni bu kişilerin Cengiz'in ve oğullarının ve el koydukları muazzam sayıda kadının soyundan gelmeleri. Bu başarılar çıtayı çok yükseltmişti, ama Moğol İmparatorluğunu yeniden kurmayı hedefleyen Timur Lenk (ya da Aksak Timur) adındaki bir Türk elinden geleni ardına koymayacaktı. Fethettiği batı Asya kentlerinin her birinde on binlerce tutsağı katlediyor ve zaferlerini kafataslarından minareler yaparak kutluyordu. Bunlara tanıklık eden bir Suriyeli, her biri bin beş yüz kafatasından oluşan yirmi sekiz kule saymıştı.
Sayfa 223Kitabı okudu
Cengiz Han
Türk - Moğol İmparatorluğu'nun kurucusu olan Cengiz Han, Onan Irmağı'nın sağ kıyısında bulunan Dülün-Boldak'ta doğdu. Asil adı Temuçin'dir. Ocak beylerinden Yesügey Bahadır'ın oğludur.
Sayfa 141Kitabı okudu
Orta Asya'da kalan Türk boyları ise önce ağırlıklı olarak Kıpçak boy grubu adıyla yola devam etseler de Cengiz Han liderliğinde yükselen Moğol İmparatorluğu'na katılmış, bu devletin yıkılmasından sonra Türkistan coğrafyasında ve Karadeniz'in kuzeyinde çok sayıda hanlık altında hayatlarını sürdürmüşlerdir. Kendi aralarında bir birlik oluşturamadıkları için 16. asırdan itibaren yayılan Rus tehlikesine karşı koyamadılar. Şehir devletlerine bölünen Doğu Türkistan ise Çin istilasına direnememiştir.
XIII. yüzyılda Cengiz Han büyük Moğol İmparatorluğu'nu kurduğunda, Moğolların büyük çoğunluğu klasik Şaman inancının biraz daha gelişmiş bir haline inanıyorlardı. Şaman kelimesi XIII. yüzyıldan sonra Avrupa'da kullanılan bir tanımdı. Eski Türklerde yaygın kullanım şekli kam'dı. Kırgızlar, Özbekler ve Kazaklar bakşi ya da bahşı,
Moğollar, çok erken tarihlerden itibaren farklı dinlerin etkisi altında kalan bir milletti. Uzun yıllar Türklerin egemenliği altında yaşayan Moğollar, Türk kültürünü etkileyen pek çok unsurdan en az Türkler kadar etkilenmişlerdi. Bu sebeple Türk kültüründe bulunan çoğu unsur Moğolların kültür dünyasında da görülmektedir. Bu etkilenme alanlarının
Timur soyunu anne tarafından Cengiz Han'a (gerçi temelsiz bir şekilde) dayandırsa da genellikle düşünüldüğü gibi bir Moğol değildi. 1336'da Çağatay Hanlığı'nın başkenti Keş (bugün Şehrisebz) olan Semerkant'ın güneyindeki sulak Çağanyan [Beyliği] bölgesinde doğan bir Türk'tü. Timur, 1370'lerin ilerleyen yıllarında bölgedeki birbirleriyle savaşan çeşitli hizipleri birleştirmeyi başarıp, İran ve Afganistan'a akın etmişti. Nitekim ona takılan lakap Sistan'a düzenlediği bir baskın sırasında bacağından yaralanması yüzündendi: Timurlenk veya "Aksak Timur". Başarı kazandıkça akınlar çok geçmeden daha korkusuzca gerçekleştirilmeye ve daha geniş kapsamlı olmaya başlamış, her bakımdan yeni bir Orta Asya imparatorluğu kurmaya yönelik fetih harekâtları halini almıştı. Timur'un istilaları adeta Moğol tahribatının yeni baştan yaşanmasıydı Kıtı kıtına ayakta kalan Orta ve Batı Asya, özen göstererek yeniden inşa edilen şehirlerinin ve yeniden yerleştirilen nüfuslarının bir defa daha acımasızca yok edildiğine tanıklık etmiş, daha önceki yıkımdan kurtulan şehirler bile yerle bir edilmişti.
Sayfa 104 - Ayrıntı YayınlarıKitabı okudu
