Akış
Ara
Keşfet
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
Kitap Türleri
Dergiler
Çevirmenler
İncelemeler
Alıntılar
İletiler
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.38.13
123 syf.
10/10 puan verdi
Dengbejlerim
İşte yazdım, daha doğrusu yazmaya, anlatmaya çalıştım. İşte bitiriyorum. Çünkü dengbêjler artık ölüyor ve zaman, pazar, pazarlama zamanı. Mehmed Uzun böyle demiş ve yıllar sonra günümüzde ben de bu duruma şahitlik ediyorum. Dengbêjler öldü, seslerini bıraktılar bizlere. Peki o seslere kulak veren var mı? Maalesef ki çok az var. Dengbêjler çok az biliniyor, adları çok az dillere dolanıyor. Hüzünü dile getiren stranlariyla çok fazla insanın duygularına tercüman olabilecek cânım dengbêjleri, kim biliyor, kim dinliyor? Sesleri dağlara yayılan dengbêjleri, etrafında bir sürü insanı toplayan dengbêjleri şimdi kim duyuyor? Popüler değil diye ve şimdi anlayıcısı az olan bir dilde söylendiği için kimse onlara zaman ayırıp, ruhuyla eşlik edemiyor. Tüm dengbêjlere, Kürt dilinin belleğine yürekten selam olsunn!!
Edebiyat dünyasına renk katan, aydınlatan, yaşanmışlıktan gelen duygularını olduğu gibi akıcı bir dil ve kendine özgü bir yorumla okuyucuya aktaran, acının, hüznün, kederin, ezilmişliğin, masumluğun ve suskunluğun, yazarıdir Mehmed Uzun., Kürtçe konuşmak, Kürt kimliği ile hareket etmenin zor ve tehlikeli olduğu günlerde yine sığınak olur dengbejin sesi, kelamı, kılamı. Mehmet Uzun, dengbej olmayan, fakat dengbejlerin sesi ile dengi ile terbiye olmuş babasının anlattığı Kürt destanlarını dinler. Ayrıca babası ile birlikte, her gece aynı saatlerde Kürtçe yayın yapan Erivan Radyosu’nu dinlemek ayrı bir heyecan yaratır onun ruhunda. Anlatılan destanlar, öyküler, söylenen stranlar, diline olan sevgisini arttırarak, tedirgin ruhlarına sakinlik verir. Güvendir, huzurdur, mutluluktur Kürtçe radyoyu babasıyla birlikte dinlerken hissettikleri. Her gece radyoda Evdal Zeynikenin ,kılamları çalınır. Gözleri görmeyen yanık sesli bir dengbejdir O. Evdal Zeynike toplumunun, insanının, sesi, nefesidir. Yaşanan tüm gerçekleri, geçmiş ve ana dair Evdalın kelamıyla, kılam haline gelip çevresine, diğer insanlara, uzaklara, geleceğe ve yarına aktarılmıştır. Yaşar Kemal, Evdale Zeynike için Kürtlerin Homerosu’dur der.Mehmed Uzun'un bir cok kitabini okudum ,bu kitap digerlerinden farkli olarak bir kültürün taşıyıcı unsurlari olan bir kültürü yok olmaktan kurtaran bir kültürü kendi icinde derleyip yeniden gün yüzüne cikaran insanlarin ürünüdür.okuyun okutun....
Dil
Neredeyse aynı dönemde yaşamış olan büyük dengbejlerin hayatını ve sanatını konu alıyor. Rıfate Dâre, Evdalê Zeynike, Ape Kado, Ahmede Fermane Kiki ve Alihan gibi daha niceleri yaşamın sillesini yemiş acı ve üzüntülerini kılamlarıyla dile getirdiler. Dengbejlerin yanında zamanında Cizirâ botan' dan sürgün edilmiş Bedirhan var o da diline duyduğu derin özlemi gidermek için Kiki' yi sınırdan Suriye'ye getirtiyor. Şam' da “Hawar" adında dergi çıkardılar.Uzun yıllardan bu yana, devamlı baskı, yasak ve tehdit altında yaşayan bir dilin kelamı hep acı ve hüzün dolu oluşu da şaşırmıyor. Devamlı rencide edilen, devamlı ölüm tehlikesi hisseden, gelişmesini engellenen bu dil, güzelliklerini, zenginliklerini, değer ve erdemlerini acı ve hüzün aracılığıyla dile getiriyor. Bu dengbejlerin ortak noktası da dilleriydi. Onlar için dil, duyguların anayurduydu. Zamanla değişen ve gelişen dünyada milletlerinin belleği olan dengbejler ölüyordu. Bunları bilmenin yanında dengbejleri unutmamak için sürekli anmamız ve zenginliklerimizin farkına varmamız adına harika bir eser.
Mehmed Uzun, Dengbejlerim adlı denemesinde, insanlığın en eski sözel yazın deneyimlerinden birini konu alıyor. Bu, Homeros`tan başlayıp günümüze uzanan ve canlı izleri hala yakalanabilen söylencelerden biridir. Burada anlatılan söylene aktarıcılarının söylencesidir bir yerde. sözün ve dilin anlatımsız tadını yakalayacaksınız burada Mehmed Uzun, Önce söz ve kalem vardı, diyor...Bu konuyu Diyarbakır Sur daki dengbej evindeki dengbejlerden dinlemenizi tavsiye ederim .Her gün en az dört tane dengbej vardır. Dinleyicilerin gelmesini bekliyorlar. ...
Kadim bir gelenekti seslerin izini sürmek .O zaman deng ve dengbej zamanıydı . Çok sade çok naif bir öykünün zararsız kelamı olan o açlık ve sefalet Mehmet Uzun dengbejlerim denemesi ile yasaklanan aşağılanan konuşulması bile tehlikeli bir hale getirilen Kürtçe dilinin stranlara dökülmesinin kendine has anlatılması ile taçlandırdı . Ape Qado, Evdale Zeynike,Ehmede Fermana Kiki, Alihan, Şakiro ,Meryem Xan ve bilinmedik nice efsane dengbej hepsi öldüler ama hikayelerini bilmek okumak tarihe dönmek efsane bir şeydi . Okumak lazım okumak , bilmek lazım hepsini çünkü hepsi kültür tarih kokuyor ..!
Dengbejlerim
Mehmed Uzun'u yazdığı Dengbêjlerim isimli eseri hakkında genel bilgiler.
werhat.blogspot.com/p/dengbejlerim....
Herkesi okumasını tavsiye ediyorum. Bir de Şakiro'yu da dinleyin en büyük dengbêjlerden biri. Şimdi bunları yazarken onu dinliyorum.
Çok güzel bir parça.
music.youtube.com/watch?v=CziZhtm...