"Deliliğin ne olduğunu keşfettim," dedi Deborah ve büyük bir korkuyla, deliliğin sınırsızlığını, gücünü ve yarattığı dehşeti hatırlayıp başını salladı. "Gerçekten olağanüstü bir şey. Evet, kesinlikle olağanüstü bir şey"...
Hayy bin Yaqdhan, elli yaşına gelip başka bir insanla temasa geçen bir adamın hikayesidir. Ancak izolasyonuna rağmen, sezgileri ve doğuştan gelen zekası onun önce kendisi hakkında bilgi sahibi olmasını, sonra hayvanlar alemini, sonra maddi dünyayı, sonra evrenin hareketlerini ve doğasını, sonra da Tanrı'nın varlığını öğrenmesini sağlar.