Diğerkâmlık
tr.m.wikipedia.org/wiki/Di%C4%9Fer...
Diğerkâmlık veya altruizm (özgecilik), bireyin herhangi bir çıkar gözetmeden, dışarıdan ödül beklemeden, hatta bazen de bir bedel ödeyerek diğer bireylerin veya toplumun iyiliği uğruna fedakârlıkta bulunmasını prensip edinen bir tutumdur. Ayrıca “başkalarının yararını da kendi yararı kadar gözetme”, “maddi veya manevi kişisel çıkar gözetmeksizin diğer insanlara yararlı olmaya çalışma” ve “bencillik karşıtı hareketlerde bulunma” olarak da tanımlanır.[1]
Bencilliğin (egoism) karşıt anlamlısı olan ve “özgecilik, elcilik” olarak da bilinen diğerkâmlık, tanımlarından da anlaşılabileceği gibi, “kendi gelişim gereksinimlerini bir kenara itip yalnızca başkalarının çıkarlarını sağlamaya çalışma” anlamında değil, başkalarını da kendisi kadar düşünme, başkalarını da kendisi kadar sevme ya da başkalarının yararını da kendi yararı kadar gözetme anlamında kullanılır.
Diğerkâmlık (altruisme) kavramını ilk defa ortaya atan Fransız sosyolog ve filozof Auguste Comte'a göre: eylemlerin hepsinde insanlığın menfaati esas alınmalıdır; başkaları için vazgeçmelidir, bencilliğe galip gelinmelidir. Ahlakın eseri, bireysel dürtüyü sosyal dürtüye tabi kılmak ve insaniyeti hayvaniyete hakim kılmaktan ibarettir. Yani dünya da kendisi için değil başkası için yaşamaktan ibarettir.
Comte-Özgecilik
“Kendi dışında hiçbir şeyi sevmeyen” benciller, “dizginlenemez bir ihtirasa” mahkûmdur; başka bir deyişle, daima daha fazlasını isteyecektir……
Gerçek mutluluk, yalnızca kendi doyumsuz ve değişken arzularını gözeten bireyselliğinizi reddetmeye ve bunun yerine tamamen başka biri ya da bir şey için yaşamaya bağlıdır.Mükemmelliğe ancak sempatilerimizi dünyaya yansıtmakla ulaşırız.
Altruizm(özgecilik, diğerkamlık)
Felsefede ahlaki eylemin amacının, başkalarının iyiliği olduğunu öne süren kurama "altruizm" denir. Altruizmde en önemli faktör iyilik yapanın hiçbir karşılık beklememesidir. Adı ilk kez Fransız filozofu Auguste Comte tarafından konulan altruizm, bencilliğin tam karşıtıdır.
Altruizm daha küçük dramatik boyutlarda da izlenebilir. Örneğin, süper markette sırasını acelesi olan hiç tanımadığı birine veren, arabasını park ederken yandaki arabaya yeteri kadar mekan hakkı tanıyan, ders kitabıyla yetinmeyerek öğrencilerine en son bilgileri aktarmak için gecesini gündüze katarak kütüphanede çalışan hocaların hepsine altruist diyebiliriz.
XIX. Yüzyılda sosyoloji ilminin habercisi Auguste Comte, bütün insanların birbirini sevmeleri ve karşılıklı iyilik yapmaları temeline dayanan özgecilik ahlâkını kurdu.
